جلد 35، شماره 139 - ( دی-در حال انتشار 1401 )
جلد 35 شماره 139 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jahantigh M, Kondori Fard N, Rezaee N. The Effect of Hope Therapy-Based Training on the Rumination of Patient with Breast Cancer: A Quasi-Experimental Study. IJN 2022; 35 (139)
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-3595-fa.html
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-3595-fa.html
جهانتیغ مژگان، کندری فرد نیلوفر، رضائی نسرین. تاثیر آموزش مبتنی به امید درمانی بر نشخوار فکری زنان مبتلا به سرطان پستان. نشریه پرستاری ایران. 1401; 35 (139)
مژگان جهانتیغ1 
، نیلوفر کندری فرد2 ، نسرین رضائی* 3
، نیلوفر کندری فرد2 ، نسرین رضائی* 3
1- مرکز تحقیقات پرستاری جامعه، گروه پرستاری دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران.
2- گروه پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران.
3- گروه روانپرستاری دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران. ، nasrin_rezaee2005@yahoo.com
2- گروه پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران.
3- گروه روانپرستاری دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، زاهدان، ایران. ، nasrin_rezaee2005@yahoo.com
چکیده: (114 مشاهده)
زمینه و هدف: ﺳﺮﻃﺎﻥ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱﻫﺎﻱ ﻗﺮﻥ و ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮﮒ ﻭ ﻣﻴﺮ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ است. یکی از انواع سرطان ها که از نظر ابتلا، بیشترین آمار را در میان زنان دارد، سرطان پستان است. سرطان پستان حدود یک سوم از تمامی سرطان های زنان را تشکیل می دهد و شایع ترین بدخیمی زنان درسراسر دنیاست، بروز سرطان پستان در زنان ایرانی رو به افزایش است. این بیماری جنبه های مختلف سلامت جسمی و روانی زنان را به مخاطره می اندازد. بیماران مبتلا به سرطان در مواجهه با بیماری و ادامه روند درمان به گونه های مختلفی رفتار می کنند. اعتقاد به کشنده بودن بیماری و درماندگی در بیماران مبتلا به سرطان منجر به نشخوار ذهنی در این بیماران می شود. نشخوار فکری از مشکلات روانشناختی است که ناامیدی را در زنان مبتلا به سرطان پستان توسعه می دهد. نشخوار فکری به عنوان اشتغال دایمی به یک اندیشه یا موضوع و تفکر درباره آن شناخته می شود؛ طبقه ای از افکار آگاهانه است که حول یک محور مشخص می گردد و بدون وابستگی به تقاضاهای محیطی تکرار می شوند. نشخوار فکری می تواند موجب افزایش اثرات خُلق منفی روی حل مسئله و انگیزش شود. با توجه به آثار روانی ناشی از ابتلا به سرطان، بکارگیری درمان ها و آموزش های روانشناختی در کاهش آثار روانی مربوط به ابتلا به سرطان پستان می تواند مهم باشد. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر امید درمانی بر نشخوار فکری زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد.
مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک پژوهش نیمه‌تجربی است که در نیمه اول سال 1399 انجام شد. تمام زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به بخش های شیمی درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهر زاهدان جامعه پژوهش را تشکیل دادند. روش نمونه گیری در ابتدا به شیوه مستمر بود بدین ترتیب که نمونه ها به شیوه مستمر از میان بیمارانی که دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند، انتخاب شدند. سپس نمونه ها به صورت تصادفی در گروه های مداخله(50 نفر) و کنترل(50 نفر) قرار گرفتند. نمونه ها به صورت تصادفی از طریق قرعه کشی با کارت که به تعداد افراد گروه مداخله و کنترل تهیه شده بود و با انتخاب کارت مورد نظر( قرمز و آبی) در گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. معیارهای ورود به مطالعه شامل پشت سرگذاشتن یک دوره شیمی درمانی ، نداشتن سابقه متاستاز ( بر اساس گزارش در پرونده)، فقدان اختلالات روانی قبل از تشخیص بیماری بنا به گفته خود بیمار، مبتلا نبودن به بیماریهای مزمن جسمی دیگری به جز سرطان، فقدان تجربه بحران های اخیر در زندگی به جز ابتلا به سرطان ( همچون طلاق و مرگ عزیزان)، توانایی شرکت در جلسات درمانی گروه و شرکت نکردن همزمان در سایر برنامه های آموزشی بود. همچنین توانایی شرکت در برنامه های آموزشی را داشته باشد. معیارهای خروج از مطالعه شامل غیبت در بیش از یک جلسه در برنامه آموزشی و شدت یافتن و بحرانی شدن وضعیت بیمار حین اجرای مداخله بودند. مداخله به مدت هشت جلسه گروهی، دو بار در هفته برای گروه مداخله انجام شد. آموزش مبتنی برامید یک برنامه درمانی است که براساس نظریه امید اشنایدر (Snyder ) به منظور افزایش تفکر امیدوارانه طراحی شده است. در این برنامه آموزشی شرکت کنندگان ابتدا با اصول نظریه امید آشنا و سپس به آنها آموزش داده می شد که چگونه این اصول را در زندگی خود بکار بگیرند.
ابزار گردآوری داده‌ها شامل فرم اطلاعات فردی و پرسشنامه نشخوار فکری بود. پرسشنامه نشخوار فکری توسط نولن-هوکسیما ( Nolen-Hoeksema) ساخته شد. این پرسشنامه شامل 22 سوال است که در طیف لیکرت از تقریباً هرگز (1)، گاهی اوقات (2)، اغلب اوقات (3)، تا تقریباً همیشه (4) رتبه بندی شده است. دامنه نمره از 22 تا 88 است. نمره بالاتر به منزله نشخوار فکری بیشتر است.
داده ها به کمک نرم افزار SPSS-16و با استفاده از آمار توصیفی میانگین، انحراف معیار و درصد فراوانی و استنباطی تی مستقل و تی زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سطح معناداری برای آزمونها کمتر از 0/05 در نظر گرفته شد
یافته‌ها: میانگین سن بیماران در گروه مداخله 6/82 ± 48/04 سال و گروه کنترل 5/59±47/72 سال بود. بیشتر شرکت کنندگان در هر دو گروه ( 68% گروه مداخله و 72% گروه کنترل ) سابقه خانوادگی بیماری سرطان پستان نداشتند. به علاوه 50% زنان در گروه مداخله و 47% زنان در گروه کنترل عمل ماستکتومی انجام داده بودند. میانگین نمره نشخوار فکری قبل از مداخله تفاوت آماری معناداری بین دو گروه نداشت (0/29 =p) ولی بعد از مداخله گروه درمانی مبتنی بر امید درمانی مقایسه میانگین نمره نشخوار فکری در دو گروه معنادار بود (0/0001 =p). آزمون آماری تی زوجی نشان داد، بین میانگین نمره نشخوار فکری قبل و بعد از مداخله در گروه مداخله (0/003=p) تفاوت آماری معناداری وجود داشت، در گروه کنترل در میانگین نمره نشخوار فکری تفاوت آماری معناداری یافت نشد (0/89=p).
نتیجه‌گیری: یافته ها نشان داد آموزش مبتنی بر امید درمانی بر نشخوار فکری زنان مبتلا به سرطان پستان موثر است. این نتایج نشان می دهد زنان مبتلا به سرطان پستان که درگیر مسائل روانشناختی همچون نشخوار فکری هستند با مداخله مبتنی بر امید درمانی افکار مزاحم آنها که بیشتر حول وحوش بیماری و ناامیدی است، کاهش می یابد. بنابراین توصیه می شود مداخله آموزشی مبتنی بر امید درمانی در بخش های انکولوژی به اجرا در آید. با عنایت به این که زنان مبتلا به سرطان پستان از مشکلات روانی گسترده ای رنج می بردند و از طرفی شرایط هیجانی آنان بر بهبود سلامت جسمی آنان بسیار تاثیر گذار است، پیشنهاد می‌شود پرستاران بالین در بخش های مراقبتی نه تنها به مسائل جسمی بلکه به سلامت روان این بیماران که درگیر افکار مزاحم و نا امید کننده هستند نیز توجه داشته باشند و در آموزش این بیماران به آنان سلامت جسم و روان را مد نظر داشته باشند.
مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک پژوهش نیمه‌تجربی است که در نیمه اول سال 1399 انجام شد. تمام زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به بخش های شیمی درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهر زاهدان جامعه پژوهش را تشکیل دادند. روش نمونه گیری در ابتدا به شیوه مستمر بود بدین ترتیب که نمونه ها به شیوه مستمر از میان بیمارانی که دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند، انتخاب شدند. سپس نمونه ها به صورت تصادفی در گروه های مداخله(50 نفر) و کنترل(50 نفر) قرار گرفتند. نمونه ها به صورت تصادفی از طریق قرعه کشی با کارت که به تعداد افراد گروه مداخله و کنترل تهیه شده بود و با انتخاب کارت مورد نظر( قرمز و آبی) در گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. معیارهای ورود به مطالعه شامل پشت سرگذاشتن یک دوره شیمی درمانی ، نداشتن سابقه متاستاز ( بر اساس گزارش در پرونده)، فقدان اختلالات روانی قبل از تشخیص بیماری بنا به گفته خود بیمار، مبتلا نبودن به بیماریهای مزمن جسمی دیگری به جز سرطان، فقدان تجربه بحران های اخیر در زندگی به جز ابتلا به سرطان ( همچون طلاق و مرگ عزیزان)، توانایی شرکت در جلسات درمانی گروه و شرکت نکردن همزمان در سایر برنامه های آموزشی بود. همچنین توانایی شرکت در برنامه های آموزشی را داشته باشد. معیارهای خروج از مطالعه شامل غیبت در بیش از یک جلسه در برنامه آموزشی و شدت یافتن و بحرانی شدن وضعیت بیمار حین اجرای مداخله بودند. مداخله به مدت هشت جلسه گروهی، دو بار در هفته برای گروه مداخله انجام شد. آموزش مبتنی برامید یک برنامه درمانی است که براساس نظریه امید اشنایدر (Snyder ) به منظور افزایش تفکر امیدوارانه طراحی شده است. در این برنامه آموزشی شرکت کنندگان ابتدا با اصول نظریه امید آشنا و سپس به آنها آموزش داده می شد که چگونه این اصول را در زندگی خود بکار بگیرند.
ابزار گردآوری داده‌ها شامل فرم اطلاعات فردی و پرسشنامه نشخوار فکری بود. پرسشنامه نشخوار فکری توسط نولن-هوکسیما ( Nolen-Hoeksema) ساخته شد. این پرسشنامه شامل 22 سوال است که در طیف لیکرت از تقریباً هرگز (1)، گاهی اوقات (2)، اغلب اوقات (3)، تا تقریباً همیشه (4) رتبه بندی شده است. دامنه نمره از 22 تا 88 است. نمره بالاتر به منزله نشخوار فکری بیشتر است.
داده ها به کمک نرم افزار SPSS-16و با استفاده از آمار توصیفی میانگین، انحراف معیار و درصد فراوانی و استنباطی تی مستقل و تی زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سطح معناداری برای آزمونها کمتر از 0/05 در نظر گرفته شد
یافته‌ها: میانگین سن بیماران در گروه مداخله 6/82 ± 48/04 سال و گروه کنترل 5/59±47/72 سال بود. بیشتر شرکت کنندگان در هر دو گروه ( 68% گروه مداخله و 72% گروه کنترل ) سابقه خانوادگی بیماری سرطان پستان نداشتند. به علاوه 50% زنان در گروه مداخله و 47% زنان در گروه کنترل عمل ماستکتومی انجام داده بودند. میانگین نمره نشخوار فکری قبل از مداخله تفاوت آماری معناداری بین دو گروه نداشت (0/29 =p) ولی بعد از مداخله گروه درمانی مبتنی بر امید درمانی مقایسه میانگین نمره نشخوار فکری در دو گروه معنادار بود (0/0001 =p). آزمون آماری تی زوجی نشان داد، بین میانگین نمره نشخوار فکری قبل و بعد از مداخله در گروه مداخله (0/003=p) تفاوت آماری معناداری وجود داشت، در گروه کنترل در میانگین نمره نشخوار فکری تفاوت آماری معناداری یافت نشد (0/89=p).
نتیجه‌گیری: یافته ها نشان داد آموزش مبتنی بر امید درمانی بر نشخوار فکری زنان مبتلا به سرطان پستان موثر است. این نتایج نشان می دهد زنان مبتلا به سرطان پستان که درگیر مسائل روانشناختی همچون نشخوار فکری هستند با مداخله مبتنی بر امید درمانی افکار مزاحم آنها که بیشتر حول وحوش بیماری و ناامیدی است، کاهش می یابد. بنابراین توصیه می شود مداخله آموزشی مبتنی بر امید درمانی در بخش های انکولوژی به اجرا در آید. با عنایت به این که زنان مبتلا به سرطان پستان از مشکلات روانی گسترده ای رنج می بردند و از طرفی شرایط هیجانی آنان بر بهبود سلامت جسمی آنان بسیار تاثیر گذار است، پیشنهاد می‌شود پرستاران بالین در بخش های مراقبتی نه تنها به مسائل جسمی بلکه به سلامت روان این بیماران که درگیر افکار مزاحم و نا امید کننده هستند نیز توجه داشته باشند و در آموزش این بیماران به آنان سلامت جسم و روان را مد نظر داشته باشند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
نشانی : تهران، خیابان ولی عصر(عج)، بالاتر از میدان ونک، خیابان رشید یاسمی،ساختمان
دانشکده پرستاری و مامایی ومدیریت و اطلاع رسانی پزشکی،مرکز تحقیقات مراقبت های
پرستاری و مامایی
تلفن:۴۳۶۵۱۲۳۰- (۰۲۱)
پست الکترونیک: ijn
journals.iums.ac.ir
تلفن ناشر:۴۵۳۵۵۰۰۰(۰۲۱)
