جلد 32، شماره 118 - ( تیر 1398 )
جلد 32 شماره 118 صفحات 103-93 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Soodmand M, Ghasemzadeh G, Mirzaei Dahka S, Mohammadi M, Amoozadeh Lichaei N, Monfared A. Self-care Agency and Its Influential Factors in Hemodialysis Patients. IJN 2019; 32 (118) :93-103
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-2929-fa.html
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-2929-fa.html
سودمند مصطفی، قاسم زاده گلشن، میرزایی دهکا سمانه، محمدی محسن، عموزاده لیچایی نسیم، منفرد آرزو. بررسی توان خودمراقبتی و عوامل مرتبط با آن در بیماران همودیالیزی. نشریه پرستاری ایران. 1398; 32 (118) :93-103
مصطفی سودمند1 
، گلشن قاسم زاده2 ، سمانه میرزایی دهکا3 ، محسن محمدی4 ، نسیم عموزاده لیچایی5 ، آرزو منفرد 6
، گلشن قاسم زاده2 ، سمانه میرزایی دهکا3 ، محسن محمدی4 ، نسیم عموزاده لیچایی5 ، آرزو منفرد 6
1- کارشناسی ارشد پرستاری داخلی و جراحی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
2- کارشناس پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
3- دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری داخلی و جراحی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
4- دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری داخلی و جراحی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران
5- دانشجوی کارشناسی پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
6- دانشجوی دکترای پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، مربی، گروه پرستاری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران (نویسنده مسئول) شماره تماس: 09113479959 Email: a.monfared88@gmail.comM
2- کارشناس پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
3- دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری داخلی و جراحی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
4- دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری داخلی و جراحی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل، ایران
5- دانشجوی کارشناسی پرستاری، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
6- دانشجوی دکترای پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، مربی، گروه پرستاری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران (نویسنده مسئول) شماره تماس: 09113479959 Email: a.monfared88@gmail.comM
چکیده: (4975 مشاهده)
زمینه و هدف: امروزه همودیالیز یکی از رایجترین روشهای درمانی به دنبال نارسایی مزمن کلیه میباشد. بیماران تحت درمان با همودیالیز دچار محدودیتهایی در عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی خود میگردند و فعالیتهای خودمراقبتی در این بیماران میتواند نقش مؤثری در سازگاری آنها با فرآیند بیماری داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین توان خودمراقبتی و عوامل مرتبط با آن در بیماران همودیالیزی انجام شده است.
روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعهای مقطعی است که بر روی بیماران مراجعه کننده به بخش همودیالیز مرکز آموزشی درمانی رازی شهرستان رشت در سال 1396 انجام گرفت که در آن 126 بیمار با روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش پرسشنامهی دو بخشی شامل اطلاعات فردی– اجتماعی و شکل تعدیل یافته نسخه چینی مقیاس 28 گویهای ارزیابی توان خودمراقبتی بود. اطلاعات پس از جمعآوری با آمارههای توصیفی (میانگین، انحراف معیار، درصد، فراوانی) و آزمونهای تحلیلی (تی تست مستقل، ضریب همبستگی، آنالیز ئاریانس و رگرسیون لجستیک) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: حدود 4/71 درصد از بیماران دارای توان خودمراقبتی مطلوب بودند. ارتباط آماری معنیداری بین سن با توان خودمراقبتی وجود داشت (013/0P=). همچنین سطح تحصیلات با توان خودمراقبتی ارتباط آماری معنی داری داشت (0001/0˂P) .در بررسی به عمل آمده بر اساس مدل رگرسیون لجستیک نتایج نشان داد که هرچه سن بیماران از میانگین سنی کل بیماران مورد مطالعه بالاتر بود توان خودمراقبتی این بیماران به میزان 5/1 برابر کاهش پیدا کرده بود.
نتیجهگیری کلی: اگر چه در مطالعهی حاضر بیشتر بیماران تحت درمان با همودیالیز دارای توان خودمراقبتی مطلوبی بودند اما نتایج این مطالعه نشان میدهد که این بیماران به علت افزایش سن، فرایند درمانی و مشکلاتی که ناشی از بیماری برای آنها ایجاد میشود، دچار محدودیتهایی در مراقبت از خود میگردند. بنابراین توصیه میشود تا به منظور هرچه بهتر شدن توان خودمراقبتی این بیماران، تدابیری در برنامههای مراقبتی آنان گنجانده شود تا بیمار به عنوان عضوی از تیم مراقبتی در مراقبت از خود مشارکت کامل داشته باشد.
روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعهای مقطعی است که بر روی بیماران مراجعه کننده به بخش همودیالیز مرکز آموزشی درمانی رازی شهرستان رشت در سال 1396 انجام گرفت که در آن 126 بیمار با روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش پرسشنامهی دو بخشی شامل اطلاعات فردی– اجتماعی و شکل تعدیل یافته نسخه چینی مقیاس 28 گویهای ارزیابی توان خودمراقبتی بود. اطلاعات پس از جمعآوری با آمارههای توصیفی (میانگین، انحراف معیار، درصد، فراوانی) و آزمونهای تحلیلی (تی تست مستقل، ضریب همبستگی، آنالیز ئاریانس و رگرسیون لجستیک) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: حدود 4/71 درصد از بیماران دارای توان خودمراقبتی مطلوب بودند. ارتباط آماری معنیداری بین سن با توان خودمراقبتی وجود داشت (013/0P=). همچنین سطح تحصیلات با توان خودمراقبتی ارتباط آماری معنی داری داشت (0001/0˂P) .در بررسی به عمل آمده بر اساس مدل رگرسیون لجستیک نتایج نشان داد که هرچه سن بیماران از میانگین سنی کل بیماران مورد مطالعه بالاتر بود توان خودمراقبتی این بیماران به میزان 5/1 برابر کاهش پیدا کرده بود.
نتیجهگیری کلی: اگر چه در مطالعهی حاضر بیشتر بیماران تحت درمان با همودیالیز دارای توان خودمراقبتی مطلوبی بودند اما نتایج این مطالعه نشان میدهد که این بیماران به علت افزایش سن، فرایند درمانی و مشکلاتی که ناشی از بیماری برای آنها ایجاد میشود، دچار محدودیتهایی در مراقبت از خود میگردند. بنابراین توصیه میشود تا به منظور هرچه بهتر شدن توان خودمراقبتی این بیماران، تدابیری در برنامههای مراقبتی آنان گنجانده شود تا بیمار به عنوان عضوی از تیم مراقبتی در مراقبت از خود مشارکت کامل داشته باشد.
فهرست منابع
1. Cheever KH, Hinkle JL, Hinkle JL. Brunner & Suddarth's Textbook of Medical-surgical Nursing. 2014.
2. Yu ZL, Lee VY, Kang AW, Chan S, Foo M, Chan CM, Griva K. Rates of intentional and unintentional nonadherence to peritoneal dialysis regimes and associated factors. PloS one. 2016;11(2):e0149784. [DOI:10.1371/journal.pone.0149784] [PMID] [PMCID]
3. Akin S, Mendi B, Ozturk B, Cinper C, Durna Z. Assessment of relationship between self‐care and fatigue and loneliness in haemodialysis patients. J Clin Nurs. 2014;23(5-6):856-64. [DOI:10.1111/jocn.12248] [PMID]
4. Kara B. Validity and reliability of the Turkish version of the thirst distress scale in patients on hemodialysis. Asian Nurs Res. 2013;7(4):212-8. [DOI:10.1016/j.anr.2013.10.001] [PMID]
5. Browne T, Merighi JR. Barriers to adult hemodialysis patients' self-management of oral medications. Am J Kidney Dis. 2010;56(3):547-57. [DOI:10.1053/j.ajkd.2010.03.002] [PMID]
6. Green JA, Mor MK, Shields AM, Sevick MA, Arnold RM, Palevsky PM, Fine MJ, Weisbord SD. Associations of health literacy with dialysis adherence and health resource utilization in patients receiving maintenance hemodialysis. Am J Kidney Dis. 2013;62(1):73-80. [DOI:10.1053/j.ajkd.2012.12.014] [PMID]
7. Firoozjahi AR, Akbari R, Heidari B, Ghazimirsaeed AM, Hajian K, Satvati J. Evaluation of serum omentin concentration and its association with cardiovascular risk factors in patients undergoing hemodialysis. JOURNAL OF BABOL UNIVERSITY OF MEDICAL SCIENCES (JBUMS). 2015;17(11):28-34.
8. Saran R, Robinson B, Abbott KC, Agodoa LY, Bhave N, Bragg-Gresham J, Balkrishnan R, et al. US renal data system 2017 annual data report: epidemiology of kidney disease in the United States. American journal of kidney diseases: the official journal of the National Kidney Foundation. 2018 Mar;71(3 Suppl 1):A7.
9. https://www.kidney.org/news/one-seven-american-adults-estimated-to-have-chronic-kidney-disease.
10. https://www.usrds.org/2018/view/v2_01.
11. Center for Disease Control and Prevention. Chronic Kidney Disease in the United States, 2019. Atlanta, GA: US Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention. 2019.
12. http://www.irankf.com/.
13. Rayner HC, Zepel L, Fuller DS, Morgenstern H, Karaboyas A, Culleton BF, Mapes DL, Lopes AA, Gillespie BW, Hasegawa T, Saran R. Recovery time, quality of life, and mortality in hemodialysis patients: the Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study (DOPPS). Am J Kidney Dis. 2014;64(1):86-94. [DOI:10.1053/j.ajkd.2014.01.014] [PMID] [PMCID]
14. Sajjadi M, Akbari A, Kianmehr M, Atarodi AR. The relationship between self-care and depression in patients undergoing hemodialysis. The Horizon of Medical Sciences. 2008;14(1):13-7.
15. Wang YC, Lin YK. Association between temperature and emergency room visits for cardiorespiratory diseases, metabolic syndrome-related diseases, and accidents in metropolitan Taipei. PloS one. 2014;9(6):e99599. [DOI:10.1371/journal.pone.0099599] [PMID] [PMCID]
16. Tao X, Chow SK, Wong FK. A nurse-led case management program on home exercise training for hemodialysis patients: A randomized controlled trial. Int J Nurs Stud. 2015;52(6):1029-41. [DOI:10.1016/j.ijnurstu.2015.03.013] [PMID]
17. Kalender N, Tosun N. Determination of the relationship between adequacy of dialysis and quality of life and self‐care agency. J Clinl Nurs. 2014;23(5-6):820-8. [DOI:10.1111/jocn.12208] [PMID]
18. Atashpeikar S, Jalilazar T, Heidarzadeh M. Self-care ability in hemodialysis patients. J Caring Sci. 2012;1(1):31-5.
19. Rahimi F, Gharib A, Beyramijam M, Naseri O. Effect of self-care education on self efficacy in patients undergoing hemodialysis. Life Science Journal. 2014;11(1 SPEC):136-40.
20. Bahadori M, Ghavidel F, Mohammadzadeh S, Ravangard R. The effects of an interventional program based on self-care model on health-related quality of life outcomes in hemodialysis patients. J Educ Health Promot. 2014;3:110. [DOI:10.4103/2277-9531.145899] [PMID] [PMCID]
21. Kavosi Z, Khorrami MS, Keshavarz K, Jafari A, Meshkini AH, Safaei HR, Nikfar S. Is Taurolidine-citrate an effective and cost-effective hemodialysis catheter lock solution? A systematic review and cost-effectiveness analysis. Medical journal of the Islamic Republic of Iran. 2016;30(1):313-26.
22. Vosoughi N AG, Karimollahi M. The Study of Self- Care Agency in Patients Undergoing Hemodialysis Referred to Boali Hospital of Ardabil in 2013. Scientific Journal of Hamadan Nursing & Midwifery Faculty. 2015;23(2):24-30.
23. Cavanaugh KL, Osborn CY, Tentori F, Rothman RL, Ikizler TA, Wallston KA. Performance of a brief survey to assess health literacy in patients receiving hemodialysis. Clin Kidney J. 2015 10;8(4):462-8. [DOI:10.1093/ckj/sfv037] [PMID] [PMCID]
24. Denyes MJ, Orem DE, Bekel G. Self-care: A foundational science. Nurs Sci Q. 2001;14(1):48-54. [DOI:10.1177/089431840101400113] [PMID]
25. Mahmoud S, Abd-Elaziz N. Association between health locus of control, self-care and self-efficacy in patients with end stage renal disease undergoing hemodialysis. Life Science Journal. 2015;2(11).
26. Orem DE. Nursing: Concepts of Practice, 6th ed. St Louis. A Harcourt Health. 2001.
27. Unsar S, Erol O, Mollaoglu M. The self‐care agency in dialyzed patients. Dialysis & transplantation. 2007;36(2):57-70. [DOI:10.1002/dat.20094]
28. Algarra AJ, Díaz FJ. Capacidad de autocuidado de los pacientes en diálisis peritoneal: un estudio piloto en Bogotá. Enfermería Global. 2013;12(30): 54-64. [DOI:10.6018/eglobal.12.2.163461]
29. Akyol AD, Cetinkaya Y, Bakan G, Yaralı S, Akkuş S. Self‐care agency and factors related to this agency among patients with hypertension. J Clin Nurs. 2007;16(4):679-87 [DOI:10.1111/j.1365-2702.2006.01656.x] [PMID]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
