نشریه پرستاری ایران

  زمینه و هدف: بازدید منزل یکی از روش‌های موجود جهت ارتقاء تغذیه باشیر مادر است. چندین عامل بر شروع تغذیه با شیر مادر و تداوم آن اثر منفی دارند که یکی از آن‌ها نوع زایمان است. مادران سزارین شده نسبت به مادرانی که زایمان طبیعی داشته اند، به خصوص در وضعیت صحیح بغل کردن و شیر دادن به نوزاد خود، نیاز به آموزش، کمک و حمایت بیشتری دارند. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر برنامه بازدید منزل و تغذیه انحصاری شیرخوار با شیر مادر در نوزادان مادران سزارین شده در یکی از مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهر تهران در سال 1386 انجام شد.

  روش بررسی: این مطالعه یک کارآزمایی درعرصه بود. تعداد 100نفر از مادران سزارین شده بستری در بخش سزارین به روش نمونه گیری مستمر با تخصیص تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل وارد مطالعه شدند که طی انجام پژوهش تعدادی از نمونه ها از مطالعه خارج شده و در نهایت یافته های جمع آوری شده از 67 نفر مورد بررسی قرار گرفت ابزار پژوهش پرسشنامه بود که پس از مصاحبه با مادران در مورد نحوه تغذیه نوزاد،توسط پژوهشگر تکمیل شد. مادران ایرانی با زایمان سزارین تک قلو که فرزندان سالم با وزن بین 2500تا 4000گرم داشتند در این پژوهش وارد شدند. سه برنامه بازدید و آموزش در منزل در روزهای 3، 10و 30 پس از ترخیص برای گروه آزمایش انجام شد. در همین روزها طی مصاحبه تلفنی نحوه تغذیه نوزاد از گروه کنترل سؤال شد. سپس یافته ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. جهت توصیف نمونه های مورد مطالعه از آمار توصیفی و جهت بررسی تأثیر بازدید منزل بر تغذیه انحصاری شیرخوار با شیر مادر در دوره نوزادی از آزمون مجذور کای استفاده شد.

  یافته ها: دو گروه از لحاظ متغیرهای فردی (سن، تحصیلات، درآمد..) همسان و از نظر آماری اختلاف معنی داری با هم نداشتند. میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در پایان ماه اول، در گروه آزمایش 4/82 درصد و در گروه کنترل 6/57 درصد بود که از نظر آماری اختلاف معنی‌داری داشتند . (91/4 X²= و02/0= P ) اما در هر دو گروه میزان تغذیه انحصاری روند نزولی پیدا کرد.

  نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان داد، برنامه های بازدید و آموزش به مادر در منزل پس از ترخیص بر تغذیه انحصاری با شیر مادر در دوره نوزادی تأثیر بسزایی دارد. بنابراین می توان گفت آموزش در محیط منزل، کمک و حمایت مادران سزارین شده و رها نکردن آن‌ها پس از ترخیص از بیمارستان یکی از روش‌های مناسب برای ارتقاء تغذیه انحصاری شیرخوار با شیر مادر و پیشگیری از عواقب نامطلوب شروع زودرس تغذیه تکمیلی می باشد ولی عواملی از قبیل نقش منسوبین نزدیک، باورهای مادر و نحوه آموزش‌های دوران بارداری و قبل از ترخیص از بیمارستان نباید نادیده گرفته شوند.