نشریه پرستاری ایران

  زمینه و هدف: شیر مادر در تأمین نیازهای تغذیه ای کودک نقش بسیار مهمی دارد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تغذیه با شیر مادر و برخی عوامل مرتبط با آن در کودکان زیر 5 سال روستاهای شهرستان گرگان و آق قلا به اجرا درآمده است.

  روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی و گذشته نگراست. تعداد2520 کودک 6 تا 60 ماهه (1309 پسر و 1211 دختر) به طریقه نمونه گیری چند مرحله‌ای (خوشه ای و تصادفی)از 20 روستا انتخاب شدند. تمامی نمونه ها پرسشنامه را تکمیل کرده و اندازه گیری های تن سنجی از کودکان بعمل آمد. پرسشنامه ها از طریق مصاحبه با مادر تکمیل گردید. برای تعیین طول دوره شیردهی، کودکان بالای 2 سال مورد بررسی قرارگرفتند. داده ها پس از جمع آوری و ذخیره سازی در کامپیوتر ،توسط نرم افزار آماری SPSS-PC آنالیز شد.

  یافته ها: میانگین مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر 59/5 ماه بود و 4/66% کودکان حداقل تا 6 ماهگی تغذیه انحصاری با شیر مادر داشتند. اگرچه مدت تغذیه انحصاری با شیر مادر در نژاد ترکمن کمتر از گروه‌های قومی دیگر است ولی طول دوره شیردهی در این گروه بیشتر از دیگر گروه‌ها بوده است. تغذیه انحصاری با شیرمادر حداقل به مدت 5 ماه در نژاد فارس بطور معنی داری به اندازه 6/14% بیشتر از نژاد ترکمن بود ) 001/0= (P . تغذیه انحصاری با شیر مادر با افزایش سطح سواد مادر بطور معنی داری افزایش می یابد ) 004/0= P . ( میانگین مدت تغذیه با شیر مادر 6/20 ماه بود. همچنین 3/89% کودکان تا یک سالگی و 7/74% حداقل تا 18 ماهگی تغذیه با شیر مادر داشتند. طول دوره شیر دهی با بعد خانوار، رتبه تولد، سن مادر و وضعیت تغذیه کودک رابطه مثبت و معنی داری داشت(05/0 < P )دوره شیر دهی بالای 18 ماه در کودکان دچار کم وزنی بطور معنی داری بیشتر از کودکان چاق بود ) 023/0= (P .

نتیجه گیری کلی: دو سوم کودکان مناطق روستائی شهرستان‌های گرگان وآق قلا تا 6 ماهگی تغذیه انحصاری با شیر مادر داشتند و عوامل اجتماعی – اقتصادی در الگوی تغذیه با شیر مادر مؤثر بوده است.