زمینه و هدف: ادم لنفاوی دست یکی از شایع ترین عوارضی است که در نتیجه درمان ماستکتومی ایجاد می شود. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر برنامه توانبخشی در منزل برحجم ادم لنفاوی و درد در زنان بعداز ماستکتومی انجام گردید.
روش بررسی: پژوهش حاضریک مطالعه نیمه تجربی تک گروهی (قبل و بعد) است که برروی ۱۶ نفراز زنان مبتلا به ادم لنفاوی خفیف (ادم کمتر از ۲۰۰ سی سی) مراجعه کننده به مرکز بیمار‌های پستان جهاد دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت. حجم ادم از طریق تانک حجم سنج و میزان درد با پرسشنامه بررسی دیداری درد، قبل، یک و دوماه بعداز انجام مداخله جمع آوری شد. مداخله شامل یک جلسه آموزش برنامه ورزشی مدون، ماساژ تخلیه لنف توسط فرد مبتلا و رعایت رفتارهای پیشگیری کننده از ادم لنفاوی،به مدت ۲ ماه مستمر بود. در طول جریان مداخله، پیگیری تلفنی و حضوری با مراجعه به مرکز انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده آزمون آماری داده های تکراری محاسبه گردید.
یافته ها: یافته ها نشان داد کاهش میزان حجم ادم (از ۴۴ ± ۱۶۰ میلی لیتر به ۲۳ ± ۳۵میلی لیتربعد ازدرمان) و کاهش درد (از ۶/۴ به ۳۷۵/۰) معنی دار (۰۰۱/۰ ≥ p ) بوده است.
نتیجه گیری کلی: انجام برنامه توانبخشی در منزل سبب کاهش حجم ادم دست مبتلا و کاهش درد بیماران مبتلا به ادم لنفاوی شد. بر این اساس پیشنهاد می‌شود روش فوق در برنامه آموزشی بیماران تحت ماستکتومی قرار داده شود. انجام این مطالعه در ادم لنفاوی با حجم‌های بالاتر و نمونه وسیع‌تر با گروه کنترل توصیه می‌شود.
