جلد 35، شماره 138 - ( آبان 1401 )
جلد 35 شماره 138 صفحات 359-346 |
برگشت به فهرست نسخه ها
فرزین باقری شیخانگفشه1 
، علی فتحی آشتیانی 2، وحید صوابی نیری3 ، نیلوفر سرلک4 ، مهدیه دلداری علمداری3
، علی فتحی آشتیانی 2، وحید صوابی نیری3 ، نیلوفر سرلک4 ، مهدیه دلداری علمداری3
1- گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2- گروه روانشناسی بالینی، مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم‌پزشکی بقیه‌الله(عج)، تهران، ایران. ،afa1337@gmail.com & fathi@bmsu.ac.ir
3- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.
4- گروه روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، پردیس تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
2- گروه روانشناسی بالینی، مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم‌پزشکی بقیه‌الله(عج)، تهران، ایران. ،
3- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.
4- گروه روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، پردیس تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
چکیده: (1864 مشاهده)
زمینه و هدف ابتلا به کووید-19 پیامدهای روان‌شناختی و اجتماعی زیادی را برای مردم جهان به‌ویژه کادر درمانی بیمارستان‌ها ایجاد کرده است که اگر به آن‌ها توجه نشود، پیامدهای جبران‌ناپذیری را به وجود می‌آورد. تمامی این عوامل باعث شد تا پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه استرس پس از ضربه، فرسودگی شغلی و پریشانی روان‌شناختی در پرستاران با و بدون ابتلا به کووید-19 بپردازد.
روش بررسی روش این پژوهش توصیفی از نوع علّی مقایسه‌ای بود. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل تمامی پرستاران زن و مرد بیمارستان‌های غیردولتی شهر تهران در مرداد تا مهرماه سال 1400 بود. 220 پرستار (۱۱۰ پرستار بدون ابتلا به کووید-۱۹ و ۱۱۰ پرستار با ابتلا به کووید-۱۹) به‌صورت داوطلبانه از طریق فراخوان اینترنتی (واتساپ و اینستاگرام) در پژوهش شرکت کردند. پرستاران به پرسش‌نامه‌های استرس پس از ضربه، فرسودگی شغلی و پریشانی روان‌شناختی پاسخ دادند. پرسش‌نامه‌ها عبارت بودند از مقیاس می سی سی پی برای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، پرسش‌نامه فرسودگی شغلی مزلاچ و مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس بود. درانتها تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره و تک‌متغیره با نسخه 16 نرم‌افزار SPSS انجام شد.
یافته‌ها نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن بود که بین 2 گروه تفاوت معنا‌داری (0/05>P) ازنظر استرس پس از ضربه، فرسودگی شغلی و پریشانی روان‌شناختی وجود دارد. پرستارانی که مبتلا به کووید-19 شده بودند، نمرات بیشتری در استرس پس از ضربه (P<0/001 و F=96/38)، خستگی عاطفی (P<0/001 و F=12/45)، مسخ شخصیت (P<0/001 و F=15/49)، افسردگی (P<0/001 و F=92/97)، اضطراب (P<0/001 و F=37/94) و استرس (P<0/001 و F=47/6) کسب کردند. همچنین پرستارانی که مبتلا به کووید-19 نشده بودند، نمرات بیشتری در کفایت شخصی کسب کردند.
نتیجه‌گیری درمجموع یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد پرستارانی که سابقه ابتلا به کووید-19 داشتند، در مقایسه با سایر پرستاران ازنظر سلامت روان‌شناختی در وضعیت خوبی قرار نداشتند. در تبیین این نتایج می‌توان گفت افرادی که یک‌بار سابقه ابتلا به کووید-19 داشتند، به‌علت اینکه ازنظر جسمانی، شناختی و اجتماعی شرایطی را تجربه کردند که پیش از این با آن روبه‌رو نشده بودند، به همین دلیل باید اقداماتی در جهت شناسایی و ارائه درمان‌های روان‌شناختی برای ارتقای سلامت روانی پرستاران آسیب‌پذیر اتخاذ کرد.
روش بررسی روش این پژوهش توصیفی از نوع علّی مقایسه‌ای بود. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل تمامی پرستاران زن و مرد بیمارستان‌های غیردولتی شهر تهران در مرداد تا مهرماه سال 1400 بود. 220 پرستار (۱۱۰ پرستار بدون ابتلا به کووید-۱۹ و ۱۱۰ پرستار با ابتلا به کووید-۱۹) به‌صورت داوطلبانه از طریق فراخوان اینترنتی (واتساپ و اینستاگرام) در پژوهش شرکت کردند. پرستاران به پرسش‌نامه‌های استرس پس از ضربه، فرسودگی شغلی و پریشانی روان‌شناختی پاسخ دادند. پرسش‌نامه‌ها عبارت بودند از مقیاس می سی سی پی برای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، پرسش‌نامه فرسودگی شغلی مزلاچ و مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس بود. درانتها تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره و تک‌متغیره با نسخه 16 نرم‌افزار SPSS انجام شد.
یافته‌ها نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن بود که بین 2 گروه تفاوت معنا‌داری (0/05>P) ازنظر استرس پس از ضربه، فرسودگی شغلی و پریشانی روان‌شناختی وجود دارد. پرستارانی که مبتلا به کووید-19 شده بودند، نمرات بیشتری در استرس پس از ضربه (P<0/001 و F=96/38)، خستگی عاطفی (P<0/001 و F=12/45)، مسخ شخصیت (P<0/001 و F=15/49)، افسردگی (P<0/001 و F=92/97)، اضطراب (P<0/001 و F=37/94) و استرس (P<0/001 و F=47/6) کسب کردند. همچنین پرستارانی که مبتلا به کووید-19 نشده بودند، نمرات بیشتری در کفایت شخصی کسب کردند.
نتیجه‌گیری درمجموع یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد پرستارانی که سابقه ابتلا به کووید-19 داشتند، در مقایسه با سایر پرستاران ازنظر سلامت روان‌شناختی در وضعیت خوبی قرار نداشتند. در تبیین این نتایج می‌توان گفت افرادی که یک‌بار سابقه ابتلا به کووید-19 داشتند، به‌علت اینکه ازنظر جسمانی، شناختی و اجتماعی شرایطی را تجربه کردند که پیش از این با آن روبه‌رو نشده بودند، به همین دلیل باید اقداماتی در جهت شناسایی و ارائه درمان‌های روان‌شناختی برای ارتقای سلامت روانی پرستاران آسیب‌پذیر اتخاذ کرد.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |