مقدمه
تراکئوستومی روشی است که معمولاً در بخشهای مراقبت ویژه جهت دستیابی به یک راه هوایی ایمن مورد استفاده قرار میگیرد [
1]. این روش به دلایل مختلفی مانند جراحیهای بزرگ بر روی سر و گردن، انسداد راههوایی، لولهگذاری طولانیمدت و جلوگیری از آسپیراسیون انجام میشود [
2]. حدود 25 درصد از افرادی که در بخشهای مراقبت ویژه بستری هستند، برای حمایت تنفسی، به تراکئوستومی نیاز دارند. مراقبت کافی از تراکئوستومی میتواند به افزایش راحتی بیمار، کاهش نیاز به آرامبخش، کاهش بروز آسیب حنجره، تسریع در شروع تغذیه، کاهش نیاز بیمار به ونتیلاتور و کاهش مدت اقامت بیمار در بیمارستان منجر شود [
3]؛ درحالیکه تراکئوستومی یک روش نجاتبخش میباشد، اما همراه با عوارض و مرگومیر قابلتوجهی است که باتوجهبه روش انجام تراکئوستومی، مراقبتهای حین عمل و بعد از عمل، مدتزمان لولهگذاری و شرایط پزشکی بیمار متفاوت است [
4] که عوارض آن آمفیزم زیرجلدی، خونریزی از محل برش، تشکیل فیستول بین نای و مری، تنگی حنجره، گرانولوم تراشه، هیپوکسی و عفونت دستگاه تنفس فوقانی (سینوزیت چرکی) میباشد [
5].
مراقبت و عملکرد مؤثر میتواند به کاهش عوارض مرتبط با تراکئوستومی کمک کند. باتوجهبه اینکه پرستاران مستقیماً با زندگی انسانها سروکار دارند، انتظار میرود روشهای مراقبتی را با بهترین عملکرد انجام دهند [
6]. مراقبت مناسب پرستاران از بیماران دارای تراکئوستومی چون مراقبت از پوست، نحوه انجام پاکسازی راه هوایی، کنترل فشار کاف، نحوه تعویض تراکئوستومی، سبب کاهش میزان عوارض میشود. همچنین با آموزش سایر پرستاران بخشهای عمومی میتوان میزان بستری مجدد این بیماران را در بخشهای مراقبت ویژه کاهش داد [
7]. عملکرد ناکافی برخی از پرستاران مراقبتکننده از بیماران دارای تراکئوستومی میتواند به کاهش مراقبت مناسب از بیمار و افزایش مرگومیر منجر شود [
8].
در چهارمین پروژه بیهوشی ملی [
9] که عوارض جدی مربوط به راههوایی شرح داده شد، گزارشات حاکی از آن است که 74 درصد از مواردی که مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتهاند، دارای جایگاهی برای بهبود در مراقبتهای بالینی هستند. این در حالی است که تنها 2 درصد از بیماران دارای تراکئوستومی از مراقبتهای انجامشده رضایت دارند [
10]؛ درحالیکه اغلب آموزشهای مراقبت از تراکئوستومی فقط زمانی صورت میگیرد که خطای ناشی از کار یا عوارض جانبی مانند انسداد راههوایی مربوط به تکنیکهای ساکشن نادرست توسط پرستاران رخ دهد. مراقبتهای معمول از تراکئوستومی مانند ساکشن کردن، پانسمان روزانه محل تراکئوستومی، باعث جلوگیری از هیپوکسمی، آسیب پوست و عفونت میشود [
6].
مطالعه حسینرضایی و همکاران در سال 1393 نشان داد عملکرد پرستاران در ساکشن تراکئوستومی به میزان 19/2 درصد ضعیف، 65/4 درصد متوسط و 15/4 درصد خوب بود و هیچکدام از پرستاران عملکرد عالی یا بسیار بد نداشتند. یافتههای این مطالعه نشان میدهد که عملکرد پرسنل پرستاری در مراقبت از بیماران تراکئوستومی متوسط است و به آموزش و نظارت بر عملکرد آنها نیاز است [
11].
در مطالعه امیر اسدی و همکاران که در سال 1395 جهت بررسی عملکرد پرستاران در مراقبت از دهان و ساکشن تراکئوستومی انجام شده است، نشان داد 69 درصد از افراد جامعه پژوهش در روش ساکشن کردن ترشحات دهان و تراکئوستومی به بهبود در روش کار نیاز داشتند و 31 درصد از آنها روش عملکردشان در این خصوص غیرقابلقبول بوده است [
12].
همچنین مطالعه آتشزاده و همکاران، به بیان برخی موانع مؤثر در مراقبت از تراکئوستومی اشاره میکند. نتایج نشان میدهد که از میان 42 پرستار جامعه پژوهش تنها 2 نفر (4/8 درصد) از آنها مراقبتها را با عملکرد مناسب انجام میدهند که بعد از موانع فردی، مهمترین موانع از دیدگاه پرستاران منتخب، نداشتن اطلاعات کافی از نحوه مراقبت از تراکئوستومی میباشد. در حال حاضر ارتباط بین آموزش و مراقبتهای پرستاری در حال رشد مداوم میباشد و باتوجهبه اهمیت آموزش پرستاری که در حال حاضر به سمت یادگیری در طول عمر میباشد، ضرورت اجرای برنامههای آموزشی که تأثیر معنیداری بر توانمندیها دارد و درعینحال مقرونبهصرفه و قابل اجرا باشد، نمایان میشود. آموزش پرستاران، ازجمله راههایی است که با استفاده از آن میتوان عملکرد کار پرستاری را ارتقاء داد و از بروز مشکلات جلوگیری کرد [
13].
مطالعات نشان دادهاند که آموزش پرستاران بخشهای مراقبت ویژه به بهبود قابلتوجهی در بخشهای بالینی و درنتیجه کاهش هزینهها و میزان مرگومیر میانجامد. این آموزشها به کیفیت مراقبت و درنتیجه افزایش ایمنی بیمار و کاهش زمان بستری و موجب بهبود عملکرد پرستاران منجر میشود [
14]. باوجود تلاش مدیران پرستاری برای ارائه مراقبتهای بهداشتی با کیفیت بالا، نگرانیهای مربوط به ایمنی و کیفیت مراقبت از بیماران همچنان وجود دارد. مطالعه دهقان نیری و همکاران باهدف بررسی عوامل مؤثر بر مراقبتهای پرستاری در واحدهای آنکولوژی از دیدگاه مدیران پرستاری نشان داد که مدیران پرستاری باید فضای مطلوبی را از طریق برقراری ارتباط آزادانه با پرستاران، برای آموزش در جهت افزایش عملکرد پرستاران ایجاد کنند [
15].
در مطالعه مارینو و همکاران نتایج مطالعه نشان داد که آموزشهای دادهشده درزمینه مراقبت از بیماران و توضیح ضرورت این آموزشها به پرستاران موجب تأثیرات مثبت آموزش میشود و تا زمانی که ضرورت مداخلات انجامشده به پرستاران توضیح داده نشود، آموزشهای ارائهشده تأثیر نخواهد داشت. درصورتیکه ضرورت آموزشها توضیح داده شود یادگیری حاصل از آن تا مدتهای زیادی باقی میماند و اثر آن طولانیمدت خواهد بود [
16]. برایناساس میتوان با آگاهی کافی و شیوه مناسب آموزش، عوارض مربوط به مراقبت از تراکئوستومی را که تا30 درصد است، به راحتی شناسایی و مدیریت کرد. پرستاران نیز برای حفظ صلاحیت خود باید در فعالیتهای آموزشی مناسب شرکت داشته باشند [
17].
باتوجهبه اهمیت مراقبت از تراکئوستومی در بخش مراقبتهای ویژه براساس اصول علمی، آموزش پرستاران و روزآمد کردن دانش پرستاران، مطالعه حاضر باهدف تعیین تأثیر برنامه آموزشی بر عملکرد پرستاران در بخشهای مراقبت ویژه طراحی و اجرا شد.
روش بررسی
این مطالعه شبهتجربی بهصورت ارزشیابی اثر آموزش بر روی پرستاران شاغل در بخشهای مراقبت ویژه بیمارستانهای آموزشی درمانی رسولاکرم(ص) و فیروزگر در مهر تا آبان سال 1400 انجام شد. بیمارستانهای موردنظر آموزشی و تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران بودند. جامعه آماری موردنظر این مطالعه متشکل از پرستاران مشغول به کار در بخشهای مراقبت ویژه بیمارستانهای رسول اکرم (ص) و فیروزگر بود که تمایل شرکت در این مطالعه را داشتند و دارای ملاکهای ورود به پژوهش بودند.
معیارهای ورود به مطالعه شامل شاغل در بخش مراقبتهای ویژه و داشتن حداقل مدرک کارشناسی یا بالاتر و معیار خروج شرکت نکردن در کلاس آموزشی بود. گردآوری دادهها در این مطالعه با استفاده از پرسشنامه دادههای جمعیتشناختی که متشکل از 8 سؤال (سن، جنس، میزان تحصیلات، وضعیت استخدام، سابقه کار کلی، سابقه کار در بخش مراقبت ویژه، سابقه گذراندن دوره مراقبت از تراکئوستومی و نوبت کاری) و پرسشنامه مراقبت از تراکئوستومی برگرفته از مطالعه موسیزاد و همکاران [
8] بود و شامل 54 عبارت بود که با مروری بر متون و دستورالعملهای انجمن پرستاران آمریکا و اروپا و کتب اصول و فنون پرستاری تهیه شد و عملکرد پرستار توسط پژوهشگر مورد مشاهده قرار گرفت.
در گویههای ابزار پس از بازنگری مجدد براساس دستورالعملهای و نظرات اساتید محترم پرستاری تغییراتی اعمال شد. گویه شماره 1 شامل انجام ساکشن طبق دستور پزشک حذف شد، زیرا پرستار مراقب بیمار باید علائم نیاز به ساکشن بیمار را بداند و نیازی به دستور پزشک نیست. گویه شماره 10 جهت ساکشن ترشحات دهانی بیماران غیرهوشیار، باتوجهبه اینکه بیماران هوشیاری نیز هستند که قادر به تخلیه ترشحات دهانی خود نمیباشند، اصلاح شد و به ساکشن ترشحات دهانی تمام بیماران دارای تراکئوستومی تغییر یافت.
گویه شماره 12 جهت قرار دادن سوند نلاتون بر بالین بیمار، باتوجهبه اینکه وسایل موردنیاز قبل از انجام مراقبت آماده میشوند، حذف شدند. گویههای شماره 16، 17، 18 بهدلیل اینکه مراقبت مختص بیماران با تراکئوستومی دائمی بود، حذف شد. باتوجهبه اینکه در بخشهای مراقبت ویژه از وسایل حفاظت شخصی استفاده میشود، گویه شماره 22 و 23 جهت استفاده گان و ماسک در زمان مراقبت حذف شد.
پس از تغییرات دادهشده، این پرسشنامه شامل 46 عبارت که باتوجهبه مراحل مختلف مراقبت از تراکئوستومی مانند مراحل مختلف آمادهسازی وسایل قبل از انجام مراقبت و سایر مراقبتها و نحوه ثبت انجام مراقبتهای پس از آن، تهیه و تدوین شد. درنهایت پرسشنامه مراقبت از تراکئوستومی شامل 46 عبارت بود و عملکرد پرستاران توسط پژوهشگر مورد مشاهده قرار گرفت. به اقداماتی که توسط پرستار بهصورت صحیح انجام شده است، نمره (1، مطلوب)، اقداماتی که صحیح انجام نشده است نمره (1-، نامطلوب) و برای اقداماتی که در آن لحظه نیاز به اجرای آنها نبود (مانند توقف ساکشن در صورت افت نبض تا 20 ضربه) نمره (0) تعلق گرفته است. دامنه فهرست بررسی 46- تا 46 بود و درپایان، نمره کل فهرست ارزیابی مراقبت از تراکئوستومی بر مبنای (0) تا (100) محاسبه شد. نقطه برش میزان مطابقت با استانداردهای موجود، حداقل نمره 80 تعیین شد. نمره حاصل از کل فهرست بررسی مراقبت از تراکئوستومی 46 بود، اما برای تحلیل میانگینها نمره کامل 100 در نظر گرفته شد و میانگین براساس آن تعیین شد. سپس امتیاز بین 80 تا 100 امتیاز مطلوب، 60 تا 80 نیاز به اصلاح و کمتر از 60 بهعنوان امتیاز نامطلوب در نظر گرفته شده است. روایی در این مطالعه با روش توافق بین ارزیابان انجام شد.
محتوای ابزار پژوهش توسط اعضای تیم تحقیق و داوران طرح (6 نفر) که از محققین و اعضای هیئت علمی پرستاری دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران بودند، مورد قضاوت و بررسی قرار گرفت و بعد از جمعآوری نظرات مختلف، اصلاحات لازم صورت گرفت. جهت تعیین پایایی ابزار نیز با در نظر گرفتن عملکرد 10 پرستار بهصورت مشاهدهای توسط مشاهده همزمان دو پژوهشگر بعد از توضیح نحوه انجام کار، با روش آزمون بازآزمون انجام شد که این افراد از پژوهش خارج شدند. به منظور کاهش خطای ناشی از حضور مشاهدهگر، پرسشنامه بررسی مراقبت پرستار از تراکئوستومی، توسط 2 پرستار بهصورت همزمان مشاهده و تکمیل شد. همچنین جهت کاهش تأثیر حضور مشاهدهگران در عملکرد پرستاران سعی شد مدت حضور مشاهدهگران در بخش مستمر و طولانیمدت باشد. پژوهشگر بهعنوان عضو تیم تحقیق همراه با یک مشاهدهگر دیگر با 5 سال سابقه کار در بخش مراقبت ویژه مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی دکتر شریعتی، نقش تکمیل پرسشنامه، آموزش محتوا و ارزیابی نهایی عملکرد پرستاران را برعهده داشتند.
پس از توضیح اهداف مطالعه و کسب رضایتنامه کتبی آگاهانه از پرستاران، عملکرد پرستاران در مراقبت از بیماران دارای تراکئوستومی براساس پرسشنامه تکمیل شد. محتوای آموزشی مطالعه با استفاده از مطالعات کتابخانهای و کتب مربوط به مراقبت از تراکئوستومی توسط پژوهشگر و تحت نظر استاد راهنما تهیه شد. پس از جمعآوری و اعمال نظرات و پیشنهادهای اساتید محترم، محتوای آموزشی تنظیم و نهایی شد. ارزیابی بدین صورت بود که پژوهشگر و کمک پژوهشگر پس از حضور در بخش با معرفی خود درباره پژوهش و اهداف آن به شرکتکنندگان توضیحات کامل ارائه کرد و باتوجهبه تمایل آنها برای شرکت در پژوهش، فرم رضایتنامه آگاهانه و پرسشنامه مربوط به اطلاعات جمعیتشناختی در اختیار آنها قرار داده شد. سپس در تمام نوبتهای (صبح-عصر-شب) و حتی روزهای تعطیل، ارزیابی عملکرد پرستارانِ بخشهای مراقبت ویژه درزمینه نحوه مراقبت از بیماران تراکئوستومی شامل نحوه انجام و زمان انجام ساکشن، نحوه تعویض پانسمان و مراقبت از پوست، نحوه تعویض تراکئوستومی مشاهده و عملکرد هر فرد توسط دو پرستار همزمان مشاهده و ثبت شد. پرسشنامه کدگذاری شد تا هر فرد یکبار بررسی شود و اطلاعات اشتباه ثبت نشود. درمجموع 64 پرستار شاغل در بخشهای مراقبت ویژه (32پرستار از بیمارستان رسول اکرم(ص) و 32 پرستار از بیمارستان فیروزگر) با تکمیل رضایتنامه وارد مطالعه شدند. باتوجهبه حضور تمام پرستاران انتخابشده در کلاس آموزشی، ریزش نمونه وجود نداشت.
پس از تکمیل پرسشنامه یک جلسه آموزشی درمورد نحوه کار با تجهیزات و نحوه مراقبت از تراکئوستومی بهمدت 60 دقیقه و در بالین بیمار در 8 گروه 8 نفره بهصورت سخنرانی و پرسشوپاسخ برگزار شد. مجموع جلسات آموزشی شامل سرفصلهای مفهوم تنفس، آناتومی سیستم تنفس، تاریخچه و تعریف تراکئوستومی، موارد استفاده از تراکئوستومی، عوارض و مراقبتهای معمول از تراکئوستومی ارائه شد. 1 هفته پس از آموزش مجدد پرسشنامه همانند قبل از آموزش توسط پژوهشگر و براساس کدگذاریها تکمیل شدند. پس از قرار دادن دادهها در نرمافزار SPSS نسخه 16، باتوجهبه اینکه در مشاهدات دو مشاهدهگر تفاوت آماری چندانی نبود، نهایتاً دادهها براساس پرسشنامه مشاهدهگر اول (خود پژوهشگر)، با استفاده از ابزار SPSS نسخه 16 مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. جهت توصیف مشخصات جمعیتشناختی شرکتکنندگان از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحرافمعیار) و آمار استنباطی تی زوجی و با سطح معنیداری P<0/05 در نظر گرفته شد.
یافتهها
در این مطالعه 64 نفر شرکت کردند و هیچ موردی از ریزش نمونه وجود نداشت. میانگین سنی افراد موردپژوهش 31/49±6/02 سال بود که 70/3 درصد از افراد زن بودند و تحصیلات کارشناسی با 90/6 درصد بیشترین سطح تحصیلات بود. میانگین سابقه کلی کار 5/13±6/74 و میانگین سابقه کار در بخش ویژه 4/66±4/92 بود. پرستاران با نوبت کاری در گردش با 89/1 درصد بیشترین فراوانی را داشتند. 93/8 درصد از پرستاران دوره مراقبت از تراکئوستومی را نگذرانده بودند. بیشتر واحدهای مورد پژوهش (43/8 درصد) رسمی بودند (
جدول شماره 1).
عملکرد پرستاران درزمینه مراقبت از تراکئوستومی در مرحله قبل از آموزش، با میانگین و انحرافمعیار 85/87±45/8 مشاهده شد که 3/1 درصد از افراد موردپژوهش، عملکرد آنها نیاز به اصلاح داشتند و 96/6 درصد از افراد، عملکرد نامطلوب و هیچکدام از پرستاران عملکرد مطلوب نداشتند، اما بعد از آموزش آزمون تی زوجی، اختلاف آماری معنیداری (P<0/001) بین میانگین قبل و بعد از آموزش را نشان داد و باتوجهبه میانگین و انحرافمعیار 42/33±93/3، تمام پرستاران توانستند نمره عملکرد بالای 80 درصد را دریافت کنند (
جدول شماره 2).
فراوانی نمره عملکرد پرستاران در مراقبت از تراکئوستومی در مرحله قبل از آموزش بیانگر عملکرد نامطلوب آنها و فراوانی نمره عملکرد پرستاران در مراقبت از تراکئوستومی در مرحله بعد از آموزش بیانگر عملکرد مطلوب آنها بوده است. مقایسه نمره عملکرد پرستاران بعد از مداخله، تفاوت آماری معنیداری را نشان میدهد.
بحث
نتایج مطالعه حاضر نشان داد عملکرد پرستاران درزمینه مراقبت از بیماران دارای تراکئوستومی قبل از آموزش در حد مطلوب نبوده است و نمره عملکرد پرستاران درمورد مراقبت از تراکئوستومی توانست تحت تأثیر مداخله آموزشی ارتقاء و بهبود یابد. تحلیل دادهها نشان داد تقریباً تمام پرستاران پس از آموزش، نمره عملکرد بالای 80 درصد را دریافت کردند (
جدول شماره 2). یافتههای پژوهش حاضر نشان داد رابطه مستقیمی بین ارائه برنامه آموزشی و ارتقاء عملکرد پرستاران وجود دارد. درواقع برنامههای آموزشی درزمینه مراقبت از بیماران دارای تراکئوستومی توانست عملکرد پرستاران در این زمینه را بهبود بخشد. این روند بیانگر ضرورت بیشتر آموزش و نظارت بر نحوه عملکرد پرستاران است.
در این پژوهش در میان معیارهای موردبررسی در مراقبت از بیماران دارای تراکئوستومی، قبل از آموزش توقف ساکشن درصورت افت نبض تا 20 ضربه نسبت به قبل از ساکشن و توقف ساکشن در صورت افزایش نبض تا 40 ضربه در دقیقه نسبت به قبل از ساکشن توسط هیچکدام از پرستاران انجام نشد. در میان موارد موردبررسی در پرسشنامه بیشترین زمینه ارتقاء به آمادهسازی وسایل قبل از انجام مراقبت بود، بهطوریکه در بالین مددجو تمام وسایل مراقبت از تراکئوستومی شامل دستکش استریل، سرم شستوشو، ست پانسمان، وسایل موردنیاز جهت ساکشن در کمدی جهت دسترسی آسان قرار داده شده بود.ساکشن پرتابل و اکسیژن سانترال و کنترل عملکرد آنها در زمان تحویل نوبت کار باعث افزایش نمره عملکرد پرستاران شد. همچنین بعد از آموزش مواردی مانند شستن دستها و رعایت تکنیک آسپتیک، ثبت مستندات، شروع زمان انجام ساکشن براساس شنیدن صداهای ریه قبل از ساکشن و نظارت بر مانیتورینگ بیمار در زمان انجام ساکشن و بررسی مجدد صداهای ریه بعد از ساکشن، با دقت بیشتری رعایت شد.
در مطالعه مشابه انجامشده توسط رضایی و همکاران با موضوع «بررسی عملکرد پرستاران براساس استاندارد ساکشن لوله تراشه و تراکئوستومی در بخشهای مراقبت ویژه بیمارستانهای شهر کرمان»، نتایج مطالعه نشان داد کیفیت عملکرد پرستاران به میزان 19/2 درصد ضعیف، 65/4 درصد متوسط و 15/4 درصد خوب بود و هیچکدام از پرستاران عملکرد عالی یا بسیار بد نداشتند. براساس یافتههای این مطالعه، عملکرد پرستاران درزمینه ساکشن استاندارد نیاز به نظارت بیشتر دارد که همسو با مطالعه حاضر است [
11].
از دیگر اقدامات صورتگرفته قبل از مراقبت از بیمار دارای تراکئوستومی میتوان به رعایت بهداشت دستها، مستندسازی، نحوه انجام ساکشن اشاره کرد که در مطالعه حاضر شستن دستها توسط 33 نفر قبل از آموزش و 60 نفر بعد از آموزش انجام شد. همچنین مستندسازی قبل از آموزش توسط 21 نفر و بعد از آموزش توسط 49 نفر انجام شد. در مطالعه (مشابه) ضیائیفرد و همکاران درزمینه تأثیر آموزش بر بالین بیمار بر بهبود عملکرد پرستاران در ساکشن راههوایی در بخش مراقبتهای ویژه، تأثیرات مثبت آموزش پرستاران مشاهده شد. مقایسه میانگین نمره عملکرد قبل، حین و بعد از انجام ساکشن راههوایی نشاندهنده افزایش نمره عملکرد پرستاران پس از آموزش بود. شستن دستها یا استفاده از محلول ضدعفونیکننده دست، تنها توسط 16 پرستار قبل از آموزش و توسط 35 نفر پس از آموزش انجام شد.
استریل نگهداشتن کاتتر در مرحله حین ساکشن، قبل از آموزش بهوسیله 28 پرستار رعایت شد که پس از آموزش، 40 پرستار مورد فوق را بهدرستی رعایت کردند. مستندسازی انجام ساکشن و مستندات ترشحات به روش صحیح در مرحله قبل و بعد از آموزش بهترتیب توسط 13 نفر و 34 نفر انجام شد. تعداد 31 پرستار در مرحله قبل از آموزش، فقط در زمان خروج کاتتر از مکش دستگاه ساکشن استفاده کردند که این تعداد پس از آموزش به 41 نفر افزایش یافت که همسو با مطالعه حاضر میباشد [
18].
مطالعهای که توسط خنجری و همکاران در تهران با موضوع «تأثیر برنامه آموزشی بر عملکرد پرستاران درزمینه ساکشن لوله داخل تراشه» انجام شد، نمره عملکرد پرستاران درمورد ساکشن لوله تراشه توانست تحت تأثیر مداخله آموزشی ارتقاء و بهبود یابد. تحلیل دادهها نشان داد حدود یکسوم از کل پرستاران گروه آزمایش پس از مداخله آموزشی توانستند نمره عملکرد بالای 75 درصد را دریافت کنند و حدود دو سوم از پرستاران نیز توانستند نمره 50 تا 75 درصد از کل موارد پرسشنامه را کسب کنند که بهطور مشابه در مطالعه حاضر نیز تمام پرستاران پس از آموزش توانستند نمره مطلوب را کسب کنند [
19].
همچنین مطالعهای گذشتهنگر در سپتامبر 2021 توسط مصلی و همکاران جهت ارزیابی عملکرد پرستاران درمورد مراقبت از تراکئوستومی در مرکز مراقبت گسترده در جده، عربستان صعودی انجام شد. از میان 43 پرستار شرکتکننده در مطالعه، 14 نفر (32/6 درصد) عملکرد خوب، 13 نفر (30/2 درصد) عملکرد متوسط و 16 نفر (37/2 درصد) عملکرد ضعیف داشتند. نتایج مطالعه نشان داد کمبودهایی در دانش پرستاران در مراقبت از تراکئوستومی وجود دارد. کمبودهای پرستاران در دانش و مهارتهای مراقبتهای اورژانسی باید از طریق یک برنامه آموزشی ساختاریافته برطرف شود [
20].
از محدودیتهای این پژوهش، استفاده از روش مشاهده مستقیم بود که میتواند رفتار پرستاران را تحت تأثیر قرار دهد که خارج از کنترل پژوهشگر بود.
محدودیت دیگر این پژوهش زمانبر بودن آموزش همه پرستاران توسط 1 نفر و نداشتن گروه کنترل بود.
نتیجهگیری
یافتههای پژوهش حاضر نشان داد برنامه آموزشی درزمینه مراقبت از بیماران دارای تراکئوستومی در سامانه آموزش ضمن خدمت میتواند باعث توجه بیشتر و دقیقتر پرستاران به اصول انجام مراقبت شود و موجب ارتقاء عملکرد پرستاران میشود. ازآنجاییکه در این مطالعه بین آموزش پرستاران و بهبود عملکرد پرستاران در بیماران دارای تراکئوستومی ارتباط معنیداری مشاهد شد، پیشنهاد میشود مدیران خدمات پرستاری، آموزش مراقبت از تراکئوستومی را در برنامههای آموزش ضمن خدمت پرستاران مد نظر داشته باشند.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
برای انجام این مطالعه از کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران مجوز دیافت شده است (IR.IUMS.REC.1399.1159).
حامی مالی
نتایج پژوهش حاضر حاصل پایاننامه سارا فرامرزیان کارشناس ارشد پرستاری مراقبتهای ویژه دانشکده پرستاریی و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران است. حامی مالی مطالعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران بوده است.
مشارکت نویسندگان
تهیه پروپوزال، حمایت مالی، تهیه پروتکل مداخله و محتوای آموزشی، تحلیل داده و تفسیر نتایج و تهیه درفت اولیه و نهاییسازی مقاله: سارا فرامرزیان؛ تهیه پروپوزال، تهیه پروتکل مداخله و محتوای آموزشی، جمعآوری داده، تحلیل داده و تفسیر نتایج و تهیه درفت اولیه و نهایی سازی مقاله: زهراکاشانینیا؛ تفسیر نتایج و تهیه درفت اولیه و نهایی سازی مقاله: طاهره نجفی؛ تحلیل داده و تفسیر نتایج و تهیه درفت اولیه و نهاییسازی مقاله: حمید حقانی.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران همچنین مرکز تحقیقات مراقبتهای پرستاری و مامایی بهدلیل حمایت مالی قدردانی میشود. همچنین از پرستاران بخشهای مراقبت ویژه بیمارستانهای رسول اکرم(ص) و فیروزگر که در این پژوهش شرکت کردند، تشکر و قدردانی میشود.
Refrences
1.
Ambrosino N, Vitacca M. The patient needing prolonged mechanical ventilation: A narrative review. Multidiscip Respir Med. 2018; 13:6. [DOI:10.1186/s40248-018-0118-7] [PMID]
2.
Masood MM, Farquhar DR, Biancaniello C, Hackman TG. Association of standardized tracheostomy care protocol implementation and reinforcement with the prevention of life-threatening respiratory events. JAMA Otolaryngol Head Neck Surg. 2018; 144(6):527-532. [DOI:10.1001/jamaoto.2018.0484] [PMID]
3.
Onuoha J. Developing an educational program for tracheostomy care [PhD dissertation]. Minneapolis: Walden University; 2019. [Link]
4.
Alijanpour E. Tracheostomy: Complications and causes of complications. Asian J Pharm. 2018; 12(02). [Link]
5.
Nikravan Mofrad M, Shiri H. [Intensive care in ICU ( Persian)]. Tehran: Heidari; 2017. [Link]
6.
Ramakrishnan V. Use of simulation for tracheostomy care, a low volume, high risk nursing procedure [PhD dissertation]. Minneapolis: Walden University; 2018. [Link]
7.
Bonvento B, Wallace S, Lynch J, Coe B, McGrath BA. Role of the multidisciplinary team in the care of the tracheostomy patient. J Multidiscip Healthc. 2017; 10:391-8. [DOI:10.2147/JMDH.S118419] [PMID]
8.
Mosazad Sari M , Maleki M, Atashzadeh Shoorideh Z , Mehrabi Y. [The level of observing standard tracheostomy care and some barriers from perspective of nurses [(Persian)]. Q J intern Surg Nurs. 2015; 4:39-46. [Link]
9.
Cook T, Woodall N, Frerk Ch. Major complications of airway management in the United Kingdom. Paper presented at: 4th National Audit Project of The Royal College of Anaesthetists and The Difficult Airway Society. March 2011; London, United Kingdom. [Link]
10.
McGrath B, Lynch J, Coe B, Wallace S, Bonvento B, Eusuf D, et al. Improving tracheostomy care: Collaborative national consensus and prioritisation of quality improvements in the United Kingdom. Med Res Arch. 2018; 6(1). [Link]
11.
Rezaee H, Sabzevari S, Sharafkhani R, Golzari Z. [Study of nurses performance on standardized endotracheal and tracheostomy tube suctioning in intensive care unit in kerman hospitals (Persian)]. Iran Anesthesiol Spec Care Assoc J. 2016; 37(89):11-9. [Link]
12.
Asadi Fakhr A, Mahdiyoun SA, . Naser Rad S. [Evaluation of airway care from pationts admitted to the intensive care unit based on knowledge, attitude and practice of nurses (Persian)]. Iran Soc Anesthesiol. 2017; 38(4):20-30. [Link]
13.
Montaseri S, Bakhshi F, Edraki M, S. Razavi Nejad SM, Haghpanah S. [The effect of educating the use of developmental positions of premature infants on the clinical performance of neonatal intensive care unit nurses (Persian)]. J Babol Univ Med Sci. 2018; 20(3):69-73. [Link]
14.
Ganje H, Khodadadizadeh A, Hoseini S, Mobini M, Akbari A. [The impact of educational intervention on nurses' performance and ventilator-associated pneumonia rate in intensive care units of Rafsanjan Hospital (Persian)]. Community Health J. 2019; 13(4):54-63. [Link]
15.
Dehghani K, Nasiriani K, Mousavi T. [Investigating intensive care unit nurses' performance and its adjusting with standard (Persian)]. J Shahid Sadoughi Univ Med Sci. 2014; 21(6):808-15. [Link]
16.
Marino PJ, Hannigan A, Haywood S, Cole JM, Palmer N, Emanuel C, et al. Comparison of foam swabs and toothbrushes as oral hygiene interventions in mechanically ventilated patients: A randomised split mouth study. BMJ Open Respir Res. 2016; 3(1):e000150. [DOI:10.1136/bmjresp-2016-000150] [PMID]
17.
Mungan I, Kazancı D, Bektaş Ş, Sarı S, Çavuş M, Turan S. The evaluation of nurses› knowledge related to tracheostomy care in tertiary intensive care units. Int Med. 2019; 1(6):313. [Link]
18.
Ziyaeifard M, Sadeghi A, Ferasatkish R, Fatahi M, Basirat M, Hashemi K. [The effect of bedside teaching on critical care nurses’ performance in airway suctioning (Persian)]. Iran J Cardiovasc Nurs. 2018; 7(2):42-9. [Link]
19.
Khanjari S, Bayati N, Haghani H. [Effect of training on the performance of nurses in the endotracheal suctioning of neonates (Persian)]. Iran J Nurs. 2019; 32(118):43-53. [DOI:10.29252/ijn.32.118.40]
20.
Mosalli R, Aboumoustafa GA, Khayyat W, Bokhari AN, Almatrafi MA, Ghazi M, et al. Assessment of nurses’ knowledge and confidence regarding tracheostomy care in a pediatric long term care hospital in Saudi Arabia. Risk Manag Healthc Policy. 2022; 15:1809-21. [DOI:10.2147/RMHP.S374730] [PMID]