چکیده
زمینه و هدف: از شایع‌ترین خطاهای پزشکی شناخته شده می‌توان به خطاهای دارویی اشاره کرد. از آنجایی که معیارهای اندازه گیری کارایی یک تئوری در حیطه ی پرستاری، کاربرد آن جهت کمک به تشریح، توصیف یا پیش بینی پدیده و همچنین توانایی آن در هدایت و جهت دهی به عملکرد ها به عنوان یک تئوری موقعیتی می باشد، مطالعه حاضر با هدف آزمون مدل نظری خطای انسانی ریزن در خطاهای دارویی پرستاران انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی – همبستگی در سال ۱۳۹۲، ۱۵۰ پرستار شاغل در بخش های مختلف بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه ای شامل اطلاعات جمعیت شناسی، ابزار پیچیدگی مراقبت پرستاری والسکوئیز ( Velasquez Care Complexity ) ، پویایی کار سالیر ( Salyer Work Dynamic )، ارتباط پزشک- پرستار گیتل و همکاران ( Gittell et al Nurse-Physician Communication )، تعهد کاری مینیک و همکاران ( Minick et al Work Commitment ) ،جو یادگیری روبویک و همکاران ( Rybowiak et al Learning Climate ) و گزارش خطای دارویی ویکفیلد و همکاران ( Wakefield et al Medication error Reporting ) را برای تعیین عوامل فردی و سازمانی مرتبط با خطای دارویی براساس مدل خطای انسانی ریزن تکمیل کردند. برای تحلیل داده از نرم افزار SPSS نسخه ی ۱۶ و LISREL نسخه ۸/۸ با روش تحلیل مسیر در سطح معناداری ۰۱/۰ استفاده گردید.
یافته ها: اکثریت پرستاران ( ۷/۴۴ %) در محدوده ی سنی ۴۰-۳۱ سال قرار داشتند و تجربه ی کاری آنها بین ۸۰/۶ ± ۱۰/۱۰ سال بود. شاخصهای برازش مدل (GFI=۰,۹۹, RSMEA=۰.۰۰, = ۴,۸۳ RMR=۰.۶۵ ,CFI =۱) نشان داد که مسیرهای در نظر گرفته شده جهت ارتباط بین متغیرها مناسب پیش بینی شده است. همبستگی بین متغیر جو یادگیری با تعهد کاری با ضریب استاندارد شده (۴۰/۰= r) و جو یادگیری با ارتباط پزشک - پرستار با ضریب استاندارد شده (۲۰/۰= r ) وجود داشت و بین بقیه متغیرها ارتباط معنی دار ی مشاهده نشد.
نتیجه گیری کلی: باتوجه به مدل خطای دارویی پرستاران، تشویق افراد به گزارش خطاها و استفاده از آن به عنوان روشی برای یادگیری خود و همکاران در آینده بسیار کمک کننده است . از سوی دیگر مسئولین با ایجاد جو یادگیری مثبت در سازمان و تعدیل توبیخ و تنبیه برای خطاهای غیرعمدی و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از وقوع مجدد آن در آینده می توانند بسیار اثربخش باشند.
