جلد 34، شماره 129 - ( اردیبهشت 1400 )
جلد 34 شماره 129 صفحات 14-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Epakchipoor F, Bastani F, Pashaei Sabet F. Self-management and Medication Adherence in Older Adults with Type II Diabetes Referring to the Endocrinology Clinics of the Teaching Hospital Affiliated to Iran University of Medical Sciences (2019). IJN 2021; 34 (129) :1-14
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-3362-fa.html
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-3362-fa.html
ایپکچی پور فاطمه، باستانی فریده، پاشایی ثابت فاطمه. خود مدیریتی و تبعیت دارویی در سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو در مراکز منتخب آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران. نشریه پرستاری ایران. 1400; 34 (129) :1-14
1- کارشناس ارشد پرستاری سالمندی، گروه پرستاری سلامت جامعه و سالمندی، دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران، ایران، تهران
2- گروه پرستاری سلامت جامعه و سالمندی، دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران، ایران، تهران (نویسنده مسئول) شماره تماس: 43651820 Email: Bastani.f@iums.ac.ir
3- گروه پرستاری سلامت جامعه و سالمندی، دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران، ایران، تهران
2- گروه پرستاری سلامت جامعه و سالمندی، دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران، ایران، تهران (نویسنده مسئول) شماره تماس: 43651820 Email: Bastani.f@iums.ac.ir
3- گروه پرستاری سلامت جامعه و سالمندی، دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران، ایران، تهران
چکیده: (2693 مشاهده)
زمینه و هدف: بیماری دیابت نوع دو با خود مدیریتی و تبعیت دارویی چالش برانگیز مواجه است. لذا هدف این مطالعه تعیین خود مدیریتی و تبعیت دارویی در سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران بود تا بتوان بر این مبنا برنامه‌ریزی مناسبی در جمعیت آسیب پذیر سالمندان انجام داد.
روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی (توصیفی) بود. جامعه‌ی پژوهش سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به مراکز آموزشی– درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران بودند. تعداد 280 نفر، به روش نمونه‌گیری مستمر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها فرم کوتاه آزمون شناختی (AMT)، فرم مشخصات دموگرافیک، هم چنین پرسشنامه خودمدیریتی دیابت (DSMQ) و پرسشنامه تبعیت دارویی (MMAS) بود. تجزیه و تحلیل داده‌های خام با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی انجام گردید و سطح معناداری 05/0 p≤در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: بر مبنای 0 تا 10 میانگین خودمدیریتی 55/6 با انحراف معیار 66/1 بدست آمد. 2/63 درصد شرکت کنندگان نمره بالاتر از 8 را در تبعیت دارویی بدست آوردند که نشان دهنده خودمدیریتی و تبعیت دارویی مطلوب بوده است. خود مدیریتی با متغیرهای تحصیلات، مسکن، و کفایت درآمد ارتباط معنی‌داری داشت (001/0p<). تبعیت دارویی هم در مردان به طور معنی‌داری پایین تر از زنان بود (015/0p=) و با تحصیلات، شغل، کفایت درآمد و اشتغال (001/0p<) ارتباط معنی‌دار آماری داشت. با افزایش میزان Hba1c تبعیت دارویی کاهش می‌یافت (001/0p<).
نتیجه‌گیری کلی: با عنایت به این که نمونه‌های پژوهش، سالمندان 60 تا 74 سال بودند و در طبقه "سالمندان جوان" قرار داشتند دور از انتظار نبود که خودمدیریتی و تبعیت دارویی مطلوبی را دارا باشند. با این وجود این امر در سالمندانی که بی‌سواد، غیرمتأهل (مجرد، بیوه و یا مطلقه) و با درآمد ناکافی بودند ضعیف‌تر بود که توجه بیشتری از سوی برنامه ریزان بهداشتی را می‌طلبد.
روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی (توصیفی) بود. جامعه‌ی پژوهش سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به مراکز آموزشی– درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران بودند. تعداد 280 نفر، به روش نمونه‌گیری مستمر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها فرم کوتاه آزمون شناختی (AMT)، فرم مشخصات دموگرافیک، هم چنین پرسشنامه خودمدیریتی دیابت (DSMQ) و پرسشنامه تبعیت دارویی (MMAS) بود. تجزیه و تحلیل داده‌های خام با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی انجام گردید و سطح معناداری 05/0 p≤در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: بر مبنای 0 تا 10 میانگین خودمدیریتی 55/6 با انحراف معیار 66/1 بدست آمد. 2/63 درصد شرکت کنندگان نمره بالاتر از 8 را در تبعیت دارویی بدست آوردند که نشان دهنده خودمدیریتی و تبعیت دارویی مطلوب بوده است. خود مدیریتی با متغیرهای تحصیلات، مسکن، و کفایت درآمد ارتباط معنی‌داری داشت (001/0p<). تبعیت دارویی هم در مردان به طور معنی‌داری پایین تر از زنان بود (015/0p=) و با تحصیلات، شغل، کفایت درآمد و اشتغال (001/0p<) ارتباط معنی‌دار آماری داشت. با افزایش میزان Hba1c تبعیت دارویی کاهش می‌یافت (001/0p<).
نتیجه‌گیری کلی: با عنایت به این که نمونه‌های پژوهش، سالمندان 60 تا 74 سال بودند و در طبقه "سالمندان جوان" قرار داشتند دور از انتظار نبود که خودمدیریتی و تبعیت دارویی مطلوبی را دارا باشند. با این وجود این امر در سالمندانی که بی‌سواد، غیرمتأهل (مجرد، بیوه و یا مطلقه) و با درآمد ناکافی بودند ضعیف‌تر بود که توجه بیشتری از سوی برنامه ریزان بهداشتی را می‌طلبد.
فهرست منابع
1. WHO. Ageing and Health Key Facts 2018 [cited 2018 18 Desember]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health.2018.
2. Cho N, Shaw JE, Karuranga S, Huang Y, da Rocha Fernandes JD, Ohlrogge AW, Malanda B. IDF Diabetes Atlas: Global estimates of diabetes prevalence for 2017 and projections for 2045. Diabet Res Clin Pract. 2018;138:271-81. [DOI:10.1016/j.diabres.2018.02.023] [PMID]
3. Sicree R, Shaw J, Zimmet P, Heart BI. The global burden. Diabetes and impaired glucose tolerance Baker IDI Heart and Diabetes Institute. 2010. (Accessed May 2012) http://www.idf.org/ diabetesatlas/5e/the- global-burden. 2012.
4. Ogle GD, Middlehurst AC, Silink M. The IDF Life for a Child Program Index of diabetes care for children and youth. Pediatric diabetes. 2016;17(5):374-84. [DOI:10.1111/pedi.12296] [PMID]
5. Guénette L, Lauzier S, Guillaumie L, Giguère G, Grégoire JP, Moisan J. Patients' beliefs about adherence to oral antidiabetic treatment: a qualitative study [Corrigendum]. Patient Prefer Adher. 2017;11:1709-10. [DOI:10.2147/PPA.S151109] [PMID] [PMCID]
6. Piroozi B, Mohamadi-Bolbanabad A, Moradi G, Safari H, Ghafoori S, Zarezade Y, Bidarpour F, Rezaei S. Incidence and intensity of catastrophic health-care expenditure for Type 2 diabetes mellitus care in iran: determinants and inequality. Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity: Targets and Therapy. 2020;13:2865. [DOI:10.2147/DMSO.S263571] [PMID] [PMCID]
7. Rwegerera GM, Moshomo T, Gaenamong M, Oyewo TA, Gollakota S, Mhimbira FA, Fadare J, Godman B, Meyer JC, Rivera YP. Retracted Article: Antidiabetic medication adherence and associated factors among patients in Botswana; implications for the future. Alexand J Medic. 2018;54(2):103-9. [DOI:10.1016/j.ajme.2017.01.005]
8. World Health Organization. Noncommunicable diseases: Progress monitor 2020. World Health Organization; 2020.
9. Aghayosefi A, Alipour A, Rahimi M, Abaspour P. Investigation of the efficacy of acceptance and commitment therapy (ACT) on psychological indices (Stress, quality of life, and coping strategies) among the patients with type II diabetes. Journal of Isfahan Medical School. 2018;35(461):1859-66.
10. ARd M, Álvares J, Diniz LM. Ruberson Ribeiro da Silva M., Alvernaz dos Santos BR, Guerra Junior AA, Cherchiglia ML, Andrade EIG, Godman B., Acurcio FdA. Quality of life of patients with diabetes mellitus types 1 and 2 from a referal health centre in minas gerais, Brazil. Expet Rev. Clin. Pharmacol. 2016;9:739-46. [DOI:10.1586/17512433.2016.1152180] [PMID]
11. Car J, Tan WS, Huang Z, Sloot P, Franklin BD. eHealth in the future of medications management: personalisation, monitoring and adherence. BMC medicine. 2017;15(1):1-9. [DOI:10.1186/s12916-017-0838-0] [PMID] [PMCID]
12. Guénette L, Lauzier S, Guillaumie L, Giguère G, Grégoire JP, Moisan J. Patients' beliefs about adherence to oral antidiabetic treatment: a qualitative study. Patient Prefer Adher. 2015;9:413. [DOI:10.2147/PPA.S78628] [PMID] [PMCID]
13. Kahe M, Vameghi R, Foroughan M, Bakhshi E, Bakhtyari V. The relationships between self-concept and self-efficacy with self-management among elderly of sanatoriums in Tehran. Iranian Journal of Ageing. 2018;13(1):28-37. [DOI:10.21859/sija.13.1.28]
14. Ranjbaran S, Shojaeizadeh D, Dehdari T, Yaseri M, Shakibazadeh E. Determinants of medication adherence among Iranian patients with type 2 diabetes: An application of health action process approach. Heliyon. 2020;6(7):e04442. [DOI:10.1016/j.heliyon.2020.e04442] [PMID] [PMCID]
15. Acharya AS, Gupta E, Prakash A, Singhal N. Self-reported Adherence to Medication among Patients with Type II Diabetes Mellitus attending a Tertiary Care Hospital of Delhi. J Assoc Physic India. 2019;67(4):26-9.
16. Schmitt A, Gahr A, Hermanns N, Kulzer B, Huber J, Haak T. The Diabetes Self-Management Questionnaire (DSMQ): development and evaluation of an instrument to assess diabetes self-care activities associated with glycaemic control. Health Quality Life Outcom. 2013;11(1):1-4. [DOI:10.1186/1477-7525-11-138] [PMID] [PMCID]
17. Morisky DE. Predictive validity of a medication adherence measure for hypertension control. J Clin Hyperten. 2008;10:348-54. [DOI:10.1111/j.1751-7176.2008.07572.x] [PMID]
18. Negarandeh R, Mahmoodi H, Noktehdan H, Heshmat R, Shakibazadeh E. Teach back and pictorial image educational strategies on knowledge about diabetes and medication/dietary adherence among low health literate patients with type 2 diabetes. Primary care diabetes. 2013;7(2):111-8. [DOI:10.1016/j.pcd.2012.11.001] [PMID]
19. Tuncay FÖ, Avcı D. Association between self-care management and life satisfaction in patients with diabetes mellitus. Europ J Integr Medic. 2020;35:101099. [DOI:10.1016/j.eujim.2020.101099]
20. Stephani V, Opoku D, Beran D. Self-management of diabetes in Sub-Saharan Africa: a systematic review. BMC public health. 2018;18(1):1-11. [DOI:10.1186/s12889-018-6050-0] [PMID] [PMCID]
21. Lee EH, van der Bijl J, Shortridge-Baggett LM, Han SJ, Moon SH. Psychometric properties of the diabetes management self-efficacy scale in Korean patients with type 2 diabetes. Int J Endocrinol. 2015;2015. [DOI:10.1155/2015/780701] [PMID] [PMCID]
22. Becker J, Emmert-Fees KM, Greiner GG, Rathmann W, Thorand B, Peters A, Karl FM, Laxy M, Schwettmann L. Associations between self-management behavior and sociodemographic and disease-related characteristics in elderly people with type 2 diabetes-New results from the population-based KORA studies in Germany. Primary care diabetes. 2020;14(5):508-14. [DOI:10.1016/j.pcd.2020.01.004] [PMID]
23. Cichosz SL, Jensen MH, Hejlesen O. Cognitive impairment in elderly people with prediabetes or diabetes: A cross-sectional study of the NHANES population. Primary care diabetes. 2020;14(5):455-9. [DOI:10.1016/j.pcd.2019.11.005] [PMID]
24. Werfalli MM, Kalula SZ, Manning K, Levitt NS. Does social support effect knowledge and diabetes self-management practices in older persons with Type 2 diabetes attending primary care clinics in Cape Town, South Africa?. PloS one. 2020;15(3):e0230173. [DOI:10.1371/journal.pone.0230173] [PMID] [PMCID]
25. Berhe KK, Gebru HB, Kahsay HB, Kahsay AA. Assessment of self care management and its associated factors among type 2 diabetes patients in Mekelle Hospital and Ayder Referral Hospitals, Mekelle City, Tigray, Northern Ethiopia, 2012/13. Glob J Med Res. 2017;17(1):2249-4618.
26. Xu Y, Pan W, Liu H. Self‐management practices of Chinese Americans with type 2 diabetes. Nurs Health Sci. 2010;12(2):228-34. [DOI:10.1111/j.1442-2018.2010.00524.x] [PMID]
27. Dashtian M, Eftekhar Ardebili H, Karimzadeh Shirazi K, Shahmoradi M, Azam K. Predicting factors affecting medication adherence and physical activity in patients with type-2 diabetes mellitus based on the theory of planned behavior. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research. 2017;15(2):133-46.
28. Gholamaliei B, Karimi-Shahanjarini A, Roshanaei G, Rezapour-Shahkolaei F. Medication adherence and its related factors in patients with type II diabetes. J Educ Community Health. 2016 Mar 10;2(4):3-12. [DOI:10.21859/jech-02042]
29. Kong LN, He S, Li L, Lei QS, Wang T, Yao Y. Factors for self‐management activities among rural patients with chronic hepatitis B: A cross‐sectional study. J Clin Nurs. 2019;28(21-22):3949-56. [DOI:10.1111/jocn.15037] [PMID]
30. Naderiravesh N, Bahadoram S, Shiri H, Zohari AS, Khodakarim S, Hasanian LF. Examining the correlation of adherence to warfarin therapy with demographic characteristic. Iranian Journal Of Critical Care Nursing (IJCCN). 2015;8(2):103-8.
31. Sajjadi M, Mohammadpour A, Mahmoudi M. Correlation between Uncertainty in the Illness, Demographic and Clinical Factors with Adherence to Treatment in Patients with Cancer. Journal Of Sabzevar University Of Medical Sciences. 2017;24(3):205-10.
32. Tol A, Shojaezadeh D, Eslami A, Alhani F, Mohajeri TM, Sharifirad GR. Analyses of Some Relevant Predictors on Self-Management of Type 2 Diabetic Patients. Hospital. 2011;10(3):38.
33. Lewis CP, Newell JN. Patients' perspectives of care for type 2 diabetes in Bangladesh-a qualitative study. BMC public health. 2014;14(1):1-7. [DOI:10.1186/1471-2458-14-737] [PMID] [PMCID]
34. Arabshahi A, Gharlipour Z, Alipour SA, Mohebi S. Assessment of Adherence to Self-Care Behaviors in Hypertensive Patients in Qom City (Iran). Qom Univ Med Sci J. 2020;14(2):55-66. [DOI:10.29252/qums.14.2.55]
35. Tanharo D, Ghods R, Pourrahimi M, Abdi M, Aghaei S, Vali N. Adherence to Treatment in Diabetic Patients and Its Affecting Factors. Pajouhan Scientific Journal. 2018;17(1):37-44. [DOI:10.21859/psj.17.1.37]
36. Banaei A, Hashemi B, Bakhshandeh M, Mofid B. Trade-off between the conflicting planning goals in correlation with patient's anatomical parameters for intensity-modulated radiotherapy of prostate cancer patients. J Radiother Pract. 2019;18(3):232-8. [DOI:10.1017/S1460396919000025]
37. Hashemi MS, Akbari A, Parvizi A. New Physically Consistent Yield Model to Optimize Material Design for Functionally Graded Vessels. Journal of Failure Analysis and Prevention. 2020 18:1-13.
38. Hashemi MS, Baniassadi M, Baghani M, George D, Remond Y, Sheidaei A. A novel machine learning based computational framework for homogenization of heterogeneous soft materials: application to liver tissue. Biomechan Model Mechanobiol. 2019 10:1-2.
39. Bastani F, Hashemi S, Bastani N, Haghani H. Impact of preconception health education on health locus of control and self-efficacy in women. EMHJ-Eastern Mediterranean Health Journal, 16 (4), 396-401, 2010. [DOI:10.26719/2010.16.4.396] [PMID]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
