نشریه پرستاری ایران

  زمینه و هدف : تغییرات خلقی و افزایش استرس درک شده به‌عنوان عوارض جانبی (گزارش شده) مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری، عامل مهمی در خودداری از ادامه مصرف این قرص ها و بروز حاملگی های نا خواسته و تحمیل هزینه های مادی و معنوی بسیار بر خانواده و جامعه خواهد بود. استفاده از راهکارهای کنترل استرس نه تنها در ارتقای سلامت روان زنان مؤثر است، بلکه می تواند از میزان قطع مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری، به‌دلیل اختلالات خلقی نیز بکاهد. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر آموزش راهکارهای کنترل استرس بر "خلق" و"استرس درک شده" زنان مصرف کننده قرص‌های پیشگیری از بارداری در مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران و شهید بهشتی انجام شده است.

  روش بررسی : مطالعه حاضر یک کار آزمایی کنترل شده تصادفی دو گروهی است که بر روی 92 زن (46 نفر گروه آزمون و 46 نفر گروه کنترل) که کاندید مناسبی برای مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری بودند انجام شد. قبل از مصرف قرص‌ها، وضعیت خلقی (خلق مثبت و خلق منفی) و استرس درک شده واحدهای مورد پژوهش با استفاده از مقیاس سنجش خلق مثبت و منفی ( (PANAS و مقیاس سنجش استرس درک شده ( PSS ) مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس واحدهای مورد پژوهش، به‌صورت گمارش تصادفی به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شده و واحدهای مورد پ‍ژوهش در گروه آزمون، تحت مداخله آموزشی راهکارهای کنترل استرس قرار گرفتند. در این مطالعه، متغیرهای خلق و استرس درک شده در دو مرحله قبل و سه ماه پس از مصرف قرص‌های پیشگیری از بارداری و آموزش کنترل استرس، در زنان بررسی و تأثیر مداخله آموزشی با مقایسه میانگین نمرات خلق و استرس درک شده در قبل و پس از مداخله در گروه آزمون و گروه کنترل سنجیده شد.

  یافته ها : یافته ها حاکی از افزایش معنی داری در میانگین نمرات خلق مثبت (001/0> P ) و کاهش معنی داری در میانگین نمرات خلق منفی (001/0> P ) و استرس درک شده در گروه آزمون (000/0> P ) بود. همچنین نتایج مطالعه، در ارتباط با مقایسه تغییرات خلق مثبت، خلق منفی و استرس درک شده در دو گروه آزمون و کنترل، در مرحله بعد از مداخله اختلاف معنی داری را از نظر خلق مثبت (040/0> P )، خلق منفی (005/0> P ) و استرس درک شده (005/0> P ) نشان داد.

  نتیجه گیری : بر اساس یافته های پژوهش، آموزش کنترل تنش می تواند از طریق کاهش استرس درک شده، در ارتقای سلامت روان زنان نقش مؤثری داشته و به‌دنبال آن عامل مهمی در پیشگیری از قطع ناگهانی مصرف قرص و کاهش بارداری های ناخواسته باشد. لذا برقراری برنامه های آموزشی – مشاوره ای برای زنان در جهت مدیریت استرس در مرحله قبل و حین مصرف قرص‌های پیشگیری به عنوان راهکار مناسبی در راستای ارتقای سلامت روانی آنان توصیه می‌گردد.