نشریه پرستاری ایران

  زمینه و هدف: خدمات سلامتی در بلایای طبیعی عامل اصلی بقای انسان‌هاست. بلایا همیشه تأثیر چشمگیری بر بهداشت، سلامت عمومی و رفاه جمعیت آسیب دیده برجای می‌گذارند. ارایه خدمات سلامتی در بلایای طبیعی یکی از ارکان اصلی مدیریت بحران است ولازم است کیفیت وکمیت مناسبی برای تامین سلامت جامعه آسیب‌دیده داشته باشد. با وجود این‌که ایران کشوری بلاخیز است و می توان آن‌را یکی از مستعدترین کشورهای جهان از نظر وقوع بلایا دانست، بررسی‌های انجام شده در خصوص ارایه خدمات سلامتی در بلایا معرف عدم هماهنگی در تأمین و ارایه خدمات بهداشتی درمانی است، لذا بررسی وضعیت خدمات سلامتی در بلایا بسیار حایز اهمیت است. در این مقاله که قسمتی از یک مطالعه بزرگتر می باشد سعی شده است بر اساس تجربیات ارایه دهندگان خدمات سلامتی در بلایا وضعیت ارایه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایای طبیعی بررسی شود.

  روش بررسی: پژوهش حاضر به روش گراندد تئوری انجام شده است. مشارکت کنندگان 17 نفر شامل 5 نفر پرستار ،2 نفر روان‌پزشک ،1 نفر اپیدمیولوژیست، 1 نفر مددکار، 1 نفر روانشناس، یک نفر متخصص بهداشت،1 نفر کارشناس ارشد بهداشت،1 نفر بهیار، 3 نفر از اهالی بم ویک نفر پزشک عمومی بودند. از کل مشارکت کنندگان 15 نفر مرد و2 نفر زن بودند. کلیه مشارکت کنندگان حداقل تجربه حضود در یک بلیه را داشتند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه‌های نیمه ساختارمند استفاده شد. کلیه مصاحبه‌ها ضبط و سپس کلمه به کلمه دست نویس شده وبا استفاده از روش استراوس وکوربین تجزیه و تحلیل شدند.

  یافته‌ها: وضعیت ارایه خدمات سلامتی از مفاهیم مهمی بود که از داده‌های جمع‌آوری شده استنباط شد این مفهوم دارای ابعاد کیفیت و کمیت خدمات سلامتی، وضعیت تجهیزات، نیروی انسانی و مدیریت بود. این مفهوم معرف چگونگی ارایه خدمات سلامتی در بلایاست. لذا در ارتباط با این مفهوم می‌توان چنین دریافت که وضعیت نامناسب نیروی انسانی، کیفیت و کمیت نامناسب ارایه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا، عدم کفایت امکانات و تجهیزات مورد نیاز جهت ارایه خدمات سلامتی، مدیریت نامناسب و عدم هماهنگی مانع ارایه خدمات سلامتی مناسب، با کیفیت، به موقع، مستمر و در دسترس به مردم منطقه در زمان وقوع بلایا می شود، از طرفی تأمین نیروی انسانی کافی، با تجربه و آموزش دیده، تأمین خدمات با کیفیت و کمیت مناسب، کفایت امکانات و تجهیزات و مدیریت مناسب و هماهنگ زمینه را برای ارایه خدمات سلامتی مناسب، به موقع، مستمر و در دسترس فراهم می‌کند.

  بحث و نتیجه­گیری: از آنجا که حوزه سلامت رسالت پیشگیری، درمان و توانبخشی مصدومین و بیماران را به‌طور عام برعهده دارد، طبیعی است که در مورد حوادث غیر مترقبه این نقش پررنگ‌تر شده و انتظار جامعه از این گروه بیش از پیش نمایان می‌گردد. ارایه خدمات سلامتی در بلایای طبیعی یکی از ارکان اصلی مدیریت بحران است ولازم‌ است کیفیت وکمیت مناسبی برای تأمین سلامت جامعه آسیب‌دیده داشته باشد. لذا براساس یافته‌های این مطالعه توصیه می‌شود در برنامه‌های آمادگی حوزه سلامت در بلایای طبیعی کیفیت؛ کمیت وچگونگی ارایه خدمات سلامتی در زمان وقوع بلایا مورد تأکید قرار گیرد.