1- مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران.
2- مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری و مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران. ، adel.m@iums.ac.ir
3- گروه مدیریت پرستاری، مرکز تحقیقات پرستاری و مراقبتهای مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران.
چکیده: (494 مشاهده)
زمینه و هدف: بهورزان بهعنوان یکی از ارکان نظام سلامت در طول دوران همهگیری کووید-19، مسئولیت سنگین پیشگیری را در جوامع روستایی به عهده دارند که این موضوع با توجه به اهمیت و تأثیرات بالقوهی شیوع همهگیری بر سلامت روان، میتواند بر سطح اضطراب ناشی از کووید-19 در آنان نقش داشته باشد. علاوه بر این فرسودگی شغلی احتمال دارد بر میزان این اضطراب بیفزاید. مطالعه حاضر باهدف تعیین اضطراب ناشی از کووید-19 و ارتباط آن با فرسودگی شغلی بهورزان استان بوشهر در سال 1400 انجام شده است.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی بود که در سال 1401-1400. جامعه پژوهش، بهورزان شاغل در خانههای بهداشت تحتپوشش دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر به روش تمامشماری وارد مطالعه شدند. اشتغال در خانههای بهداشت و داشتن حداقل یک سال سابقه کار بهعنوان معیارهای ورود به مطالعه درنظر گرفته شدند. 341 نفر از 365 بهورز شرایط ورود به مطالعه را داشتند و و 308 نفر از آنها به پرسشنامه پاسخ دادند. نرخ پاسخگویی 3/84 درصد بود. جمعآوری دادهها با استفاده از یک پرسشنامه شامل سه بخش جمعیت شناختی (10 گویه)، مقیاس اضطراب کرونا (علیپور و همکاران) با 18 گویه و پرسشنامه فرسودگی شغلی Maslach با 22گویه انجام و روایی پرسشنامه توسط پنج نفر از اساتید تائید گردید. پس از کسب مجوزهای لازم، پرسشنامه در قالب یک پیوند اینترنتی در پلت فرم «پرس لاین» از طریق اتوماسیون اداری به کارتابل بهورزان ارسال شد. قبل از انجام این مطالعه، در یک مطالعه پایلوت پایایی ابزارها مجدد با تکمیل پرسشنامه توسط 10 نفر از نمونههای پژوهش و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی و مقدار ضریب پایایی برای مقیاس اضطراب کرونا 95 % و برای پرسشنامه فرسودگی شغلی 84 % محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS نسخه 16 و آزمونهای مختلف بر اساس اهداف پژوهش استفاده شد.
یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد بیشتر بهورزان (69/5 %) زن و متأهل (85/7 %) بودند. میانگین سن آنان 8/16±37/02 سال و میانگین سابقهی کار آنان 9/06±13/36 سال بود. بهطورکلی اضطراب ناشی از کووید-19 اغلب بهورزان (70/8 %) در سطح خفیف (10/81 ±12/58) بود. یافتهها همچنین نشان داد 31/8% از بهورزان خستگی عاطفی متوسط تا شدیدی را تجربه کردهاند ( 11/95±14/52) و مسخ شخصیت در 82/1% آنان در سطح پائینی (4/24±2/78) بود. بااینحال حدود نیمی از بهورزان (49/7 %) موفقیت شخصی پایینی را گزارش کردند (11/22±36/32). نتایج همچنین نشان داد بین اضطراب ناشی از کووید-19 و خستگی عاطفی (0/001p< ؛ 0/667r = )، مسخ شخصیت (0/001p< ؛ 0/472r = ) و موفقیت شخصی (0/001=p ؛ 0/188-=r ) رابطهی آماری معناداری برقرار است. همچنین میانگین نمره اضطراب در افرادی که از وسایل حفاظت فردی رضایت داشتند و سابقه بیماری جسمی نداشتند پایینتر از سایرین بود. خستگی عاطفی با رضایت از وسایل حفاظت فردی (0/001p<)، سابقه مصرف داروهای اعصاب یا آرامبخش (0/027p=) و همچنین سابقه بیماری جسمی (0/001p<) ارتباط معنیدار آماری داشت. مسخ شخصیت با رضایت از وسایل حفاظت فردی (0/04p=)، سابقه مصرف داروهای اعصاب یا آرامبخش (0/029p=)، سابقه بیماری جسمی (0/013p=) و همچنین سابقه ترک خدمت یا مرخصی بدون حقوق (0/022p=) ارتباط معنیدار آماری داشت. موفقیت شخصی با هیچکدام از متغیرهای جمعیت شناختی ارتباط معنیدار آماری نداشت.
نتیجهگیری: بادرنظر گرفتن اصل تقدم پیشگیری بر درمان، یافتههای مطالعهی حاضر بر ضرورت توجه جدیتر سیاستگزاران به تأثیرات سوء ناشی از همهگیری در کارکنان حوزهی پیشگیری ازجمله بهورزان تأکید دارد. ارتباط معنادار اضطراب ناشی از کووید-19 و فرسودگی شغلی، این واقعیت را بیش از پیش برجسته میکند که گرچه همهگیری کووید منجر به تهدید سلامت روان در بهورزان نبوده است اما می تواند کاهش ظرفیت عاطفی و خودکارآمدی بهورزان را تسریع بخشیده و بی تردید در عملکرد آنان اختلال به وجود میآورد. اهتمام کافی در تقویت حمایتهای روانی در حوزهی فردی و خانواده و همچنین پشتیبانیهای شغلی مؤثر در افزایش انگیزه با در نظر گرفتن اصل عدالت سازمانی، باید از اولویتهای سیاستگزاران حوزهی سلامت باشد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
پرستاری دریافت: 1402/8/13 | پذیرش: 1403/3/1 | انتشار: 1403/3/1