زمینه و هدف: سازمان جهانی بهداشت تبعیت مادران از تغذیه انحصاری با شیر مادر را تا 6 ماه اول تولد کودک و ادامه آن را به همراه غذای جامد تا دو سالگی توصیه نموده است. میزان بالایی از قطع تغذیه انحصاری با شیر مادر در سالهای اخیر در ایران گزارش شده است، لذا هدف از تحقیق حاضر بررسی دلایل قطع تغذیه انحصاری با شیر مادر در مادران نخست زا است.

  روش بررسی: این پژوهش، یک مطالعه توصیفی و مقطعی بوده است . حجم نمونه پژوهش 331 نفر برآورد شد که بطور مستمر از میان مادران نخست زا در مرکز آموزشی درمانی شهید اکبرآبادی تهران انتخاب شدند. داده ها توسط پرسشنامه و چک لیست جمع آوری شد. پیگیری موضوع قطع تغذیه انحصاری با شیر مادر، بطور تلفنی و 28 روز پس از تاریخ زایمان آنان انجام شد و موضوع پیروی یا عدم پیروی از تغذیه انحصاری با شیر مادر مورد سنجش قرار گرفت.

  یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که در 6/52 درصد موارد تغذیه انحصاری با شیر مادر صورت گرفته بود. دلایل قطع تغذیه انحصاری با شیر مادر بر حسب عوامل مؤثر به سه گروه عوامل مادری (خودکارآمدی پایین و سایر عوامل همچون درک مادر از کم بودن حجم شیر، مشکلات مربوط به پستان و تغذیه نوزاد توسط دیگران) 9/38 درصد، عوامل نوزادی (مانند دل درد یا کولیک نوزادی، زردی نوزاد و وزن کم هنگام تولد ) 7/21 درصد و بالاخره ترکیبی از عوامل مادری و نوزادی 5/39 درصد، طبقه بندی شدند.

  نتیجه گیری کلی: با توجه به اینکه فراوانی عوامل ترکیبی (مادری – نوزادی) در قطع زود هنگام تغذیه انحصاری با شیر مادر بیشتر بوده است، کاهش این دسته از مشکلات، یکی از راه های تداوم و تبعیت از شیردهی به شمار می‌رود. مداخلات آموزشی و به ویژه مشاوره های تلفنی 24 ساعته برای مادران نخست زا و کم تجربه، می تواند بطور جدی در سیاست گذاری های بهداشتی مد نظر قرار گیرند.