جلد 37، شماره 147 - ( اردیبهشت 1403 )
جلد 37 شماره 147 صفحات 35-22 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Bozorgzad P, Salighehdar G, Peyrovi H, Gholamnejad H, Mahmoudi M, Haghani S et al . Relationship Between Occupational Cognitive Failures and Personality Traits in Iranian Nurses Working in Emergency Departments. IJN 2024; 37 (147) :22-35
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-3822-fa.html
URL: http://ijn.iums.ac.ir/article-1-3822-fa.html
بزرگ زاد پریسا، سلیقه دار غزاله، پیروی حمید، غلام نژاد حانیه، محمودی مریم، حقانی شیما و همکاران.. ارتباط نارسایی‌های شناختی‌شغلی با ویژگی‌های شخصیتی پرستاران اورژانس. نشریه پرستاری ایران. 1403; 37 (147) :22-35
پریسا بزرگ زاد1 
، غزاله سلیقه دار1 ، حمید پیروی1 ، حانیه غلام نژاد1 ، مریم محمودی 2، شیما حقانی1 ، مهدی منوچهری1
، غزاله سلیقه دار1 ، حمید پیروی1 ، حانیه غلام نژاد1 ، مریم محمودی 2، شیما حقانی1 ، مهدی منوچهری1
1- دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران.
2- دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران. ،mahmoudi51073@gmail.com
2- دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران. ،
متن کامل [PDF 5883 kb]
(30 دریافت)
| چکیده (HTML) (1705 مشاهده)
متن کامل: (23 مشاهده)
مقدمه
بخش اورژانس به‌عنوان قلب بیمارستان و نقطه ورود بیماران برای ارائه خدمات بهداشتی درمانی است که در آن بیماران نیاز به دریافت مراقبتهای سریع و اورژانسی در 24 ساعت روز و 7 روز هفته دارند [1]. ماهیت کاری بخش اورژانس باعث می‌شود کارکنان با بیمارانی با شرایط اضطراری مواجه شوند و مراجعات هم‌زمان باعث تشدید استرس کارکنان این بخش می‌شود که این مورد خود به کاهش تمرکز فکری، افزایش میزان خطا در وظایف و بروز وقایع ناگوار منجر می‌شود [2]. این میزان استرس می‌تواند کیفیت انجام کار و به‌طور اختصاصی، تمرکز، پردازش اطلاعات شناختی و تصمیم‌گیری را دچار اختلال کند و به‌بیان‌دیگر می‌تواند احتمال بروز نارسایی‌های شناختی‌شغلی را افزایش دهد [3]. آمارهای موجود در کشورهای پیشرفته نشان می‌دهند تقریباً 10 درصد بیماران هنگام دریافت مراقبتهای بیمارستانی میزانی از آسیب را تجربه می‌کنند [4]، میزان این خطا برای بخش‌های اورژانس به‌طور مشخص بین 4 تا 14 درصد تخمین زده می‌شود [5].
منظور از نارسایی‌های شناختی‌شغلی اختلال در درک، حافظه و عملکرد حرکتی است. این نارساییها به‌عنوان اشتباهات یا خطاهایی هستند که فرد در انجام دادن تکالیفی که به‌طور طبیعی قادر به انجام آن است، مرتکب می‌شود [6]، مانند حواس‌پرتی (مشکلات مربوط به حافظه)، اشتباهات سهوی و عدم یادآوری اسامی ازجمله نارسایی‌های شناختی در افراد می‌باشد [7]. این اصطلاح به فرایندهای پیچیده حل مسئله، خطاهای مبتنی بر دانش ناکافی یا مشکلات حرکتی معطوف نیست، بلکه بیان می‌کند که فرد برنامه مناسب و صحیحی دارد، اما آن را اشتباه اجرا می‌کند [8]. نارسایی‌های شناختی به‌دلیل تداخل با فعالیت‌های روزمره می‌توانند به مشکلات اساسی منجر شوند و جبران این خطاها گاه زمان زیادی نیاز دارد [9].
مطالعات موجود نشان می‌دهند افزایش احتمال بروز نارسایی‌های شناختی در مشاغل مرتبط با علوم پزشکی و کادر درمان به‌دلیل سر و کار داشتن با بیماران، از اهمیت خاصی برخوردار است و می‌تواند به بروز خطاهای بالینی منجر شوند. پرستاران اورژانس درمقایسه با سایر اعضاء تیم درمان، استرس شغلی بالاتری را تحمل می‌کنند و احتمال بروز نارسایی شناختی‌شغلی که می‌توانند زمینه‌ساز خطاهای بالینی باشند، در آن‌ها بیشتر است [6، 10، 11]. عوامل متعددی برای نارسایی‌های شناختی‌شغلی پیش‌بینی شده است که ازجمله آنان می‌توان به خستگی، ساعات کار طولانی، استرس شغلی و سطح درآمد، اشاره کرد [12]. در کنار موارد برشمرده‌شده، عوامل دیگری نیز دخیل هستند که تحت عنوان عوامل فردی مرتبط با خطا شناخته می‌شوند و به صفات شخصیتی و عاداتی اشاره می‌کنند که در این زمینه، ویژگی‌های شخصیتی افراد از عوامل تأثیرگذار بر بروز خطا در آنان است. ازاین‌رو به نظر می‌رسد در مباحث مرتبط با بروز خطاهای شغلی، ویژگی‌های شخصیتی افراد نیز باید مدنظر قرار گیرند [13، 14].
شخصیت عبارت است از خلق‌وخو، تفکر و حتی ویژگی‌های جسمانی فرد که کمابیش ثابت و پایدار بوده و سازگاری منحصربه‌فرد وی با محیط را مشخص می‌کند و با عملکرد و موفقیت شغلی کارکنان ارتباط تنگانگی دارد و می‌تواند مسیر رسیدن به اهداف ازپیش تعیین‌شده را هموار سازد [15]. کریستین و همکاران معتقدند شخصیت را می‌توان الگوهای معین و مشخصی از تفکر، هیجان و رفتار تعریف کرد که رفتار شخصی فرد را در تعامل با محیط اجتماعی و مادی رقم می‌زنند. این ویژگی‌ها الگویی از احساسات و رفتارهایی هستند که افراد در موقعیتهای مختلف بروز می‌دهند و براساس آنان می‌توان نگرشها را پیش‌بینی کرد [16]. مک‌کرا و کوستا در نظریه خود پنج ویژگی مهم شخصیت را معرفی کردند که شامل روان‌رنجوری، برون‌گرایی، انعطاف‌پذیری، توافق‌پذیری و با وجدان بودن می‌شود [17]. مطالعه ساتینا و همکاران نشان داد، روان‌رنجوری بالاتر با نارسایی شناختی‌شغلی بیشتری همراه است، درحالی‌که با وجدان و موافق بودن با نارسایی‌های کمتری همراه است [18]. بدین ترتیب به نظر می‌رسد در مباحث مرتبط با بروز خطاهای شغلی، ویژگی‌های شخصیتی افراد نیز باید مدنظر قرار گیرند.
باتوجه‌به آنچه ذکر شد به نظر می‌رسد پرستاران اورژانس به‌واسطه ماهیت شغلی خود می‌توانند در معرض خطاهای ناشی از نارسایی‌های شناختی‌شغلی باشند. خستگی و انباشت خدمات مراقبتی در این بخش در کنار حجم بالای بیمارانی که دائماً درحال تغییر هستند، پرستاران این بخش را بیش از دیگر قسمت‌ها در معرض خطر خطا قرار می‌دهد [19]. دراین‌میان یکی از بیشترین خطاها درارتباط‌با چک کردن دستورات پزشکی بوده [20] که به‌واسطه ماهیت آن می‌تواند با نارسایی‌های شناختی‌شغلی در ارتباط باشد. بر همین اساس بررسی این موضوع و شناخت عواملی که می‌توانند پیش‌بینی‌کننده احتمال بروز آن باشند، بسیار ارزشمند است.
با درنظر گرفتن افزایش روزافزون تقاضا برای خدمات اورژانسی و با وجود اهمیت تأثیر شخصیت نیروی کار پرستاران اورژانس بر عملکرد آن‌ها و مشاهده نکردن تحقیقات قابل‌توجه در این زمینه، مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط نارسایی‌های شناختی‌شغلی با ویژگی‌های شخصیتی پرستاران اورژانس انجام شد.
روش بررسی
پژوهش حاضر مطالعه‌ای توصیفی‌همبستگی است که به بررسی ارتباط نارسایی‌های شناختی‌شغلی با ویژگی‌های شخصیتی پرداخته است. تعداد پرستاران شاغل در بخش‌های اورژانس بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه 230 نفر بود که به روش تمام‌شماری همه پرستاران وارد مطالعه شدند. 165 پرستار از بهمن سال 1399 لغایت اردیبهشت سال 1400 در مطالعه شرکت کردند که نرخ پاسخگویی 71 درصد بود.
معیارهای ورود شامل دارا بودن سابقه کار در اورژانس حداقل به‌مدت 3 ماه، داشتن مدرک کارشناسی و بالاتر و داشتن ارتباط مستقیم با بیماران بود. معیار خروج شامل تکمیل نکردن یا تکمیل ناقص پرسش‌نامه‌ها بود. ابزار استفاده‌شده در این پژوهش شامل فرم مشخصات جمعیت‌شناختی، پرسش‌نامه نارسایی‌های شناختی‌شغلی و پرسش‌نامه شخصیتی پنج عاملی نئو بود.
فرم مشخصات جمعیت‌شناختی شامل اطلاعات پرستاران درمورد سن، جنس، وضعیت تأهل، سابقه اشتغال در بیمارستان، سطح تحصیلات، میزان وضعیت استخدامی، نوع نوبت کاری، سرپرست خانواده، تجربه کاری در بخش اورژانس، خانواده، میزان اضافه کاری، داشتن شغل یا موقعیت کاری دوم، میزان رضایتمندی از سطح درآمد ماهیانه و تعداد نوبت کاری شب در 1 هفته گذشته بود.
پرسش‌نامه نارسایی‌های شناختی شغلی(CFQ)
برای ﺳﻨﺠﺶ نارسایی شناختی‌شغلی از پرسش‌نامه نارسایی‌های شناختی شغلی اﺳﺘﻔﺎده شد. این ابزار با هدف اندازه‌گیری نارسایی‌های شناختی در محیط کار توسط بروبنت و همکاران در سال 1982 طراحی شده است. این پرسش‌نامه برای سنجش لغزش‌‌های حرکتی، حافظه و توجه تهیه شده و شامل 25 گویه است و طیف پاسخگویی آن از نوع لیکرت 5 درجهای (ازهرگز= 0 تا خیلی اوقات= 4) است. دامنه نمرات کل بین (0) تا (100) است و نمرات بالا به معنای نارسایی شناختی بالا می‌باشد.
تحلیل براساس مؤلفه‌های پرسش‌نامه (زیرمقیاس) و نمره کل پرسش‌نامه انجام می‌شود. بر همین اساس سه زیرمقیاس یا مؤلفه را تعریف کردند: مشکلات مربوط به حافظه (فراموشی) که توسط گویه‌های 1، 2، 5، 6، 7، 13، 16، 17، 20، 21، 22 و 23 سنجیده می‌شوند. حواس‌پرتی که در گویه‌های 8، 9، 10، 11، 14، 15، 18، 19 و 25 سنجیده می‌شود و اشتباهات سهوی که در گویه‌های 24، 12، 3 و 4 سنجیده می‌شوند. همچنین بروبنت و همکاران ضریب آلفای کرونباخ این پرسش‌نامه را 0/80 اعلام کردند [21]. پایایی این ابزار در ایران توسط درگاهی و همکاران با ضریب آلفای کرونباخ بالای 0/70 گزارش شده است [22]. مولایی و همکاران نیز پایایی این پرسش‌نامه را در محیط صنعتی مورد آزمون قرار دادند و ضریب آلفای کرونباخ (0/96) گزارش کردند [23]. در این مطالعه نیز جهت تعیین روایی پرسش‌نامه از روایی محتوا استفاده شد. بدین منظور پس از کسب اجازه از طراحان پرسش‌نامه، پرسش‌نامه انگلیسی ترجمه‌شده توسط تیم تحقیق، در اختیار 5 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران که در زمینه پژوهش، اورژانس و مراقبتهای ویژه تخصص داشتند قرار گرفت و با استفاده از نظرات اصلاحی ایشان ویرایش شد. بعد از تأیید ایشان پرسش‌نامه در اختیار 30 نفر از پرستارانی که در مطالعه اصلی شرکت داده نشدند قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. آلفای کرونباخ برای کل ابزار برابر با 0/947، برای مشکلات مربوط به حافظه (فراموشی) برابر با 0/90 حواس‌پرتی برابر با 0/837 و اشتباهات سهوی برابر با 0/788 به دست آمد.
پرسش‌نامه شخصیتی پنج عاملی نئو
ﺟﻬﺖ ﺳﻨﺠﺶ نارسایی ویژگی‌های شخصیتی از پرسش‌نامه شخصیتی پنج عاملی نئو استفاده شد. این پرسش‌نامه را مک‌کرا و کوستا طی سال‌های 1985-1992 ساخته‌اند. نمونه کوتاه‌شده پرسش‌نامه اصلی 240 سؤال بوده و دارای 60 سؤال است که براساس مقیاس لیکرتی (کاملاًً مخالفم، مخالفم، بی‌تفاوت، موافقم وکاملاًً موافقم) تنظیم شده‌اند. این پرسش‌نامه، پنج جنبه از شخصیت افراد (پایداری هیجانی یا عصبانیت، برون‌گرایی یا درون‌گرایی، اشتیاق به تجربه‌های تازه، توافق‌پذیری و مسئولیت‌پذیری ) را می‌سنجد؛ بنابراین ابزار نمره کل ندارد و برای هر زیرمقیاس یک نمره حساب می‌شود [17]. در زیرمقیاس پایداری هیجانی یا عصبی بودن هرچه نمره بالاتر باشد تمایل فرد به تجربه هیجانات منفی ازقبیل افسردگی، اضطراب و خشم را نشان می‌دهد. در زیرمقیاس برون‌گرایی افزایش نمره پرانرژی، شاد و معاشرتی بودن را نشان می‌دهد و کاهش امتیاز در این بعد به شخصیت درون‌گرا و منزوی بودن فرد اشاره می‌کند.
نمرات بالاتر در زیرمقیاس اشتیاق به تجربه‌های تازه یا گشودگی به تمایل فرد به غیرسنتی بودن و علاقمندی به هنر اشاره می‌کند. نمرات بالا در زیر مقیاس سازگاری و موافق بودن به تمایل فرد به اعتمادورزی، کمک‌کنندگی و بخشندگی به‌عبارتی مردم‌داری فرد و درنهایت، نمرات بالا در زیرمقیاس مسئولیت‌پذیری یا با وجدان بودن به تمایل فرد به قابل‌اعتماد، کوشا و منظم بودن اشاره می‌کند [24].
در این پرسش‌نامه برای افزایش دقت، گویه‌ها با بار معنایی مثبت و منفی طراحی‌شده است که باتوجه‌به اینکه بعضی گویه‌ها بار معنایی منفی دارند (3، 29، 14، 9، 48، 38، 33، 23، 18، 8، 3، 57، 42، 27، 46، 31، 16، 1، 55، 45، 15، 30، 59، 54، 44، 9) نمره‌دهی آن‌ها به‌صورت معکوس می‌باشد (کاملاًً مخالفم=4، کاملاًً موافقم=0) [25].
این پرسش‌نامه را مک‌کرا و کوستا بر روی 208 نفر از دانشجویان آمریکایی به فاصله 3 ماه اجرا کردند که ضرایب اعتبار آن بین 0/83 تا 0/75 به دست آمد [17]. در ایران گروسی‌فرشی و همکاران در مطالعه خود بر روی 2000 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی تبریز و شیراز، همبستگی پنج بعد اصلی را بین 0/56 تا 0/87 گزارش کردند [26].
باتوجه‌به استفاده چند باره از این پرسش‌نامه در مطالعات پرستاری، متن موجود در اختیار اعضاء هیئت علمی قرار گرفت و پس از تأیید از سوی هیئت علمی در مطالعه استفاده شد. برای سنجش پایایی، پرسش‌نامه در اختیار 30 نفر از افرادی که در مطالعه اصلی شرکت داده نشدند، قرار گرفت. آلفای کرونباخ روان‌رنجور خویی 0/724، برون‌گرایی 0/751، گشودگی 0/696 و سازگاری 0/701، وجدان کاری 0/757 به دست آمد.
پرسش‌نامه‌ها پس از دریافت کد اخلاق، در اختیار واحدهای پژوهش قرار گرفت. نمونه‌ها از میان افرادی که شرایط ورود به مطالعه را داشتند (تمام پرستارانی که به‌طور مستقیم با بیماران در تماس بودند) و مایل به شرکت در مطالعه بودند، انتخاب شدند. پس از توضیح اهداف پژوهش و دریافت رضایت‌نامه کتبی آگاهانه از واحدهای پژوهش، فرم داده‌های جمعیت‌شناختی و ابزارهای جمع‌آوری داده جهت تکمیل به واحدهای پژوهش ارائه شد تا در حضور پژوهشگر تکمیل کنند تا پژوهشگر بتواند پاسخگوی پرسش‌های احتمالی شرکت‌کنندگان باشد. برای تسهیل پاسخ دادن، پرسش‌نامه‌ها در زمان استراحت پرستاران یا پایان نوبت کاری توزیع شد. برای توصیف و اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش از آمار توصیفی ( فراوانی و درصد فراوانی و میانگین و انحراف‌معیار) استفاده شد و داده‌ها با آزمون‌های تحلیل واریانس یک‌طرفه و آزمون تی گروه‌های تی مستقل، همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون چندگانه در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شدند. سطح معنی‌دار به‌صورت 0/05>P در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
در این پژوهش 165 نفر از پرستاران شاغل در بخش اورژانس شرکت کردند. در این پژوهش میانگین و انحراف‌معیار سن پرستاران برابر با 8/91±36/15، سابقه کاری در اورژانس برابر با 4/59±4/80 و متوسط ساعت کار در 3 ماه گذشته برابر با 151/82±288/61 بود (جدول شماره 1).
میانگین و انحراف‌معیار نمره نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران در معیار 0-4 برابر با 0/78±1/56 بود که کمترین نمره 0/06 و بیشترین آن 4 می‌باشد. درارتباط با ابعاد نارسایی‌های شناختی‌شغلی بیشترین میانگین در بعد حواس‌پرتی 0/77±1/66 بود که کمترین نمره (0) و بیشترین آن (4) می‌باشد (جدول شماره 2).
درارتباط‌با ویژگی‌های شخصیتی بیشترین میانگین و انحراف‌معیار در وجدان کاری برابر با 6/74±29/98 (کمترین نمره در وجدان کاری 7 و بیشترین آن 43) و کمترین میانگین در روان‌رنجور خویی برابر با 6/56±21/21 (5-47) بود (جدول شماره 3).
آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین نارسایی شناختی‌شغلی و ابعاد آن با تمام ویژگی‌های شخصیتی همبستگی معنی‌دار و معکوسی وجود داشت (0/001>P) (جدول شماره 4).
درارتباط‌با همبستگی بین مشخصات جمعیت‌شناختی با نارسایی‌های شناختی‌شغلی، نتایج مطالعه حاضر با آزمون آماری پیرسون نشان داد بین نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران با متغیرهای مصرف داروی آرام‌بخش (0/001=P)، نوبت کاری (0/001>P) و میزان رضایت از سطح درآمد ماهیانه (0/041=P) ارتباط معنی‌دار آماری وجود داشت (جدول شماره 5).
براساس نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه به روش هم‌زمان، ویژگی‌های شخصیتی روان رنجوی خویی (0/006=P)، گشودگی (0/002=P) و وجدان کاری (0/001>P) با نارسایی‌های شناختی‌شغلی ارتباط معکوس معنی‌دار داشتند. بیشترین ارتباط با نارسایی‌های شناختی‌شغلی در ویژگی شخصیتی با وجدان کاری بود؛ به‌صورتی که با افزایش وجدان کاری، نارسایی شناختی‌شغلی به اندازه 1/162 واحد کمتر می‌شد. ضریب تعیین مدل برابر با 0/558 بود، این نشان می‌دهد که 55/8 درصد از تغییرات نارسایی شناختی‌شغلی توسط ویژگی‌های شخصیتی تببین شده است.
بحث
نتایج مطالعه حاضر نشان داد نمره نارسایی‌های شناختی‌شغلی پایین‌تر از میانه ابزار و بین میانه و چارک دوم قرار می‌گیرد. همسو با یافته حاضر، پژوهش یوسف‌زاده و همکاران با عنوان بررسی ارتباط بار کاری با نارسایی شناختی در پرستاران شاغل بیمارستان‌های امام خمینی(ره) و ولیعصر(عج) تهران نشان داد نمره نارسایی‌های شناختی‌شغلی برای شرکت‌کنندگان پایین‌تر از میانه بوده است [27]، اما در پژوهش السید و همکاران که با عنوان نارسایی شناختی، استرس درک‌شده و خودکارآمدی در دانشجویان پرستاری دانشگاه اسکندریه مصر انجام شد، نتایج نشان داد نارسایی شناختی در 47 درصد از دانشجویان در حد متوسط است [28]. مطالعه دیگری توسط عطادخت و همکاران با عنوان نقش باورهای فراشناختی و اجتناب شناختی در پیش‌بینی نارسایی‌های شناختی پرستاران انجام شده بود که نتایج نشان داد میانگین نارسایی‌های شناختی پرستاران در حد متوسط یا به‌عبارتی در میانه ابزار بودند [29]. میانگین امتیازات نارسایی شناختی در این مطالعه بیشتر از مطالعه حاضر بود. استفاده از پرسشنامههای متفاوت (در مقایسه با مطالعه حاضر) می‌تواند توجیه‌کننده این یافته‌ها باشد.
همچنین محمدی و همکاران در مطالعه‌ای با هدف تأثیر نارسایی شناختی‌شغلی و حجم کاری ذهنی بر حوادث ایمنی بیمار در پرستاران بخش مراقبتهای ویژه نشان دادند میانگین نمره نارسایی شناختی در مقایسه با مطالعه حاضر بیشتر بوده است [30]. از مقایسه مجموع مطالعات انجام‌شده با مطالعه حاضر می‌توان چنین استنباط کرد که نارسایی‌های شناختی‌شغلی در پرستاران بخش اورژانس موردمطالعه کمتر از مطالعات مشابه بوده است و بدین ترتیب می‌توان چنین برداشت کرد که احتمالاً محیط کاری قابلقبولتری در مراکز درمانی‌ای که در این مطالعه شرکت کردند، وجود دارد. در این راستا بالسترا و همکاران معتقدند محیط شغلی گیج‌کننده، ذهن فرد را منحرف می‌کند و به توجه کمتر او به سرنخ یا منشأ خطر منجر شده و باعت افزایش نرخ حوادث می‌شود [31].
درمورد ابعاد نارسایی شناختی‌شغلی، نتایج مطالعه حاضر نشان داد بعد حواس‌پرتی بیشترین و بعد اشتباهات سهوی کمترین امتیاز را در شکل‌گیری نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران داشتند. محمدخانی و همکاران نیز در مطالعه‌ای که بر روی رانندگان عادی و درگیر تصادفات انجام دادند، دریافتند حواس‌پرتی بیشترین و اشتباهات سهوی کمترین امتیاز در نارسایی‌های شناختی‌شغلی داشتند [32]. باتوجه‌به اینکه تحلیل ابعاد نارسایی‌های شغلی در مطالعات مشابه گزارش نشده است، امکان مقایسه و بحث در این خصوص میسر نبود. باتوجه‌به ارتباط به‌دست‌آمده بین نوبت کاری و میزان درآمد ماهیانه با بروز نارسایی‌های شناختی‌شغلی، احتمال دارد بتوان با اصلاح شرایط موجود در عوامل نامبرده تغییراتی در میزان این نارسایی‌های ایجاد کرد. نتیجه‌گیری نهایی در این خصوص بدون انجام تحقیقات تکمیلی امکانپذیر نمی‌باشد.
درارتباط‌با ویژگی‌های شخصیتی پرستاران، یافته‌ها نشان دادند وجدان کاری، برون‌گرایی و سازگاری بیشترین میانگین را داشتند، درحالی‌که روان‌رنجوری کمترین امتیاز را در بین ویژگی شخصیتی پرستاران داشت. نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش با مطالعه خانجانی و همکاران که با هدف تعیین رابطه سرسختی، ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های مقابله‌ای با رضایت شغلی پرستاران بیمارستان‌های دولتی تبریز انجام شد، همسو بود [33]. در آن مطالعه وجدان کاری بیشترین امتیاز را در ویژگی شخصیتی پرستاران داشت. همسو با مطالعه حاضر چاکیراغلو و همکاران مطالعه‌ای با عنوان ارتباط بین نگرش به تغییر و پنج ویژگی شخصیتی پرستاران در بیمارستان‌های دولتی شهر استانبول در ترکیه انجام دادند که نتایج نشان داد توافق، وجدان کاری و برون‌گرایی در زیر حوزه ویژگی‌های شخصیتی پرستاران دارای بیشترین امتیاز بوده و ویژگی‌های شخصیتی پرستاران با میل به تغییرات سازمانی بیمارستان محل خدمت ارتباط مثبت معنی‌داری داشتند [34].
همچنین پژوهش توکلی‌زاده و همکاران (که با هدف تعیین ارتباط ویژگی‌های شخصیتی و عوامل جمعیت‌شناختی با تنش شغلی پرستاران شاغل در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی گناباد انجام شد نیز با نتایج مطالعه حاضر همسویی دارد، به این صورت که در آن مطالعه ویژگی شخصیتی وجدان کاری نسبت به سایر ویژگی‌ها قدرت تبیین بیشتری در تنش شغلی پرستاران داشته و روان‌رنجوری از طریق افزایش تنش باعث تنش شغلی و در نتیجه افزایش نارسایی شناختی پرستاران شده است [35].
مارتینز و همکاران در مطالعه‌ای که با عنوان همدلی، محبت و شخصیت به‌عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های استخدام پرستاران در کشور اسپانیا انجام دادند، ویژگی‌های شخصیتی برون‌گرایی و وجدان کاری پرستاران از امتیازات کمتری برخوردار بود، و ویژگی‌های شخصیتی قدرتمندی و فداکاری دارای امتیازات بیشتری بودند [36]. مقایسه نتایج مطالعه یادشده با مطالعه حاضر بیانگر عدم همسویی در نتایج است. می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که خصوصیات شخصیتی پرستاران باتوجه‌به فرهنگ و اعتقادات جوامع مختلف می‌تواند دارای اولویت‌های متفاوتی برای پرستاران باشد.
همسو با مطالعه حاضر نادی راوندی و همکاران در مطالعه به بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی و راهبردهای مقابله‌ای با میزان استرس درک‌شده در پرستاران شهر کاشان پرداختند که نتایج نشان داد بالاترین ویژگی‌های شخصیتی پرستاران به‌ترتیب به وجدان کاری و برون‌گرایی و کمترین امتیازات به روان‌رنجور خویی اختصاص داشت [37]. می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که افراد رنجور به‌دلیل داشتن ویژگی‌های عصبی، دارای استرس، خجالتی، آسیب‌پذیر و شتاب‌زده نمی‌توانند در بخش اورژانس فعالیت کنند و این احتمال وجود دارد که به مرور زمان به بخش‌های دیگر بیمارستان تقاضای انتقال داده باشند.
نتایج همچنین نشان داد امتیازات نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران شاغل اورژانس براساس مصرف و فقدان مصرف داروی آرام‌بخش از اختلاف معنی‌داری برخوردار بود (0/001=P و 3/37=t)، به‌طوری‌که نمرات نارسایی شناختی‌شغلی افرادی که داروی آرام‌بخش مصرف می‌کردند در مقایسه با پرستارانی که داروی آرام‌بخش استفاده نمی‌کردند، بالاتر بود.
هرچند مطالعه‌ای مشابه درمورد تفاوت نارسایی‌های شناختی در پرستاران مصرف‌کننده دارو یافت نشد، اما مهدی‌نیا و همکاران در مطالعه‌ای به بررسی نارسایی‌های شناختی و فاکتورهای مرتبط در کارگران صنعتی پرداختند که در آن مطالعه کارگرانی که سابقه مصرف داروهای آرام‌بخش داشتند در مقایسه با کارگرانی که سابقه مصرف دارو نداشتند، نارسایی شناختی بالاتری داشتند. در آن مطالعه همچنین افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیرسیگاری به‌طور معنی‌داری نارسایی شناختی بیشتری داشتند [38]. می‌توان چنین استنباط کرد که مصرف داروهای آرام‌بخش با تأثیر بر عملکردهای شناختی موجب افزایش نارسایی‌های شناختی در پرستاران بخش اورژانس شود.
مطالعات متعدد نشان دادند آرام‌بخش‌ها می‌توانند بر حافظه، توجه و قدرت تصمیم‌گیری افراد تأثیرگذار باشند [39]. همچنین نتایج مطالعه نشان داد امتیازات نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران شاغل اورژانس در گروه‌های مختلف نوبت کاری از اختلاف معنی‌داری برخوردار بود (0/001=P و 19/72=f). به این صورت که نمرات پرستاران نوبت کاری ثابت شب به‌صورت معنی‌داری از پرستاران نوبت کاری ثابت صبح و درگردش بیشتر بود. همسو با مطالعه حاضر، مطالعه فرشاد و همکاران نشان داد رانندگانی که در شب رانندگی می‌کنند در مقایسه با سایر رانندگان، نارسایی شناختی بیشتری دارند و درنتیجه بیشتر با سوانح رانندگی روبه‌رو می‌شوند [40].
مطالعه ویلکرسون و همکاران نیز نشان دادند بی‌خوابی همراه با افسردگی، استرس درک‌شده و اضطراب با نارسایی‌های شناختی ارتباط معنی‌داری داشتند (001/P<0). تأثیر شدت بی‌خوابی در نارسایی شناختی و فعالیت روزمره دانشجویان حتی پس از کنترل عواملی مانند افسردگی، استرس و اضطراب درک‌شده، قابل‌توجه بود، چراکه بی‌خوابی به‌طور معنی‌داری با حافظه عمومی ارتباط دارد و می‌تواند باعث آشفتگی، اشتباهات در حافظه، اختلال در توجه و تمرکز و کاهش سرعت عمل و یادگیری شود [41].
این نتایج با یافته‌های مطالعه کلیاپرمال و همکاران همسو است که نشان دادند کمبود خواب و کیفیت پایین خواب در پرستاران نوبت کاری شب باعث اختلال در عملکرد شناختی شده و به اختلال در حافظه و هوشیاری منجر می‌شود و رابطه مستقیم اختلال در عملکرد شناختی با کمبود خواب ازنظر آماری معنی‌دار بود [42]. بنابراین می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که بی‌خوابی در نوبت کاری شب با تأثیر منفی بر عملکردهای مغزی باعث افزایش نارسایی‌های شناختی در پرستاران بخش اورژانس می‌شود.
نتایج آزمون تی گروه‌های مستقل نشان داد امتیازات نارسایی شناختی در بین دو گروه درآمد در حد گذران زندگی (مکفی) و سطح درآمد خوب و عالی از اختلاف معنی‌داری برخوردار بود. به این صورت که پرستارانی که سطح درآمد مکفی در حد گذران زندگی داشتند در مقایسه با پرستاران دارای سطح درآمد خوب و عالی نارسایی‌های شناختی بیشتری داشتند. رئیسی و همکاران نیز در مطالعه خود دریافتند پرستارانی که درآمد بالای 30 میلیون ریال داشتند در مقایسه با پرستاران با درآمد کمتر از 30 میلیون نارسایی‌های شناختی کمتری داشتند [10]. می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که درآمد پایین و مشکلات اقتصادی به‌عنوان استرس اضافی باعث ایجاد استرس در پرستاران و افزایش نارسایی‌های شناختی در آن‌ها می‌شود.
نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین متغیرهای سن، سابقه کاری در بیمارستان، سابقه کاری در اورژانس و متوسط ساعت کار در 3 ماه گذشته با نارسایی‌های شناختی‌شغلی همبستگی معنی‌داری وجود ندارد (0/05<P). در متغیرهای وضعیت تأهل و میزان رضایت از سطح درآمد ماهیانه به‌علت کم بودن تعداد فراوانی در رده‌های وضعیت تأهل مطلقه و وضعیت درآمد متوسط با سایر سطوح ادغام شد. در متغیر نوع استخدامی نیز وضعیت استخدام رسمی و رسمی آزمایشی باهم ادغام و نتایج بررسی شد.
نتیجه‌گیری
یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد بین نارسایی‌های شناختی‌شغلی و ویژگی‌های شخصیتی در پرستاران اورژانس همبستگی وجود دارد. بدین معنا که پرستارانی که وجدان کاری بالاتری داشتند نارسایی شناختی کمتری داشتند و همچنین پرستارانی که روان‌رنجور خوی بودند، نارسایی شناختی بیشتری داشتند. همچنین نتایج نشان دادند پرستارانی که داروهای آرام‌بخش مصرف می‌کردند در مقایسه با پرستارانی که دارویی مصرف نمی‌کردند نارسایی شناختی بالاتری داشتند. سطح درآمد پرستاران نیز بر بروز نارسایی‌های شناختی تأثیرگذار بود و پرستارانی که دارای سطح درآمد مکفی در حد گذران زندگی داشتند در مقایسه با پرستاران دارای سطح درآمد خوب و عالی نارسایی‌های شناختی بیشتری داشتند. به‌علاوه میانگین نارسایی‌های شناختی‌شغلی در پرستاران نوبت کاری ثابت شب به‌صورت معنی‌داری از پرستاران نوبت کاری ثابت صبح و درگردش بیشتر بود.
این پژوهش بر پرستاران اورژانس شاغل در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام شد، بنابراین در تعمیم نتایج آن به سایر مراکز درمانی باید احتیاط کرد. این مطالعه در زمان همه‌گیری بیماری کووید-19 در ایران انجام شد که تأثیر شرایط محیط مثل استرس ابتلا به بیماری و حجم کار بیماران کووید-19 ممکن است بر نتایج مطالعه تأثیرگذار بوده باشد که خارج از کنترل پژوهشگر بود.
همچنین در این مطالعه ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه خودگزارش‌دهی بود که ممکن است پاسخ‌های تحت تأثیر شرایط پرستاران مشارکت‌کننده مانند خستگی ناشی از حجم کار قرار گرفته باشد. پژوهشگر با مراجعات متعدد تلاش کرد در زمان مناسب موفق به جلب همکاری پرستاران شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه با کد اخلاق IR.IUMS.REC.1399.746 در دانشگاه علوم پزشکی ایران تصویب شده است. از شرکت کنندگان در این مطالعه رضایت‌نامه کتبی دریافت شد.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمانی‌های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در آماده‌سازی این مقاله مشارکت داشتند.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
پژوهشگران از تمام پرستاران شاغل در بخش اورژانس که در انجام این مطالعه همکاری داشتند، تشکر می‌کنند.
بخش اورژانس به‌عنوان قلب بیمارستان و نقطه ورود بیماران برای ارائه خدمات بهداشتی درمانی است که در آن بیماران نیاز به دریافت مراقبتهای سریع و اورژانسی در 24 ساعت روز و 7 روز هفته دارند [1]. ماهیت کاری بخش اورژانس باعث می‌شود کارکنان با بیمارانی با شرایط اضطراری مواجه شوند و مراجعات هم‌زمان باعث تشدید استرس کارکنان این بخش می‌شود که این مورد خود به کاهش تمرکز فکری، افزایش میزان خطا در وظایف و بروز وقایع ناگوار منجر می‌شود [2]. این میزان استرس می‌تواند کیفیت انجام کار و به‌طور اختصاصی، تمرکز، پردازش اطلاعات شناختی و تصمیم‌گیری را دچار اختلال کند و به‌بیان‌دیگر می‌تواند احتمال بروز نارسایی‌های شناختی‌شغلی را افزایش دهد [3]. آمارهای موجود در کشورهای پیشرفته نشان می‌دهند تقریباً 10 درصد بیماران هنگام دریافت مراقبتهای بیمارستانی میزانی از آسیب را تجربه می‌کنند [4]، میزان این خطا برای بخش‌های اورژانس به‌طور مشخص بین 4 تا 14 درصد تخمین زده می‌شود [5].
منظور از نارسایی‌های شناختی‌شغلی اختلال در درک، حافظه و عملکرد حرکتی است. این نارساییها به‌عنوان اشتباهات یا خطاهایی هستند که فرد در انجام دادن تکالیفی که به‌طور طبیعی قادر به انجام آن است، مرتکب می‌شود [6]، مانند حواس‌پرتی (مشکلات مربوط به حافظه)، اشتباهات سهوی و عدم یادآوری اسامی ازجمله نارسایی‌های شناختی در افراد می‌باشد [7]. این اصطلاح به فرایندهای پیچیده حل مسئله، خطاهای مبتنی بر دانش ناکافی یا مشکلات حرکتی معطوف نیست، بلکه بیان می‌کند که فرد برنامه مناسب و صحیحی دارد، اما آن را اشتباه اجرا می‌کند [8]. نارسایی‌های شناختی به‌دلیل تداخل با فعالیت‌های روزمره می‌توانند به مشکلات اساسی منجر شوند و جبران این خطاها گاه زمان زیادی نیاز دارد [9].
مطالعات موجود نشان می‌دهند افزایش احتمال بروز نارسایی‌های شناختی در مشاغل مرتبط با علوم پزشکی و کادر درمان به‌دلیل سر و کار داشتن با بیماران، از اهمیت خاصی برخوردار است و می‌تواند به بروز خطاهای بالینی منجر شوند. پرستاران اورژانس درمقایسه با سایر اعضاء تیم درمان، استرس شغلی بالاتری را تحمل می‌کنند و احتمال بروز نارسایی شناختی‌شغلی که می‌توانند زمینه‌ساز خطاهای بالینی باشند، در آن‌ها بیشتر است [6، 10، 11]. عوامل متعددی برای نارسایی‌های شناختی‌شغلی پیش‌بینی شده است که ازجمله آنان می‌توان به خستگی، ساعات کار طولانی، استرس شغلی و سطح درآمد، اشاره کرد [12]. در کنار موارد برشمرده‌شده، عوامل دیگری نیز دخیل هستند که تحت عنوان عوامل فردی مرتبط با خطا شناخته می‌شوند و به صفات شخصیتی و عاداتی اشاره می‌کنند که در این زمینه، ویژگی‌های شخصیتی افراد از عوامل تأثیرگذار بر بروز خطا در آنان است. ازاین‌رو به نظر می‌رسد در مباحث مرتبط با بروز خطاهای شغلی، ویژگی‌های شخصیتی افراد نیز باید مدنظر قرار گیرند [13، 14].
شخصیت عبارت است از خلق‌وخو، تفکر و حتی ویژگی‌های جسمانی فرد که کمابیش ثابت و پایدار بوده و سازگاری منحصربه‌فرد وی با محیط را مشخص می‌کند و با عملکرد و موفقیت شغلی کارکنان ارتباط تنگانگی دارد و می‌تواند مسیر رسیدن به اهداف ازپیش تعیین‌شده را هموار سازد [15]. کریستین و همکاران معتقدند شخصیت را می‌توان الگوهای معین و مشخصی از تفکر، هیجان و رفتار تعریف کرد که رفتار شخصی فرد را در تعامل با محیط اجتماعی و مادی رقم می‌زنند. این ویژگی‌ها الگویی از احساسات و رفتارهایی هستند که افراد در موقعیتهای مختلف بروز می‌دهند و براساس آنان می‌توان نگرشها را پیش‌بینی کرد [16]. مک‌کرا و کوستا در نظریه خود پنج ویژگی مهم شخصیت را معرفی کردند که شامل روان‌رنجوری، برون‌گرایی، انعطاف‌پذیری، توافق‌پذیری و با وجدان بودن می‌شود [17]. مطالعه ساتینا و همکاران نشان داد، روان‌رنجوری بالاتر با نارسایی شناختی‌شغلی بیشتری همراه است، درحالی‌که با وجدان و موافق بودن با نارسایی‌های کمتری همراه است [18]. بدین ترتیب به نظر می‌رسد در مباحث مرتبط با بروز خطاهای شغلی، ویژگی‌های شخصیتی افراد نیز باید مدنظر قرار گیرند.
باتوجه‌به آنچه ذکر شد به نظر می‌رسد پرستاران اورژانس به‌واسطه ماهیت شغلی خود می‌توانند در معرض خطاهای ناشی از نارسایی‌های شناختی‌شغلی باشند. خستگی و انباشت خدمات مراقبتی در این بخش در کنار حجم بالای بیمارانی که دائماً درحال تغییر هستند، پرستاران این بخش را بیش از دیگر قسمت‌ها در معرض خطر خطا قرار می‌دهد [19]. دراین‌میان یکی از بیشترین خطاها درارتباط‌با چک کردن دستورات پزشکی بوده [20] که به‌واسطه ماهیت آن می‌تواند با نارسایی‌های شناختی‌شغلی در ارتباط باشد. بر همین اساس بررسی این موضوع و شناخت عواملی که می‌توانند پیش‌بینی‌کننده احتمال بروز آن باشند، بسیار ارزشمند است.
با درنظر گرفتن افزایش روزافزون تقاضا برای خدمات اورژانسی و با وجود اهمیت تأثیر شخصیت نیروی کار پرستاران اورژانس بر عملکرد آن‌ها و مشاهده نکردن تحقیقات قابل‌توجه در این زمینه، مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط نارسایی‌های شناختی‌شغلی با ویژگی‌های شخصیتی پرستاران اورژانس انجام شد.
روش بررسی
پژوهش حاضر مطالعه‌ای توصیفی‌همبستگی است که به بررسی ارتباط نارسایی‌های شناختی‌شغلی با ویژگی‌های شخصیتی پرداخته است. تعداد پرستاران شاغل در بخش‌های اورژانس بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه 230 نفر بود که به روش تمام‌شماری همه پرستاران وارد مطالعه شدند. 165 پرستار از بهمن سال 1399 لغایت اردیبهشت سال 1400 در مطالعه شرکت کردند که نرخ پاسخگویی 71 درصد بود.
معیارهای ورود شامل دارا بودن سابقه کار در اورژانس حداقل به‌مدت 3 ماه، داشتن مدرک کارشناسی و بالاتر و داشتن ارتباط مستقیم با بیماران بود. معیار خروج شامل تکمیل نکردن یا تکمیل ناقص پرسش‌نامه‌ها بود. ابزار استفاده‌شده در این پژوهش شامل فرم مشخصات جمعیت‌شناختی، پرسش‌نامه نارسایی‌های شناختی‌شغلی و پرسش‌نامه شخصیتی پنج عاملی نئو بود.
فرم مشخصات جمعیت‌شناختی شامل اطلاعات پرستاران درمورد سن، جنس، وضعیت تأهل، سابقه اشتغال در بیمارستان، سطح تحصیلات، میزان وضعیت استخدامی، نوع نوبت کاری، سرپرست خانواده، تجربه کاری در بخش اورژانس، خانواده، میزان اضافه کاری، داشتن شغل یا موقعیت کاری دوم، میزان رضایتمندی از سطح درآمد ماهیانه و تعداد نوبت کاری شب در 1 هفته گذشته بود.
پرسش‌نامه نارسایی‌های شناختی شغلی(CFQ)
برای ﺳﻨﺠﺶ نارسایی شناختی‌شغلی از پرسش‌نامه نارسایی‌های شناختی شغلی اﺳﺘﻔﺎده شد. این ابزار با هدف اندازه‌گیری نارسایی‌های شناختی در محیط کار توسط بروبنت و همکاران در سال 1982 طراحی شده است. این پرسش‌نامه برای سنجش لغزش‌‌های حرکتی، حافظه و توجه تهیه شده و شامل 25 گویه است و طیف پاسخگویی آن از نوع لیکرت 5 درجهای (ازهرگز= 0 تا خیلی اوقات= 4) است. دامنه نمرات کل بین (0) تا (100) است و نمرات بالا به معنای نارسایی شناختی بالا می‌باشد.
تحلیل براساس مؤلفه‌های پرسش‌نامه (زیرمقیاس) و نمره کل پرسش‌نامه انجام می‌شود. بر همین اساس سه زیرمقیاس یا مؤلفه را تعریف کردند: مشکلات مربوط به حافظه (فراموشی) که توسط گویه‌های 1، 2، 5، 6، 7، 13، 16، 17، 20، 21، 22 و 23 سنجیده می‌شوند. حواس‌پرتی که در گویه‌های 8، 9، 10، 11، 14، 15، 18، 19 و 25 سنجیده می‌شود و اشتباهات سهوی که در گویه‌های 24، 12، 3 و 4 سنجیده می‌شوند. همچنین بروبنت و همکاران ضریب آلفای کرونباخ این پرسش‌نامه را 0/80 اعلام کردند [21]. پایایی این ابزار در ایران توسط درگاهی و همکاران با ضریب آلفای کرونباخ بالای 0/70 گزارش شده است [22]. مولایی و همکاران نیز پایایی این پرسش‌نامه را در محیط صنعتی مورد آزمون قرار دادند و ضریب آلفای کرونباخ (0/96) گزارش کردند [23]. در این مطالعه نیز جهت تعیین روایی پرسش‌نامه از روایی محتوا استفاده شد. بدین منظور پس از کسب اجازه از طراحان پرسش‌نامه، پرسش‌نامه انگلیسی ترجمه‌شده توسط تیم تحقیق، در اختیار 5 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران که در زمینه پژوهش، اورژانس و مراقبتهای ویژه تخصص داشتند قرار گرفت و با استفاده از نظرات اصلاحی ایشان ویرایش شد. بعد از تأیید ایشان پرسش‌نامه در اختیار 30 نفر از پرستارانی که در مطالعه اصلی شرکت داده نشدند قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. آلفای کرونباخ برای کل ابزار برابر با 0/947، برای مشکلات مربوط به حافظه (فراموشی) برابر با 0/90 حواس‌پرتی برابر با 0/837 و اشتباهات سهوی برابر با 0/788 به دست آمد.
پرسش‌نامه شخصیتی پنج عاملی نئو
ﺟﻬﺖ ﺳﻨﺠﺶ نارسایی ویژگی‌های شخصیتی از پرسش‌نامه شخصیتی پنج عاملی نئو استفاده شد. این پرسش‌نامه را مک‌کرا و کوستا طی سال‌های 1985-1992 ساخته‌اند. نمونه کوتاه‌شده پرسش‌نامه اصلی 240 سؤال بوده و دارای 60 سؤال است که براساس مقیاس لیکرتی (کاملاًً مخالفم، مخالفم، بی‌تفاوت، موافقم وکاملاًً موافقم) تنظیم شده‌اند. این پرسش‌نامه، پنج جنبه از شخصیت افراد (پایداری هیجانی یا عصبانیت، برون‌گرایی یا درون‌گرایی، اشتیاق به تجربه‌های تازه، توافق‌پذیری و مسئولیت‌پذیری ) را می‌سنجد؛ بنابراین ابزار نمره کل ندارد و برای هر زیرمقیاس یک نمره حساب می‌شود [17]. در زیرمقیاس پایداری هیجانی یا عصبی بودن هرچه نمره بالاتر باشد تمایل فرد به تجربه هیجانات منفی ازقبیل افسردگی، اضطراب و خشم را نشان می‌دهد. در زیرمقیاس برون‌گرایی افزایش نمره پرانرژی، شاد و معاشرتی بودن را نشان می‌دهد و کاهش امتیاز در این بعد به شخصیت درون‌گرا و منزوی بودن فرد اشاره می‌کند.
نمرات بالاتر در زیرمقیاس اشتیاق به تجربه‌های تازه یا گشودگی به تمایل فرد به غیرسنتی بودن و علاقمندی به هنر اشاره می‌کند. نمرات بالا در زیر مقیاس سازگاری و موافق بودن به تمایل فرد به اعتمادورزی، کمک‌کنندگی و بخشندگی به‌عبارتی مردم‌داری فرد و درنهایت، نمرات بالا در زیرمقیاس مسئولیت‌پذیری یا با وجدان بودن به تمایل فرد به قابل‌اعتماد، کوشا و منظم بودن اشاره می‌کند [24].
در این پرسش‌نامه برای افزایش دقت، گویه‌ها با بار معنایی مثبت و منفی طراحی‌شده است که باتوجه‌به اینکه بعضی گویه‌ها بار معنایی منفی دارند (3، 29، 14، 9، 48، 38، 33، 23، 18، 8، 3، 57، 42، 27، 46، 31، 16، 1، 55، 45، 15، 30، 59، 54، 44، 9) نمره‌دهی آن‌ها به‌صورت معکوس می‌باشد (کاملاًً مخالفم=4، کاملاًً موافقم=0) [25].
این پرسش‌نامه را مک‌کرا و کوستا بر روی 208 نفر از دانشجویان آمریکایی به فاصله 3 ماه اجرا کردند که ضرایب اعتبار آن بین 0/83 تا 0/75 به دست آمد [17]. در ایران گروسی‌فرشی و همکاران در مطالعه خود بر روی 2000 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی تبریز و شیراز، همبستگی پنج بعد اصلی را بین 0/56 تا 0/87 گزارش کردند [26].
باتوجه‌به استفاده چند باره از این پرسش‌نامه در مطالعات پرستاری، متن موجود در اختیار اعضاء هیئت علمی قرار گرفت و پس از تأیید از سوی هیئت علمی در مطالعه استفاده شد. برای سنجش پایایی، پرسش‌نامه در اختیار 30 نفر از افرادی که در مطالعه اصلی شرکت داده نشدند، قرار گرفت. آلفای کرونباخ روان‌رنجور خویی 0/724، برون‌گرایی 0/751، گشودگی 0/696 و سازگاری 0/701، وجدان کاری 0/757 به دست آمد.
پرسش‌نامه‌ها پس از دریافت کد اخلاق، در اختیار واحدهای پژوهش قرار گرفت. نمونه‌ها از میان افرادی که شرایط ورود به مطالعه را داشتند (تمام پرستارانی که به‌طور مستقیم با بیماران در تماس بودند) و مایل به شرکت در مطالعه بودند، انتخاب شدند. پس از توضیح اهداف پژوهش و دریافت رضایت‌نامه کتبی آگاهانه از واحدهای پژوهش، فرم داده‌های جمعیت‌شناختی و ابزارهای جمع‌آوری داده جهت تکمیل به واحدهای پژوهش ارائه شد تا در حضور پژوهشگر تکمیل کنند تا پژوهشگر بتواند پاسخگوی پرسش‌های احتمالی شرکت‌کنندگان باشد. برای تسهیل پاسخ دادن، پرسش‌نامه‌ها در زمان استراحت پرستاران یا پایان نوبت کاری توزیع شد. برای توصیف و اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش از آمار توصیفی ( فراوانی و درصد فراوانی و میانگین و انحراف‌معیار) استفاده شد و داده‌ها با آزمون‌های تحلیل واریانس یک‌طرفه و آزمون تی گروه‌های تی مستقل، همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون چندگانه در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شدند. سطح معنی‌دار به‌صورت 0/05>P در نظر گرفته شد.
یافته‌ها
در این پژوهش 165 نفر از پرستاران شاغل در بخش اورژانس شرکت کردند. در این پژوهش میانگین و انحراف‌معیار سن پرستاران برابر با 8/91±36/15، سابقه کاری در اورژانس برابر با 4/59±4/80 و متوسط ساعت کار در 3 ماه گذشته برابر با 151/82±288/61 بود (جدول شماره 1).
میانگین و انحراف‌معیار نمره نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران در معیار 0-4 برابر با 0/78±1/56 بود که کمترین نمره 0/06 و بیشترین آن 4 می‌باشد. درارتباط با ابعاد نارسایی‌های شناختی‌شغلی بیشترین میانگین در بعد حواس‌پرتی 0/77±1/66 بود که کمترین نمره (0) و بیشترین آن (4) می‌باشد (جدول شماره 2).
درارتباط‌با ویژگی‌های شخصیتی بیشترین میانگین و انحراف‌معیار در وجدان کاری برابر با 6/74±29/98 (کمترین نمره در وجدان کاری 7 و بیشترین آن 43) و کمترین میانگین در روان‌رنجور خویی برابر با 6/56±21/21 (5-47) بود (جدول شماره 3).
آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین نارسایی شناختی‌شغلی و ابعاد آن با تمام ویژگی‌های شخصیتی همبستگی معنی‌دار و معکوسی وجود داشت (0/001>P) (جدول شماره 4).
درارتباط‌با همبستگی بین مشخصات جمعیت‌شناختی با نارسایی‌های شناختی‌شغلی، نتایج مطالعه حاضر با آزمون آماری پیرسون نشان داد بین نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران با متغیرهای مصرف داروی آرام‌بخش (0/001=P)، نوبت کاری (0/001>P) و میزان رضایت از سطح درآمد ماهیانه (0/041=P) ارتباط معنی‌دار آماری وجود داشت (جدول شماره 5).
براساس نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه به روش هم‌زمان، ویژگی‌های شخصیتی روان رنجوی خویی (0/006=P)، گشودگی (0/002=P) و وجدان کاری (0/001>P) با نارسایی‌های شناختی‌شغلی ارتباط معکوس معنی‌دار داشتند. بیشترین ارتباط با نارسایی‌های شناختی‌شغلی در ویژگی شخصیتی با وجدان کاری بود؛ به‌صورتی که با افزایش وجدان کاری، نارسایی شناختی‌شغلی به اندازه 1/162 واحد کمتر می‌شد. ضریب تعیین مدل برابر با 0/558 بود، این نشان می‌دهد که 55/8 درصد از تغییرات نارسایی شناختی‌شغلی توسط ویژگی‌های شخصیتی تببین شده است.
بحث
نتایج مطالعه حاضر نشان داد نمره نارسایی‌های شناختی‌شغلی پایین‌تر از میانه ابزار و بین میانه و چارک دوم قرار می‌گیرد. همسو با یافته حاضر، پژوهش یوسف‌زاده و همکاران با عنوان بررسی ارتباط بار کاری با نارسایی شناختی در پرستاران شاغل بیمارستان‌های امام خمینی(ره) و ولیعصر(عج) تهران نشان داد نمره نارسایی‌های شناختی‌شغلی برای شرکت‌کنندگان پایین‌تر از میانه بوده است [27]، اما در پژوهش السید و همکاران که با عنوان نارسایی شناختی، استرس درک‌شده و خودکارآمدی در دانشجویان پرستاری دانشگاه اسکندریه مصر انجام شد، نتایج نشان داد نارسایی شناختی در 47 درصد از دانشجویان در حد متوسط است [28]. مطالعه دیگری توسط عطادخت و همکاران با عنوان نقش باورهای فراشناختی و اجتناب شناختی در پیش‌بینی نارسایی‌های شناختی پرستاران انجام شده بود که نتایج نشان داد میانگین نارسایی‌های شناختی پرستاران در حد متوسط یا به‌عبارتی در میانه ابزار بودند [29]. میانگین امتیازات نارسایی شناختی در این مطالعه بیشتر از مطالعه حاضر بود. استفاده از پرسشنامههای متفاوت (در مقایسه با مطالعه حاضر) می‌تواند توجیه‌کننده این یافته‌ها باشد.
همچنین محمدی و همکاران در مطالعه‌ای با هدف تأثیر نارسایی شناختی‌شغلی و حجم کاری ذهنی بر حوادث ایمنی بیمار در پرستاران بخش مراقبتهای ویژه نشان دادند میانگین نمره نارسایی شناختی در مقایسه با مطالعه حاضر بیشتر بوده است [30]. از مقایسه مجموع مطالعات انجام‌شده با مطالعه حاضر می‌توان چنین استنباط کرد که نارسایی‌های شناختی‌شغلی در پرستاران بخش اورژانس موردمطالعه کمتر از مطالعات مشابه بوده است و بدین ترتیب می‌توان چنین برداشت کرد که احتمالاً محیط کاری قابلقبولتری در مراکز درمانی‌ای که در این مطالعه شرکت کردند، وجود دارد. در این راستا بالسترا و همکاران معتقدند محیط شغلی گیج‌کننده، ذهن فرد را منحرف می‌کند و به توجه کمتر او به سرنخ یا منشأ خطر منجر شده و باعت افزایش نرخ حوادث می‌شود [31].
درمورد ابعاد نارسایی شناختی‌شغلی، نتایج مطالعه حاضر نشان داد بعد حواس‌پرتی بیشترین و بعد اشتباهات سهوی کمترین امتیاز را در شکل‌گیری نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران داشتند. محمدخانی و همکاران نیز در مطالعه‌ای که بر روی رانندگان عادی و درگیر تصادفات انجام دادند، دریافتند حواس‌پرتی بیشترین و اشتباهات سهوی کمترین امتیاز در نارسایی‌های شناختی‌شغلی داشتند [32]. باتوجه‌به اینکه تحلیل ابعاد نارسایی‌های شغلی در مطالعات مشابه گزارش نشده است، امکان مقایسه و بحث در این خصوص میسر نبود. باتوجه‌به ارتباط به‌دست‌آمده بین نوبت کاری و میزان درآمد ماهیانه با بروز نارسایی‌های شناختی‌شغلی، احتمال دارد بتوان با اصلاح شرایط موجود در عوامل نامبرده تغییراتی در میزان این نارسایی‌های ایجاد کرد. نتیجه‌گیری نهایی در این خصوص بدون انجام تحقیقات تکمیلی امکانپذیر نمی‌باشد.
درارتباط‌با ویژگی‌های شخصیتی پرستاران، یافته‌ها نشان دادند وجدان کاری، برون‌گرایی و سازگاری بیشترین میانگین را داشتند، درحالی‌که روان‌رنجوری کمترین امتیاز را در بین ویژگی شخصیتی پرستاران داشت. نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش با مطالعه خانجانی و همکاران که با هدف تعیین رابطه سرسختی، ویژگی‌های شخصیتی و سبک‌های مقابله‌ای با رضایت شغلی پرستاران بیمارستان‌های دولتی تبریز انجام شد، همسو بود [33]. در آن مطالعه وجدان کاری بیشترین امتیاز را در ویژگی شخصیتی پرستاران داشت. همسو با مطالعه حاضر چاکیراغلو و همکاران مطالعه‌ای با عنوان ارتباط بین نگرش به تغییر و پنج ویژگی شخصیتی پرستاران در بیمارستان‌های دولتی شهر استانبول در ترکیه انجام دادند که نتایج نشان داد توافق، وجدان کاری و برون‌گرایی در زیر حوزه ویژگی‌های شخصیتی پرستاران دارای بیشترین امتیاز بوده و ویژگی‌های شخصیتی پرستاران با میل به تغییرات سازمانی بیمارستان محل خدمت ارتباط مثبت معنی‌داری داشتند [34].
همچنین پژوهش توکلی‌زاده و همکاران (که با هدف تعیین ارتباط ویژگی‌های شخصیتی و عوامل جمعیت‌شناختی با تنش شغلی پرستاران شاغل در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی گناباد انجام شد نیز با نتایج مطالعه حاضر همسویی دارد، به این صورت که در آن مطالعه ویژگی شخصیتی وجدان کاری نسبت به سایر ویژگی‌ها قدرت تبیین بیشتری در تنش شغلی پرستاران داشته و روان‌رنجوری از طریق افزایش تنش باعث تنش شغلی و در نتیجه افزایش نارسایی شناختی پرستاران شده است [35].
مارتینز و همکاران در مطالعه‌ای که با عنوان همدلی، محبت و شخصیت به‌عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های استخدام پرستاران در کشور اسپانیا انجام دادند، ویژگی‌های شخصیتی برون‌گرایی و وجدان کاری پرستاران از امتیازات کمتری برخوردار بود، و ویژگی‌های شخصیتی قدرتمندی و فداکاری دارای امتیازات بیشتری بودند [36]. مقایسه نتایج مطالعه یادشده با مطالعه حاضر بیانگر عدم همسویی در نتایج است. می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که خصوصیات شخصیتی پرستاران باتوجه‌به فرهنگ و اعتقادات جوامع مختلف می‌تواند دارای اولویت‌های متفاوتی برای پرستاران باشد.
همسو با مطالعه حاضر نادی راوندی و همکاران در مطالعه به بررسی رابطه ویژگی‌های شخصیتی و راهبردهای مقابله‌ای با میزان استرس درک‌شده در پرستاران شهر کاشان پرداختند که نتایج نشان داد بالاترین ویژگی‌های شخصیتی پرستاران به‌ترتیب به وجدان کاری و برون‌گرایی و کمترین امتیازات به روان‌رنجور خویی اختصاص داشت [37]. می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که افراد رنجور به‌دلیل داشتن ویژگی‌های عصبی، دارای استرس، خجالتی، آسیب‌پذیر و شتاب‌زده نمی‌توانند در بخش اورژانس فعالیت کنند و این احتمال وجود دارد که به مرور زمان به بخش‌های دیگر بیمارستان تقاضای انتقال داده باشند.
نتایج همچنین نشان داد امتیازات نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران شاغل اورژانس براساس مصرف و فقدان مصرف داروی آرام‌بخش از اختلاف معنی‌داری برخوردار بود (0/001=P و 3/37=t)، به‌طوری‌که نمرات نارسایی شناختی‌شغلی افرادی که داروی آرام‌بخش مصرف می‌کردند در مقایسه با پرستارانی که داروی آرام‌بخش استفاده نمی‌کردند، بالاتر بود.
هرچند مطالعه‌ای مشابه درمورد تفاوت نارسایی‌های شناختی در پرستاران مصرف‌کننده دارو یافت نشد، اما مهدی‌نیا و همکاران در مطالعه‌ای به بررسی نارسایی‌های شناختی و فاکتورهای مرتبط در کارگران صنعتی پرداختند که در آن مطالعه کارگرانی که سابقه مصرف داروهای آرام‌بخش داشتند در مقایسه با کارگرانی که سابقه مصرف دارو نداشتند، نارسایی شناختی بالاتری داشتند. در آن مطالعه همچنین افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیرسیگاری به‌طور معنی‌داری نارسایی شناختی بیشتری داشتند [38]. می‌توان چنین استنباط کرد که مصرف داروهای آرام‌بخش با تأثیر بر عملکردهای شناختی موجب افزایش نارسایی‌های شناختی در پرستاران بخش اورژانس شود.
مطالعات متعدد نشان دادند آرام‌بخش‌ها می‌توانند بر حافظه، توجه و قدرت تصمیم‌گیری افراد تأثیرگذار باشند [39]. همچنین نتایج مطالعه نشان داد امتیازات نارسایی‌های شناختی‌شغلی پرستاران شاغل اورژانس در گروه‌های مختلف نوبت کاری از اختلاف معنی‌داری برخوردار بود (0/001=P و 19/72=f). به این صورت که نمرات پرستاران نوبت کاری ثابت شب به‌صورت معنی‌داری از پرستاران نوبت کاری ثابت صبح و درگردش بیشتر بود. همسو با مطالعه حاضر، مطالعه فرشاد و همکاران نشان داد رانندگانی که در شب رانندگی می‌کنند در مقایسه با سایر رانندگان، نارسایی شناختی بیشتری دارند و درنتیجه بیشتر با سوانح رانندگی روبه‌رو می‌شوند [40].
مطالعه ویلکرسون و همکاران نیز نشان دادند بی‌خوابی همراه با افسردگی، استرس درک‌شده و اضطراب با نارسایی‌های شناختی ارتباط معنی‌داری داشتند (001/P<0). تأثیر شدت بی‌خوابی در نارسایی شناختی و فعالیت روزمره دانشجویان حتی پس از کنترل عواملی مانند افسردگی، استرس و اضطراب درک‌شده، قابل‌توجه بود، چراکه بی‌خوابی به‌طور معنی‌داری با حافظه عمومی ارتباط دارد و می‌تواند باعث آشفتگی، اشتباهات در حافظه، اختلال در توجه و تمرکز و کاهش سرعت عمل و یادگیری شود [41].
این نتایج با یافته‌های مطالعه کلیاپرمال و همکاران همسو است که نشان دادند کمبود خواب و کیفیت پایین خواب در پرستاران نوبت کاری شب باعث اختلال در عملکرد شناختی شده و به اختلال در حافظه و هوشیاری منجر می‌شود و رابطه مستقیم اختلال در عملکرد شناختی با کمبود خواب ازنظر آماری معنی‌دار بود [42]. بنابراین می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که بی‌خوابی در نوبت کاری شب با تأثیر منفی بر عملکردهای مغزی باعث افزایش نارسایی‌های شناختی در پرستاران بخش اورژانس می‌شود.
نتایج آزمون تی گروه‌های مستقل نشان داد امتیازات نارسایی شناختی در بین دو گروه درآمد در حد گذران زندگی (مکفی) و سطح درآمد خوب و عالی از اختلاف معنی‌داری برخوردار بود. به این صورت که پرستارانی که سطح درآمد مکفی در حد گذران زندگی داشتند در مقایسه با پرستاران دارای سطح درآمد خوب و عالی نارسایی‌های شناختی بیشتری داشتند. رئیسی و همکاران نیز در مطالعه خود دریافتند پرستارانی که درآمد بالای 30 میلیون ریال داشتند در مقایسه با پرستاران با درآمد کمتر از 30 میلیون نارسایی‌های شناختی کمتری داشتند [10]. می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که درآمد پایین و مشکلات اقتصادی به‌عنوان استرس اضافی باعث ایجاد استرس در پرستاران و افزایش نارسایی‌های شناختی در آن‌ها می‌شود.
نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین متغیرهای سن، سابقه کاری در بیمارستان، سابقه کاری در اورژانس و متوسط ساعت کار در 3 ماه گذشته با نارسایی‌های شناختی‌شغلی همبستگی معنی‌داری وجود ندارد (0/05<P). در متغیرهای وضعیت تأهل و میزان رضایت از سطح درآمد ماهیانه به‌علت کم بودن تعداد فراوانی در رده‌های وضعیت تأهل مطلقه و وضعیت درآمد متوسط با سایر سطوح ادغام شد. در متغیر نوع استخدامی نیز وضعیت استخدام رسمی و رسمی آزمایشی باهم ادغام و نتایج بررسی شد.
نتیجه‌گیری
یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد بین نارسایی‌های شناختی‌شغلی و ویژگی‌های شخصیتی در پرستاران اورژانس همبستگی وجود دارد. بدین معنا که پرستارانی که وجدان کاری بالاتری داشتند نارسایی شناختی کمتری داشتند و همچنین پرستارانی که روان‌رنجور خوی بودند، نارسایی شناختی بیشتری داشتند. همچنین نتایج نشان دادند پرستارانی که داروهای آرام‌بخش مصرف می‌کردند در مقایسه با پرستارانی که دارویی مصرف نمی‌کردند نارسایی شناختی بالاتری داشتند. سطح درآمد پرستاران نیز بر بروز نارسایی‌های شناختی تأثیرگذار بود و پرستارانی که دارای سطح درآمد مکفی در حد گذران زندگی داشتند در مقایسه با پرستاران دارای سطح درآمد خوب و عالی نارسایی‌های شناختی بیشتری داشتند. به‌علاوه میانگین نارسایی‌های شناختی‌شغلی در پرستاران نوبت کاری ثابت شب به‌صورت معنی‌داری از پرستاران نوبت کاری ثابت صبح و درگردش بیشتر بود.
این پژوهش بر پرستاران اورژانس شاغل در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام شد، بنابراین در تعمیم نتایج آن به سایر مراکز درمانی باید احتیاط کرد. این مطالعه در زمان همه‌گیری بیماری کووید-19 در ایران انجام شد که تأثیر شرایط محیط مثل استرس ابتلا به بیماری و حجم کار بیماران کووید-19 ممکن است بر نتایج مطالعه تأثیرگذار بوده باشد که خارج از کنترل پژوهشگر بود.
همچنین در این مطالعه ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه خودگزارش‌دهی بود که ممکن است پاسخ‌های تحت تأثیر شرایط پرستاران مشارکت‌کننده مانند خستگی ناشی از حجم کار قرار گرفته باشد. پژوهشگر با مراجعات متعدد تلاش کرد در زمان مناسب موفق به جلب همکاری پرستاران شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه با کد اخلاق IR.IUMS.REC.1399.746 در دانشگاه علوم پزشکی ایران تصویب شده است. از شرکت کنندگان در این مطالعه رضایت‌نامه کتبی دریافت شد.
حامی مالی
این پژوهش هیچ‌گونه کمک مالی از سازمانی‌های دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در آماده‌سازی این مقاله مشارکت داشتند.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
پژوهشگران از تمام پرستاران شاغل در بخش اورژانس که در انجام این مطالعه همکاری داشتند، تشکر می‌کنند.
References
1.Zahra AN, Feng JY. Workplace violence against nurses in Indonesian emergency dePartments. Enferm Clin. 2018; 28(Supplement 1):184-90. [DOI:10.1016/S1130-8621(18)30064-0]
2.Berlanda S, Pedrazza M, Fraizzoli M, de Cordova F. Addressing risks of violence against healthcare staff in emergency departments: the effects of job satisfaction and attachment style. Biomed Res Int. 2019; 2019(1):5430870. [DOI:10.1155/2019/5430870]
3.Bardhan R, Heaton K, Davis M, Chen P, Dickinson DA, Lungu CT. A cross sectional study evaluating psychosocial job stress and health risk in emergency department nurses. Int J Environ Res Public Health. 2019; 16(18):3243. [DOI:10.3390/ijerPh16183243]
4.Asensi-Vicente J, Jiménez-Ruiz I, Vizcaya-Moreno MF. Medication errors involving nursing students: A systematic review. Nurse Educ. 2018; 43(5):E1-5. [DOI:10.1097/NNE.0000000000000481]
5.Weant KA, Bailey AM, Baker SN. Strategies for reducing medication errors in the emergency department. Open Access Emerg Med. 2014; 2014:45-55. [DOI:10.2147/OAEM.S64174]
6.Kakemam E, Kalhor R, Khakdel Z, Khezri A, West S, Visentin D, et al. Occupational stress and cognitive failure of nurses and associations with self-rePorted adverse events: A national cross-sectional survey. J Adv Nurs. 2019; 75(12):3609-18. [DOI:10.1111/jan.14201]
7.Petitta L, Probst TM, Ghezzi V, Barbaranelli C. Cognitive failures in resPonse to emotional contagion: Their effects on workPlace accidents. Accid Anal Prevent. 2019; 125:165-73. [DOI:10.1016/j.aaP.2019.01.018]
8.Brossoit RM, Crain TL, Leslie JJ, Hammer LB, Truxillo DM, Bodner TE. The effects of sleep on workplace cognitive failure and safety. J Occup Health Psychol. 2019; 24(4):411. [DOI:10.1037/ocP0000139]
9.Deng S, Peng R, Pan Y. A cognitive failure model of construction workers’ unsafe behavior. Adv Civil Engin. 2022; 2022(1):2576600. [DOI:10.1155/2022/2576600]
10.Raeisi P, Hasanzade E, Geraie M, Kabani J, Kakemam E, Mohammadi S. [Occupational stress and cognitive failure of nurses in clinical errors in the teaching hospitals affiliated to Iran University of Medical Sciences (Persian)]. Iran J Nurs. 2018; 31(113):52-61. [DOI:10.29252/ijn.31.113.52]
11.Rahimian Boogar I, Ghodrati Mirkouhi M. [Role of workload, sleeP, mental health and individual factors in occurrence of nursing errors (Persian)]. J Gorgan Univ Med Sci. 2013; 15(3):103-9. [Link]
12.Rhéaume A, Mullen J. The impact of long work hours and shift work on cognitive errors in nurses. J Nurs Manage. 2018; 26(1):26-32. [DOI:10.1111/jonm.12513]
13.Carrigan N, Barkus E. A systematic review of the relationship between psychological disorders or substance use and self-reported cognitive failures. Cogn Neuropsychiatry. 2016; 21(6):539-64. [DOI:10.1080/13546805.2016.1250620]
14.Carrigan N, Barkus E. A systematic review of cognitive failures in daily life: Healthy populations. Neurosci Biobehav Rev. 2016; 63:29-42. [DOI:10.1016/j.neubiorev.2016.01.010]
15.Bergner RM. What is Personality? Two myths and a definition. New Ideas Psychol. 2020; 57:100759. [DOI:10.1016/j.newideaPsych.2019.100759]
16.Christian MS, Bradley JC, Wallace JC, Burke MJ. Workplace safety: A meta-analysis of the roles of Person and situation factors. J Appl Psychol. 2009; 94(5):1103. [DOI:10.1037/a0016172]
17.Costa PT, McCrae RR. The revised NEO Personality inventory (neo-Pi-r). In: Boyle GJ, Matthews G, Saklofske DH, editors. The SAGE handbook of Personality theory and assessment. Los Angeles: SAGE Publications; 2008. [DOI:10.4135/9781849200479.n9]
18.Sutin AR, Aschwanden D, Stephan Y, Terracciano A. Five factor model personality traits and subjective cognitive failures. Personal Individ Diff. 2020; 155:109741. [DOI:10.1016/j.Paid.2019.109741]
19.Saki K, Khezri_Azar J, Mohebbi I. [Nursing errors and its relationshiP with fatigue among nurses of the emergency ward (Persian)]. Nurs Midwifery J. 2016; 13(10):835-42. [Link]
20.Monfaredi S, Gaeeni M, Koohpaei A, Khandan M. Identification and assessment of nursing task errors in emergency dePartment using SHERPA technique and offering remedial strategies. Int Emerg Nurs. 2021; 59:101103. [DOI:10.1016/j.ienj.2021.101103]
21.Broadbent DE, Cooper PF, FitzGerald P, Parkes KR. The cognitive failures questionnaire (CFQ) and its correlates. British J Clin Psychol. 1982; 21(1):1-16. [DOI:10.1111/j.2044-8260.1982.tb01421.x]
22.Abbasi M, Pirani Z, Dargahi S, Aghavirdi Nejad S. [The relationship between cognitive failure and alexithymia and decisional procrastination among university students (Persian)]. Iran J Med Educ. 2015; 14(10):905-15. [Link]
23.Mollaei M, Allahyari T, Arsalani N, Khalkhali H. An investigation of the relationship between psychosocial work factors and cognitive failures in nursing. Iran Occup Health. 2018; 15(3):89-102. [Link]
24.Ahanchian MR, Bahmanabadi S, Arfa Balochi F. [Predicting students’ self-regulation based on their Personality styles (NEO) in Faculty of Nursing and Midwifery of Mashhad University of Medical Sciences (Persian)]. Iran J Med Educ. 2014; 13(11):907-19. [Link]
25.Garousi MR. Transformation of the dirac-born-infeld action under the seiberg-witten map. Nucl Phys B. 2001; 602(3):527-40. [DOI:10.1016/S0550-3213(01)00113-4]
26.Garousi Farshi MT, Mehryar AH, Ghazi Tabataei M. [Application of the neop I-R Test and analytic evaluation of it"s characteristics and factorial structure among Iranian University Students (Persian)]. J Humanity. 2011; 11( 39):173-98. [Link]
27.Yousef Zade A, Mazloumi A, Abbasi M, Akbar Zade A. [Investigating the relationship between cognitive failures and workload among nurses of Imam Khomeini and Vali-e-Asr hospitals in Tehran (Persian)]. J Health Saf Work. 2016; 6(2):57-68. [Link]
28.Elsayed MM, Ghazi GA, Abdelaal HM. Cognitive failure, perceived stress and self-efficacy among graduate nursing students, Alexandria University, EgyPt. Paper presented in: The 15th International Scientific Nursing Conference. 6 August 2019; Tokyo, Japan. [Link]
29.Atadokht A, Narimani M, Fallahian H. [The role of cognitive avoidance, meta-cognitive beliefs and cognitive failures in Predicting the state-trait anxiety in nurses (Persian)]. Sci J Nurs Midwifery Paramed Fac. 2019; 5(1):35-50. [Link]
30.Mohammady MJ, Sedighi A, Khaleghdoost T, Nejad EK, Javadi-Pashaki N. Impacts of occupational cognitive failure and subjective workload on patient safety incidents among intensive care units nurses. Indian J Occup Environ Med. 2020; 24(2):96-101. [DOI:10.4103/ijoem.IJOEM_22_20]
31.Balestra C, Boarini R, Tosetto E. What matters most to people? Evidence from the OECD better life index users’ responses. Soc Indic Res. 2018; 136:907-30. [DOI:10.1007/s11205-016-1538-4]
32.Mohammadkhani M, Mostafaee A, Fathi G. ComParison of brain-behavioral systems, cognitive imPairment and excitement among ordinary and involved drivers in driving accidents of Urmia city. 2018; 209-36. [Link]
33.Khanjani Z, Raef M, Asgari M. [The relationship between hardiness, personality traits and coping styles with occupational satisfaction among the nurses of governmental hospitals in Tabriz (Persian)]. Avicenna J Nurs Midwifery Care. 2018; 26(4):237-46. [DOI:10.30699/sjhnmf.24.4.246]
34.Çakıroğlu OÇ, Harmancı Seren AK. The relationship between attitudes towards change and five factor personality traits in nurses. J Psychiatr Nurs. 2019; 10(3):211-7. [DOI:10.14744/Phd.2019.34713]
35.Tavakoli Zadeh J, Hajizadeh R, Beheshti M, Mohammad Zadeh F, Izanloo M. Relationships between personality characteristics, demographic factors and occupational stress among nurses. J Occup Environ Health. 2016; 2(3):227-37. [Link]
36.Martos Martínez Á, Perez-Fuentes MC, Molero Jurado MM, Simon Marquez MM, Barragán Martín AB, Gázquez Linares JJ. Empathy, affect and personality as predictors of engagement in nursing professionals. Int J Environ Res Public Health. 2021; 18(8):4110. [DOI:10.3390/ijerPh18084110]
37.Nadi MA, Ghahremani N. The relationship between dimensions of religiosity/spirituality with mental health and hope for future between staff of public hospitals in Shiraz. J Educ Health Promot. 2014; 3(1):20. [DOI:10.4103/2277-9531.127600]
38.Mahdinia M, Mirzaei Aliabadi M, Darvishi E, Mohammadbeigi A, Sadeghi A, Fallah H. An investigation of cognitive failures and its related factors in industry emPloyees in Qom Province, Iran, in 2016. J Occup Health Epidemiol. 2017; 6(3):157-64. [DOI:10.29252/johe.6.3.157]
39.Pertovaara A. Mechanisms of cognitive impairment in chronic pain patients can now be studied preclinically by inducing cognitive deficits with an experimental animal model of chronic neuropathic pain. Scan J Pain. 2016; 10(1):106-7. [DOI:10.1016/j.sjPain.2015.11.006]
40.Farshad N, Khosravi Y, Zare G. The survey of relationship between occupational cognitive failures and safety performance among bus drivers. Iran Occup Health. 2013; 10(6):13-21. [Link]
41.Wilkerson A, Boals A, Taylor DJ. Sharpening our understanding of the consequences of insomnia: The relationship between insomnia and everyday cognitive failures. Cogn Ther Res. 2012; 36(2):134-9. [DOI:10.1007/s10608-011-9418-3]
42.Kaliyaperumal D, Elango Y, Alagesan M, Santhanakrishanan I. Effects of sleep deprivation on the cognitive performance of nurses working in shift. JCDR. 2017; 11(8):CC01. [DOI:10.7860/JCDR/2017/26029.10324]
1.Zahra AN, Feng JY. Workplace violence against nurses in Indonesian emergency dePartments. Enferm Clin. 2018; 28(Supplement 1):184-90. [DOI:10.1016/S1130-8621(18)30064-0]
2.Berlanda S, Pedrazza M, Fraizzoli M, de Cordova F. Addressing risks of violence against healthcare staff in emergency departments: the effects of job satisfaction and attachment style. Biomed Res Int. 2019; 2019(1):5430870. [DOI:10.1155/2019/5430870]
3.Bardhan R, Heaton K, Davis M, Chen P, Dickinson DA, Lungu CT. A cross sectional study evaluating psychosocial job stress and health risk in emergency department nurses. Int J Environ Res Public Health. 2019; 16(18):3243. [DOI:10.3390/ijerPh16183243]
4.Asensi-Vicente J, Jiménez-Ruiz I, Vizcaya-Moreno MF. Medication errors involving nursing students: A systematic review. Nurse Educ. 2018; 43(5):E1-5. [DOI:10.1097/NNE.0000000000000481]
5.Weant KA, Bailey AM, Baker SN. Strategies for reducing medication errors in the emergency department. Open Access Emerg Med. 2014; 2014:45-55. [DOI:10.2147/OAEM.S64174]
6.Kakemam E, Kalhor R, Khakdel Z, Khezri A, West S, Visentin D, et al. Occupational stress and cognitive failure of nurses and associations with self-rePorted adverse events: A national cross-sectional survey. J Adv Nurs. 2019; 75(12):3609-18. [DOI:10.1111/jan.14201]
7.Petitta L, Probst TM, Ghezzi V, Barbaranelli C. Cognitive failures in resPonse to emotional contagion: Their effects on workPlace accidents. Accid Anal Prevent. 2019; 125:165-73. [DOI:10.1016/j.aaP.2019.01.018]
8.Brossoit RM, Crain TL, Leslie JJ, Hammer LB, Truxillo DM, Bodner TE. The effects of sleep on workplace cognitive failure and safety. J Occup Health Psychol. 2019; 24(4):411. [DOI:10.1037/ocP0000139]
9.Deng S, Peng R, Pan Y. A cognitive failure model of construction workers’ unsafe behavior. Adv Civil Engin. 2022; 2022(1):2576600. [DOI:10.1155/2022/2576600]
10.Raeisi P, Hasanzade E, Geraie M, Kabani J, Kakemam E, Mohammadi S. [Occupational stress and cognitive failure of nurses in clinical errors in the teaching hospitals affiliated to Iran University of Medical Sciences (Persian)]. Iran J Nurs. 2018; 31(113):52-61. [DOI:10.29252/ijn.31.113.52]
11.Rahimian Boogar I, Ghodrati Mirkouhi M. [Role of workload, sleeP, mental health and individual factors in occurrence of nursing errors (Persian)]. J Gorgan Univ Med Sci. 2013; 15(3):103-9. [Link]
12.Rhéaume A, Mullen J. The impact of long work hours and shift work on cognitive errors in nurses. J Nurs Manage. 2018; 26(1):26-32. [DOI:10.1111/jonm.12513]
13.Carrigan N, Barkus E. A systematic review of the relationship between psychological disorders or substance use and self-reported cognitive failures. Cogn Neuropsychiatry. 2016; 21(6):539-64. [DOI:10.1080/13546805.2016.1250620]
14.Carrigan N, Barkus E. A systematic review of cognitive failures in daily life: Healthy populations. Neurosci Biobehav Rev. 2016; 63:29-42. [DOI:10.1016/j.neubiorev.2016.01.010]
15.Bergner RM. What is Personality? Two myths and a definition. New Ideas Psychol. 2020; 57:100759. [DOI:10.1016/j.newideaPsych.2019.100759]
16.Christian MS, Bradley JC, Wallace JC, Burke MJ. Workplace safety: A meta-analysis of the roles of Person and situation factors. J Appl Psychol. 2009; 94(5):1103. [DOI:10.1037/a0016172]
17.Costa PT, McCrae RR. The revised NEO Personality inventory (neo-Pi-r). In: Boyle GJ, Matthews G, Saklofske DH, editors. The SAGE handbook of Personality theory and assessment. Los Angeles: SAGE Publications; 2008. [DOI:10.4135/9781849200479.n9]
18.Sutin AR, Aschwanden D, Stephan Y, Terracciano A. Five factor model personality traits and subjective cognitive failures. Personal Individ Diff. 2020; 155:109741. [DOI:10.1016/j.Paid.2019.109741]
19.Saki K, Khezri_Azar J, Mohebbi I. [Nursing errors and its relationshiP with fatigue among nurses of the emergency ward (Persian)]. Nurs Midwifery J. 2016; 13(10):835-42. [Link]
20.Monfaredi S, Gaeeni M, Koohpaei A, Khandan M. Identification and assessment of nursing task errors in emergency dePartment using SHERPA technique and offering remedial strategies. Int Emerg Nurs. 2021; 59:101103. [DOI:10.1016/j.ienj.2021.101103]
21.Broadbent DE, Cooper PF, FitzGerald P, Parkes KR. The cognitive failures questionnaire (CFQ) and its correlates. British J Clin Psychol. 1982; 21(1):1-16. [DOI:10.1111/j.2044-8260.1982.tb01421.x]
22.Abbasi M, Pirani Z, Dargahi S, Aghavirdi Nejad S. [The relationship between cognitive failure and alexithymia and decisional procrastination among university students (Persian)]. Iran J Med Educ. 2015; 14(10):905-15. [Link]
23.Mollaei M, Allahyari T, Arsalani N, Khalkhali H. An investigation of the relationship between psychosocial work factors and cognitive failures in nursing. Iran Occup Health. 2018; 15(3):89-102. [Link]
24.Ahanchian MR, Bahmanabadi S, Arfa Balochi F. [Predicting students’ self-regulation based on their Personality styles (NEO) in Faculty of Nursing and Midwifery of Mashhad University of Medical Sciences (Persian)]. Iran J Med Educ. 2014; 13(11):907-19. [Link]
25.Garousi MR. Transformation of the dirac-born-infeld action under the seiberg-witten map. Nucl Phys B. 2001; 602(3):527-40. [DOI:10.1016/S0550-3213(01)00113-4]
26.Garousi Farshi MT, Mehryar AH, Ghazi Tabataei M. [Application of the neop I-R Test and analytic evaluation of it"s characteristics and factorial structure among Iranian University Students (Persian)]. J Humanity. 2011; 11( 39):173-98. [Link]
27.Yousef Zade A, Mazloumi A, Abbasi M, Akbar Zade A. [Investigating the relationship between cognitive failures and workload among nurses of Imam Khomeini and Vali-e-Asr hospitals in Tehran (Persian)]. J Health Saf Work. 2016; 6(2):57-68. [Link]
28.Elsayed MM, Ghazi GA, Abdelaal HM. Cognitive failure, perceived stress and self-efficacy among graduate nursing students, Alexandria University, EgyPt. Paper presented in: The 15th International Scientific Nursing Conference. 6 August 2019; Tokyo, Japan. [Link]
29.Atadokht A, Narimani M, Fallahian H. [The role of cognitive avoidance, meta-cognitive beliefs and cognitive failures in Predicting the state-trait anxiety in nurses (Persian)]. Sci J Nurs Midwifery Paramed Fac. 2019; 5(1):35-50. [Link]
30.Mohammady MJ, Sedighi A, Khaleghdoost T, Nejad EK, Javadi-Pashaki N. Impacts of occupational cognitive failure and subjective workload on patient safety incidents among intensive care units nurses. Indian J Occup Environ Med. 2020; 24(2):96-101. [DOI:10.4103/ijoem.IJOEM_22_20]
31.Balestra C, Boarini R, Tosetto E. What matters most to people? Evidence from the OECD better life index users’ responses. Soc Indic Res. 2018; 136:907-30. [DOI:10.1007/s11205-016-1538-4]
32.Mohammadkhani M, Mostafaee A, Fathi G. ComParison of brain-behavioral systems, cognitive imPairment and excitement among ordinary and involved drivers in driving accidents of Urmia city. 2018; 209-36. [Link]
33.Khanjani Z, Raef M, Asgari M. [The relationship between hardiness, personality traits and coping styles with occupational satisfaction among the nurses of governmental hospitals in Tabriz (Persian)]. Avicenna J Nurs Midwifery Care. 2018; 26(4):237-46. [DOI:10.30699/sjhnmf.24.4.246]
34.Çakıroğlu OÇ, Harmancı Seren AK. The relationship between attitudes towards change and five factor personality traits in nurses. J Psychiatr Nurs. 2019; 10(3):211-7. [DOI:10.14744/Phd.2019.34713]
35.Tavakoli Zadeh J, Hajizadeh R, Beheshti M, Mohammad Zadeh F, Izanloo M. Relationships between personality characteristics, demographic factors and occupational stress among nurses. J Occup Environ Health. 2016; 2(3):227-37. [Link]
36.Martos Martínez Á, Perez-Fuentes MC, Molero Jurado MM, Simon Marquez MM, Barragán Martín AB, Gázquez Linares JJ. Empathy, affect and personality as predictors of engagement in nursing professionals. Int J Environ Res Public Health. 2021; 18(8):4110. [DOI:10.3390/ijerPh18084110]
37.Nadi MA, Ghahremani N. The relationship between dimensions of religiosity/spirituality with mental health and hope for future between staff of public hospitals in Shiraz. J Educ Health Promot. 2014; 3(1):20. [DOI:10.4103/2277-9531.127600]
38.Mahdinia M, Mirzaei Aliabadi M, Darvishi E, Mohammadbeigi A, Sadeghi A, Fallah H. An investigation of cognitive failures and its related factors in industry emPloyees in Qom Province, Iran, in 2016. J Occup Health Epidemiol. 2017; 6(3):157-64. [DOI:10.29252/johe.6.3.157]
39.Pertovaara A. Mechanisms of cognitive impairment in chronic pain patients can now be studied preclinically by inducing cognitive deficits with an experimental animal model of chronic neuropathic pain. Scan J Pain. 2016; 10(1):106-7. [DOI:10.1016/j.sjPain.2015.11.006]
40.Farshad N, Khosravi Y, Zare G. The survey of relationship between occupational cognitive failures and safety performance among bus drivers. Iran Occup Health. 2013; 10(6):13-21. [Link]
41.Wilkerson A, Boals A, Taylor DJ. Sharpening our understanding of the consequences of insomnia: The relationship between insomnia and everyday cognitive failures. Cogn Ther Res. 2012; 36(2):134-9. [DOI:10.1007/s10608-011-9418-3]
42.Kaliyaperumal D, Elango Y, Alagesan M, Santhanakrishanan I. Effects of sleep deprivation on the cognitive performance of nurses working in shift. JCDR. 2017; 11(8):CC01. [DOI:10.7860/JCDR/2017/26029.10324]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
