جلد 37، شماره 149 - ( شهریور- در حال انتشار 1403 )
جلد 37 شماره 149 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
mousavi S, Alizadeh T, Javadi Pashaki N, Kazemnejad Leili E, Ghorbani Vajargah P, Majd Teymouri Z. Comparison of Blood Glucose Measurement Accuracy Between Arterial and Capillary Samples in Diabetic Patients Undergoing Cardiac Surgery in the Intensive Care Unit. IJN 2024; 37 (149)
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-3831-fa.html
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-3831-fa.html
موسوی سولماز، علیزاده تارا، جوادی پاشاکی نازیلا، کاظم نژاد لیلی احسان، قربانی واجارگاه پویان، مجد تیموری زهرا. مقایسه دقت اندازهگیری قند خون بین نمونه‌های شریانی و مویرگی در بیماران دیابتی تحت عمل جراحی قلب در بخش مراقبت‌های ویژه. نشریه پرستاری ایران. 1403; 37 (149)
سولماز موسوی1 
، تارا علیزاده1 ، نازیلا جوادی پاشاکی2 ، احسان کاظم نژاد لیلی3 ، پویان قربانی واجارگاه1 ، زهرا مجد تیموری 4
، تارا علیزاده1 ، نازیلا جوادی پاشاکی2 ، احسان کاظم نژاد لیلی3 ، پویان قربانی واجارگاه1 ، زهرا مجد تیموری 4
1- گروه پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
2- مرکز تحقیقات بیماری های قلبی عروقی، گروه قلب و عروق، بیمارستان حشمت، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
3- گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات ترومای جاده ای، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
4- گروه پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران ،majdramesh30@gmail.com
2- مرکز تحقیقات بیماری های قلبی عروقی، گروه قلب و عروق، بیمارستان حشمت، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
3- گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات ترومای جاده ای، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران
4- گروه پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران ،
چکیده: (150 مشاهده)
مقدمه: دیابت، شایع ترین بیماری سیستم غدد درون ریز می باشد. به طوری در هر سال، به طور متوسط 500 هزار نفر در ایران به آن مبتلا می شوند. دیابت آسیب پذیری بیماران را در برابر بیماری های مختلف قلبی عروقی افزایش می دهد. بیماران دیابتی اغلب تغییرات قابل توجهی در سطح قند خون خود تجربه می کنند. ناتوانی در حفظ تعادل قند خون پس از جراحی قلب می تواند منجر به عوارض شدیدی مانند اختلالات همودینامیک، آریتمی های قلبی و ... شود. هم چنین هر گونه خطا در فرآیند نمونه برداری یا استفاده از روش های نامناسب می تواند منجر به تفسیرهای نادرست و انتخاب درمان اشتباه برای بیمار شود. پس اندازهگیری دقیق و مدیریت موثر گلوکز خون برای کاهش عوارض در بیماران دیابتی بسیار مهم بوده و پرستاران بخش مراقبت های ویژه نقش کلیدی در این فرآیند دارند. هم چنین از آنجایی که درمورد دقت اندازه گیری قند خون از طریق مویرگی گلوکومتری نتایج متناقضی وجود دارد، لذا این تحقیق به منظور تعیین تفاوت دقت اندازه گیری قند خون به روش مویرگی و شریانی انجام شد.
روش ها: این مطالعه مقطعی بر بیماران تحت جراحی قلب و بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان تخصصی قلب و عروق در شمال ایران انجام شد. سن بالای 18 سال، تشخیص دیابت و جراحی قلب، معیار های ورود به این مطالعه بودند. با استفاده از روش نمونه گیری متوالی، 73 نفر انتخاب شدند. برای جمعآوری اطلاعات شخصی و بالینی بیماران از پرسشنامهای 11 سوالی ( حاوی سوالاتی درباره موضوعات مختلفی مانند سن، جنس، شاخص توده بدنی، مدت ابتلا به دیابت، مصرف انسولین قبل از جراحی، دوز انسولین، سابقه فشار خون، عادات سیگار کشیدن، فشار متوسط شریانی، برون ده قلبی و نوع جراحی قلب) استفاده شد. هم چنین سه نوع نمونه از قند خون بیماران اخذ شد. یک نمونه از خط شریانی برای ارسال و بررسی در آزمایشگاه، یک نمونه از خط شریانی جهت بررسی با گلوکومتر و یک نمونه مویرگی جهت بررسی با گلوکومتر بود. برای تأیید صحت اندازهگیری، نتایج گلوکومتر از نمونه‌های شریانی و مویرگی با نمونه‌های آزمایشگاهی (شریانی) مقایسه شد. هم چنین پایایی دستگاه‌های گلوکومتر با اندازهگیری همزمان نمونه‌های قند خون از هر 10 بیمار دیابتی با استفاده از دو دستگاه گلوکومتر از دو برند متفاوت، ارزیابی گردید. برای ارزیابی میزان خطای روش‌های اندازهگیری قند خون، میانگین خطا و میانگین مطلق خطا محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری توسط آزمون های آنوا، بونفرونی، مک نمار، رگرسیون خطی و نمودارهای بلند آلتمن انجام شد. آزمون های آنوا برای مقایسه سطح قند خون در بین سه روش، آزمون بونفرونی برای مقایسه‌های زوجی، آزمون مک نمار جهت مقایسه فراوانی تخمین های صحیح بین دو روش، مدل رگرسیون خطی برای تخمین دقیق آزمایشگاهی بر اساس روش گلوکومتر شریانی و مویرگی و نمودار بلند-آلتمن برای تصویرسازی میزان خطا و اهمیت استفاده شدند. سطح معنی داری برای تمامی آزمون های انجام شده در این مطالعه P< 05/0 تعیین شد.
یافته ها: از مجموع 73 شرکت کننده، اکثر آنان مرد (38/64%)، دارای اضافه وزن (47/42%) و غیر سیگاری (01/63%) بودند. میانگین سنی شرکت کنندگان 26/8 ± 34/60 سال و میانگین شاخص توده بدنی آنان 92/3 ± 37/26 کیلوگرم بر متر مربع بود. 53/57 درصد سابقه فشار خون بالا و 9/58 درصد برون ده قلبی بالای 40 درصد داشتند. هم چنین میانگین طول مدت دیابت 15/4 ± 21/8 سال بوده و هیچ یک از بیماران قبل از عمل انسولین دریافت نکرده بودند. مقادیر متوسط سطوح گلوکز شریانی آزمایشگاهی، مقادیر گلوکومتر برای گلوکز خون شریانی و مقادیر گلوکومتر برای گلوکز خون مویرگی در شرکت کنندگان به ترتیب 11/69± 88/213 ، 16/71± 47/215 و 22/71 ± 22/225 بود. تفاوت مطلق در سطح قند خون بین روش شریانی آزمایشگاهی و روش گلوکومتر شریانی 16/13± 12/11 بود. علاوه بر این، تفاوت مطلق بین روش شریانی آزمایشگاهی و روش مویرگی43/17± 96/18 و تفاوت مطلق بین روش شریانی و مویرگی گلوکومتر 17/78± 93/15 بود. تجزیه و تحلیل آماری تفاوت معنی داری ( P< 0.001) را در میانگین مقادیر مطلق بین سه روش نشان داد، به طوری که با گلوکز مویرگی واریانس بیشتری نسبت به گلوکز شریانی گلوکومتری، نشان داده شد. روش شریانی گلوکومتری، استاندارد شده توسط سازمان بین المللی استاندارد (ISO)، به میزان دقت 5/٪94 دست یافت. اما روش مویرگی در مقایسه با روش آزمایشگاهی، 89٪ را به دست آورد. بر اساس آزمون مک نمار، تفاوت آماری معنی داری در دقت بین روش مویرگی (04/89 درصد) و روش شریانی گلوکومتری (52/94 درصد) وجود نداشت (344/0 = P). هر دو روش مویرگی و شریانی گلوکومتری تمایل به تخمین بیش از حد سطح گلوکز خون در مقایسه با روش آزمایشگاهی دارند ولی روش مویرگی تمایل بیشتری برای تخمین های بالاتر نشان می دهد. نتایج نشان داد که ضریب تطابق روش گلوکومتر شریانی با روش آزمایشگاهی 985/0 و ضریب تطابق روش مویرگی و آزمایشگاه 972/0 بود. علاوه بر آن، ضریب توافق بین روش گلوکومتر شریانی و روش مویرگی 976/0 بود. با در نظر گرفتن مقدار مورد انتظار ضریب توافق 8/0، ضرایب به‌دست‌آمده برای هر سه روش از نظر آماری تطابق معنی‌داری نشان دادند. هم چنین یافته ها نشان دادند که بر اساس خط رگرسیون خطی تخمین زده شده، افزایش 1 میلی گرم بر دسی لیتر در اندازه گیری گلوکز خون شریانی توسط گلوکومتر، معادل با افزایش 94/0 میلی گرم بر دسی لیتر در واحد گلوکز خون شریانی آزمایشگاهی بوده و به ازای هر 1 میلی گرم در دسی لیتر افزایش در اندازه گیری گلوکز خون مویرگی، 91/0 واحد قند خون آزمایشگاهی افزایش می یابد.
نتیجه گیری: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که هر دو روش گلوکومتر مویرگی و شریانی برای ارزیابی سطح گلوکز خون قابل استفاده هستند. اما روش شریانی دقت و قابلیت اطمینان بالاتری را نشان می‌دهد و به همین دلیل برای اندازه‌گیری‌های دقیق و حیاتی گلوکز ترجیح داده می‌شود. در حالی که روش مویرگی گلوکومتری به طور آسان تری نتایج را فراهم می‌کند و برای نظارت روزمره مناسب است، روش شریانی برای موقعیت‌هایی که نیاز به دقت بالایی دارند توصیه می‌شود. این نتیجه‌گیری، اهمیت انتخاب روش گلوکومتر مناسب بر اساس زمینه بالینی خاص و نیاز به دقت در ارزیابی گلوکز خون را نشان می دهد.
روش ها: این مطالعه مقطعی بر بیماران تحت جراحی قلب و بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان تخصصی قلب و عروق در شمال ایران انجام شد. سن بالای 18 سال، تشخیص دیابت و جراحی قلب، معیار های ورود به این مطالعه بودند. با استفاده از روش نمونه گیری متوالی، 73 نفر انتخاب شدند. برای جمعآوری اطلاعات شخصی و بالینی بیماران از پرسشنامهای 11 سوالی ( حاوی سوالاتی درباره موضوعات مختلفی مانند سن، جنس، شاخص توده بدنی، مدت ابتلا به دیابت، مصرف انسولین قبل از جراحی، دوز انسولین، سابقه فشار خون، عادات سیگار کشیدن، فشار متوسط شریانی، برون ده قلبی و نوع جراحی قلب) استفاده شد. هم چنین سه نوع نمونه از قند خون بیماران اخذ شد. یک نمونه از خط شریانی برای ارسال و بررسی در آزمایشگاه، یک نمونه از خط شریانی جهت بررسی با گلوکومتر و یک نمونه مویرگی جهت بررسی با گلوکومتر بود. برای تأیید صحت اندازهگیری، نتایج گلوکومتر از نمونه‌های شریانی و مویرگی با نمونه‌های آزمایشگاهی (شریانی) مقایسه شد. هم چنین پایایی دستگاه‌های گلوکومتر با اندازهگیری همزمان نمونه‌های قند خون از هر 10 بیمار دیابتی با استفاده از دو دستگاه گلوکومتر از دو برند متفاوت، ارزیابی گردید. برای ارزیابی میزان خطای روش‌های اندازهگیری قند خون، میانگین خطا و میانگین مطلق خطا محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری توسط آزمون های آنوا، بونفرونی، مک نمار، رگرسیون خطی و نمودارهای بلند آلتمن انجام شد. آزمون های آنوا برای مقایسه سطح قند خون در بین سه روش، آزمون بونفرونی برای مقایسه‌های زوجی، آزمون مک نمار جهت مقایسه فراوانی تخمین های صحیح بین دو روش، مدل رگرسیون خطی برای تخمین دقیق آزمایشگاهی بر اساس روش گلوکومتر شریانی و مویرگی و نمودار بلند-آلتمن برای تصویرسازی میزان خطا و اهمیت استفاده شدند. سطح معنی داری برای تمامی آزمون های انجام شده در این مطالعه P< 05/0 تعیین شد.
یافته ها: از مجموع 73 شرکت کننده، اکثر آنان مرد (38/64%)، دارای اضافه وزن (47/42%) و غیر سیگاری (01/63%) بودند. میانگین سنی شرکت کنندگان 26/8 ± 34/60 سال و میانگین شاخص توده بدنی آنان 92/3 ± 37/26 کیلوگرم بر متر مربع بود. 53/57 درصد سابقه فشار خون بالا و 9/58 درصد برون ده قلبی بالای 40 درصد داشتند. هم چنین میانگین طول مدت دیابت 15/4 ± 21/8 سال بوده و هیچ یک از بیماران قبل از عمل انسولین دریافت نکرده بودند. مقادیر متوسط سطوح گلوکز شریانی آزمایشگاهی، مقادیر گلوکومتر برای گلوکز خون شریانی و مقادیر گلوکومتر برای گلوکز خون مویرگی در شرکت کنندگان به ترتیب 11/69± 88/213 ، 16/71± 47/215 و 22/71 ± 22/225 بود. تفاوت مطلق در سطح قند خون بین روش شریانی آزمایشگاهی و روش گلوکومتر شریانی 16/13± 12/11 بود. علاوه بر این، تفاوت مطلق بین روش شریانی آزمایشگاهی و روش مویرگی43/17± 96/18 و تفاوت مطلق بین روش شریانی و مویرگی گلوکومتر 17/78± 93/15 بود. تجزیه و تحلیل آماری تفاوت معنی داری ( P< 0.001) را در میانگین مقادیر مطلق بین سه روش نشان داد، به طوری که با گلوکز مویرگی واریانس بیشتری نسبت به گلوکز شریانی گلوکومتری، نشان داده شد. روش شریانی گلوکومتری، استاندارد شده توسط سازمان بین المللی استاندارد (ISO)، به میزان دقت 5/٪94 دست یافت. اما روش مویرگی در مقایسه با روش آزمایشگاهی، 89٪ را به دست آورد. بر اساس آزمون مک نمار، تفاوت آماری معنی داری در دقت بین روش مویرگی (04/89 درصد) و روش شریانی گلوکومتری (52/94 درصد) وجود نداشت (344/0 = P). هر دو روش مویرگی و شریانی گلوکومتری تمایل به تخمین بیش از حد سطح گلوکز خون در مقایسه با روش آزمایشگاهی دارند ولی روش مویرگی تمایل بیشتری برای تخمین های بالاتر نشان می دهد. نتایج نشان داد که ضریب تطابق روش گلوکومتر شریانی با روش آزمایشگاهی 985/0 و ضریب تطابق روش مویرگی و آزمایشگاه 972/0 بود. علاوه بر آن، ضریب توافق بین روش گلوکومتر شریانی و روش مویرگی 976/0 بود. با در نظر گرفتن مقدار مورد انتظار ضریب توافق 8/0، ضرایب به‌دست‌آمده برای هر سه روش از نظر آماری تطابق معنی‌داری نشان دادند. هم چنین یافته ها نشان دادند که بر اساس خط رگرسیون خطی تخمین زده شده، افزایش 1 میلی گرم بر دسی لیتر در اندازه گیری گلوکز خون شریانی توسط گلوکومتر، معادل با افزایش 94/0 میلی گرم بر دسی لیتر در واحد گلوکز خون شریانی آزمایشگاهی بوده و به ازای هر 1 میلی گرم در دسی لیتر افزایش در اندازه گیری گلوکز خون مویرگی، 91/0 واحد قند خون آزمایشگاهی افزایش می یابد.
نتیجه گیری: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که هر دو روش گلوکومتر مویرگی و شریانی برای ارزیابی سطح گلوکز خون قابل استفاده هستند. اما روش شریانی دقت و قابلیت اطمینان بالاتری را نشان می‌دهد و به همین دلیل برای اندازه‌گیری‌های دقیق و حیاتی گلوکز ترجیح داده می‌شود. در حالی که روش مویرگی گلوکومتری به طور آسان تری نتایج را فراهم می‌کند و برای نظارت روزمره مناسب است، روش شریانی برای موقعیت‌هایی که نیاز به دقت بالایی دارند توصیه می‌شود. این نتیجه‌گیری، اهمیت انتخاب روش گلوکومتر مناسب بر اساس زمینه بالینی خاص و نیاز به دقت در ارزیابی گلوکز خون را نشان می دهد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |