َچکیده

زمینه و هدف: شیوع بیماری های مختلف در سالمندان موجب افزایش مصرف دارو شده که این تعدد دارویی به همراه تغییرات فیزیولوژیک وابسته به سن، سالمندان را در معرض خطر عوارض جانبی متعدد قرار می دهد. مطالعه حاضر با هدف تعیین وضعیت تعدد دارویی (مصرف همزمان 4 قلم دارو و یا بیشتر در شبانه روز) و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهرستان گناباد در سال 1390 انجام شده است.

روش بررسی‌: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 323 نفر از سالمندان شهرستان گناباد به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته شامل 30 سوال در سه بخش ویژگی های دموگرافیک، الگوی مصرف دارو و عوامل موثر بر الگوی مصرف دارو بود. روایی پرسشنامه با روش اعتبار محتوا و پایایی آن با استفاده از روش پایایی همسانی درونی تعیین شد (ضریب آلفای کرانباخ= 72/0). داده ها از طریق مصاحبه درب منزل سالمندان جمع آوری و توسط پژوهشگر وارد پرسشنامه شدند و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 19 و به وسیله آمار توصیفی، آزمون کای اسکوئر و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته ها: بالغ بر 1/72 درصد سالمندان مورد مطالعه دارو مصرف می کردند. میانگین تعداد مصرف دارو3/0±06/4 قلم در شبانه روز بود. وضعیت تعدد دارویی در 6/56 درصد موارد وجود داشت. ارتباط معنی داری بین وضعیت تعدد دارویی با جنس (0001/0>P)، شغل (004/0=P) و پیروی از دستورات دارویی (017/0=P) وجود داشت.

نتیجه گیری کلی: بر اساس یافته ها تعدد دارویی یک مشکل شایع در سالمندان می باشد؛ لذا پرستاران با آموزش در مورد مصرف داروها به سالمندان و یا مراقبین آن ها می توانند نقش مهمی در پیشگیری از خطرات تعدد دارویی ایفا نمایند.