عملکرد جنسی مطلوب عامل مهمی برای تحکیم خانواده است. طی دوره پس از زایمان به علت تغییرات هورمونی، فیزیولوژیکی، روانی و بسیاری عوامل دیگـر، در عملکرد جنسی تغییراتی ایجاد می گردد. آگاهی از این تغییرات و عوامل مرتبط با آن در داشتن عملکرد جنسی مطلوب موثر می باشد.

  این مطالعه با هدف تعیین تغییرات عملکرد جنسی زنان نخست زا، سه تا شش ماه پس از زایمان و تعیین عوامل مرتبط با آن در یک بررسی توصیفی تحلیلی انجام و برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده گردید.

  460 مادر نخست زای شیرده، 6-3 ماه پس از زایمان، که خود و همسرشان دارای سلامت جسم و روان بودند از مراکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران به روش نمونه گیری تدریجی انتخاب شدند.

  نتایج آزمون آماری کای دو نشان داد که بین تغییرات میل جنسی و عـوامل جنسی (سابقه درد حین مقاربت در دوران قبل از باردار ی، زمان شروع مقاربت در دوره پس از زایمان، وجود درد در اولین مقاربت پس از زایمان، وجود دلهره در اولین مقاربت پس از زایمان، درد حین مقاربت در دوره پس از زایمان) رابطه آماری معنی داری وجود داشت (05/0 ≥ P ). همچنین بین تغییرات رضایت جنسی در دوره
6-3 ماه پس از زایمان و عوامل جنسی (وجود درد در اولین مقاربت پس از زایمان، وجود دلهره در اولین مقاربت پس از زایمان، درد حین مقاربت در دوره پس از زایمان، تعداد مقاربت در هفته) وجود رابطه تائید شد (05/0 ≥ P ) و بین تغییرات لذت جنسی و عوامل جنسی (سابقه درد حین مقاربت در دوران قبل ازبارداری، وجود درد در اولین مقاربت پس از زایمان، وجود دلهره در اولین مقاربت پس از زایمان، درد حین مقاربت در دوره پس از زایمان) رابطه معنی دار بدست آمد (05/0 ≥ P ) و بین تغییرات ارگاسم و عوامل جنسی ( زمان شروع مقاربت در دوره پس از زایمان، سابقه درد حین مقاربت در دوره قبل از بارداری، وجود درد در اولین مقاربت پس از زایمان، وجود دلهره در اولین مقاربت پس از زایمان، درد حین مقاربت در دوره پس از زایمان) نیز ارتباط معنی داری وجود داشت (05/0 ≥ P )، سایر عوامل بدون ارتباط بودند.

  در پاسخ به سوال پژوهش نتایج آزمون رگرسیون لوجستیک نشان داد که هیچ یک از عوامل مرتبط فوق بر تغییرات میل جنسی و رضایت جنسی در دوره پس از زایمان اثرگذار نمی باش ن د و صرفاً در تغییرات لذت جنسی وجود دلهره در اولین مقاربت پس از زایمان، و در تغییرات ارگاسم زمان شروع مقاربت در 30 روز اول پس از زایمان، وجود درد حین مقاربت در دوره پس از زایمان عامل اثرگذار بودند.

  با توجه به یافته های پژوهش توصیه می گردد که با برگزاری کلاس های آموزشی در دوران قبل و پس از زایمان، اطلاعات لازم در زمینه مسائل جنسی و عوامل موثر بر بهبود عملکرد جنسی در اختیار مادران قرار گیرد، به عنوان اقدام پیشگیری از بروز مشکلات جنسی پس از زایمان مشاوره های لازم در دوران بارداری صورت پذیرد.