مقدمه : حاملگی نابجا یکی ازمشکلات پزشکی جهان امروز وتهدیدی جدی در زندگی زنان است که عوامل خطرزای آن از دیرباز مورد بحث وبررسی قرارگرفته است .
هدف : تعیین عوامل خطرزای حاملگی نابجا
نوع پژوهش : پژوهش به صورت مورد- شاهدی انجام گرفت. اطلاعات مربوط‌به‌گروه مورد(حاملگی نابجا) و شاهد(زایمان طبیعی)از پرونده‌های موجود دربایگانی بیمارستانها درفاصله زمانی بهمن ۱۳۷۳ تا بهمن ۱۳۷۸، توسط پژوهشگر استخراج شده ودر برگه ثبت اطلاعات که از ۴ بخش عوامل زمینه‌ای، فردی، عوامل‌مربوط به روشهای درمان نازایی وعوامل مربوط به روشهای پیشگیری از بارداری تشکیل شده بود، ثبت گردید. متغیرهای موجود در دو گروه مورد وشاهد مورد بررسی وتجزیه وتحلیل آماری قرارگرفتند.
نمونه : کل ۲۹۰ نفرزنی که باتشخیص حاملگی نابجا درطول ۵ سال در بیمارستانهای واقع در جنوب و مرکز تهران بستری شده بودند گروه مورد را تشکیل دادند. جهت انتخاب گروه شاهد نیز از بین زنانی که در بیمارستانهای مذکور ودر همان مدت زایمان طبیعی کرده بودند، ۸۷۰ نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند.
نتایج : دراین پژوهش رابطه بین حاملگی نابجا ومتغیرهای سن مادران، تعداد دفعات زایمان، سابقه حاملگی نابجا، سابقه جراحی لگنی، شکمی ولوله‌های رحمی، سابقه بیماریهای التهابی لگنی، نازایی ومصرف سیگار ونیز استفاده از برخی روشهای پیشگیری از بارداری همزمان با وقوع بارداری اخیر، معنی دار بودند( ۰۵/۰ P V < ).
بحث ونتیجه‌گیری : سن بالای مادران، تعداد زایمانها، سابقه حاملگی نابجا، سابقه جراحی لگنی، شکمی و لوله‌های رحمی، سابقه بیماریهای التهابی لگنی، نازایی ومصرف سیگار ونیز عدم موفقیت برخی از روشهای پیشگیری از بارداری از عوامل احتمالی خطرزای حاملگی نابجا می‌باشند. پیشنهاد می‌شود که پرسشنامه کوتاهی در رابطه با عوامل خطرزای حاملگی نابجا جهت ارائه به مادران بارداری که به واحدهای مراقبت پیش از تولد مراجعه می‌کنند، تهیه شود.
همچنین پیشنهاد می‌شود پژوهشهایی در رابطه با خطرزایی هریک ازعوامل بعداز همسان کردن دو گروه وبه صورت آینده نگر انجام گیرد.
