زمینه و هدف: سالمندی موفق احساس درونی مثبت شادکامی، خودشکوفایی و ارزیابی شناختی فرد سالمند از روابطش با دیگران است که با دو مؤلفه ایت اجتماعی ادراک شده و سر زندگی ذهنی آمیخته شده است. هدف این مطالعه تعیین سالمندی موفق در ابعاد حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی ذهنی در سالمندان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال ۱۳۹۹ بود.
روش بررسی: این پژوهش، یک مطالعه توصیفی- مقطعی با ۲۴۵ نفر نمونه از سالمندان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر تهران در سال ۱۳۹۹ بود که پس از دریافت رضایت نامه کتبی آگاهانه، به روش نمونهگیری مستمر انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها فرم کوتاه آزمون شناختی AMT، فرم جمعیت شناختی، پرسشنامه حمایت اجتماعی ادراک شده Zimet و پرسشنامه سرزندگی ذهنی Ryan و Frederick بود که به صورت حضوری و به روش مصاحبه توسط پژوهشگر در مدت سه ماه انجام شد. اطلاعات با آمار توصیفی و استنباطی (آزمونهای تی مستقل، واریانس، ضریب همبستگی پیرسن و رگرسیون) در نرم افزار SPSS نسخه ۱۶ در سطح معنیداری ۰۵/۰p≤ آنالیز شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که میانگین سنی نمونهها ۱۸/۶۸ با انحراف معیار ۲۵/۶ سال بود. حمایت اجتماعی ادراک شده (۶/۶۵%) در سطح بالا بود که بعد خانواده بالاترین میانگین (۷۶/۲۲) و بعد دوستان پایینترین میانگین (۲۴/۱۶) را داشت. تحصیلات در سطح دیپلم با ضریب استاندارد ۲۶۱/۰- بیشترین اثر را بر حمایت اجتماعی ادراک شده داشت. سرزندگی ذهنی (۱/۷۶%) هم در سطح متوسط قرار داشتند که رضایت از وضعیت بیمه درمانی با ضریب استاندارد ۲۳۲/۰ و وضعیت اقتصادی ضعیف با ضریب استاندارد ۲۳۵/۰- بیشترین اثر مستقیم و معکوس را بر سرزندگی ذهنی داشتند.
نتیجهگیری کلی: بر پایه ارزیابی دو مفهوم حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی ذهنی و با رویکرد مراقبت کل نگر (Holistic Care) در پرستاری مدرن، میتوان با انجام مداخلات و مشاورههای بهداشتی، احساس سرزندگی و برخورداری از حمایت اجتماعی ادراک شده را در راستای تحقق سالمندی موفق ارتقاء بخشید