زمینه و هدف: علی رغم اینکه انجام روتین اپی زیوتومی بیش از یک دهه است که در کتاب های تخصصی مامایی زیر سوال می باشد؛ هنوز این روش در کشور ایران به صورت روتین انجام می شود. این امر علاوه بر افزایش هزینه های درمانی موجب افزایش بار کاری پرستاری و مامایی می شود. این پژوهش به منظور تعیین فراوانی اپی زیوتومی و عوامل مرتبط با آن در یکی از زایشگاه های شهر ساری انجام شد.

  روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 915 نفر از زنان پذیرش شده در زایشگاه بیمارستان امام خمینی ساری در طول سال 1388 با روش سرشماری شرکت کردند. جهت جمع آوری داده ها از یک فرم اطلاعاتی که شامل سه بخش بود، استفاده شد. در بخش اول مشخصات فردی نمونه ها، در بخش دوم مشخصات مامایی و عوامل احتمالی مرتبط با اپی زیوتومی و در بخش سوم روش زایمان (با یا بدون اپی زیوتومی) ثبت شد. داده‌ها با آمار توصیفی، و آزمون های آماری مربع کای، و Mantel-Haenszel با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 تحلیل شد.

  یافته ها: یافته ها: نتایج نشان داد که در 812 مورد( 7/88 %) اپی زیوتومی انجام شده است. انجام این روش با سن مادر (023/0= P )، تعداد زایمان (01/0= P )، آپگار دقیقه اول (003/0= P )، آپگار دقیقه پنجم (001/0= P ) و وزن هنگام تولد (000/0= P ) ارتباط معنی دار آماری داشت. انجام روش با مرحلۀ دوم طولانی، استفاده از فورسپس و واکیوم، دور سر نوزاد، میزان تحصیلات و محل سکونت مادر رابطه نداشت.

  نتیجه گیری کلی: با توجه به اینکه اپی زیوتومی در برخی مراکز به صورت روتین انجام می شود، لذا به منظور اداره فیزیولوژیک زایمان، مطلوب بودن تجربه زایمانی، کاهش عوارض و مرگ و میر و کاهش بار کاری پرستار و ماما پیشنهاد می شود انجام اپی زیوتومی صرفاً بر اساس اندیکاسیون صورت گیرد.